Morgunblaðið - 29.11.1998, Blaðsíða 20

20 SUNNUDAGUR 29. NÓVEMBER 1998
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
s
„Saga Islensku óperunnar er saga um ótrúlegan metnað og bjartsýni. Hér hafa átt sér stað hlutir sem ekki eiga að geta gerst.
Islenskt sönglíf hefur tekið stakkaskiptum og ég held að engum blandist hugur um að ópera hafí fest sig í sessi hér á landi.
Markmiðinu er náð,“ segír Garðar Cortes í samtali við Orra Pál Ormarsson. Vatnaskil verða í nítján ára sögu Islensku óper-
unnar - og óperusögu þjóðarinnar - á morgun þegar hann skilar af sér starfi óperustjóra, sem hann hefur gegnt frá upphafí.
/
I!
'SLENDINGAR ei*u söngelsk
þjóð. Það kemur sér vel því
. sönglist er alheimsmál sem
ekki þarf að þýða. Þar sem hún er
talar hver sál við aðra, eins og
þýski heimspekingurinn Ludwig
Feuerbach komst að orði. Ekki er
betur vitað en þjóðin hafí sungið sig
í gegnum aldirnar, í harðindum
sem hamingju, og fátt bendir til
þess að breyting verði þar á. Ekki
að undra að hér séu samin falleg-
ustu sönglög í heimi, eða svo hafa
menn sagt, og æ fleiri Islendingar
geri þetta „alheimsmál“ að lifí-
brauði sínu - margir
hverjir með frábærum ár-
angri, hér heima jafnt
sem erlendis.
Það skýtur því óneitan-
lega skökku við að söng-
menntun þjóðarinnar hafí
lengst af setið á hakanum
- hér hafí hver sungið
með sínu nefí. Ætluðu ís-
lensk ungmenni sér að
feta braut söngsins urðu
þau að gjöra svo vel að
pakka föggum sínum í
slq'óðu og sigla suður á
bóginn - á vit ævintýra í
Evrópu, þar sem ekki er
hörgull á neinu, allra síst
söngkennurum.
Þetta lá einmitt f'yiir
ungum manni,
Garðai’i Cortes að
nafni, haustið 1963. Hann
hlýddi kalli sönggyðjunn-
ar og sveif til suðurs,
fyrst til Englands, þá
Austurríkis og loks Ítalíu.
„Á þessum árum var hér
algjör auðn í sambandi
við allt sem laut að söng-
menntun. íslendingar
áttu reyndar ótrúlega
marga góða söngvara en
þeir höfðu allir sótt
menntun sína til útlanda.
Þegar ég ákvað að hefja
söngnám gat ég því ekki
undirbúið mig á neinn
hátt hér heima. Eg hélt
því utan.“
A erlendum söngskóla-
bekkjum sat Garðar í sex
ár uns hann sneri heim,
reynslunni ríkari, aðeins
til að komast að raun um
að allt var í sama farinu -
söngmenntun engin. Við
svo búið gat hann ekki
unað og innan tíðar var
Söngskólinn í Reykjavík
settur á laggimar. Garðar
hafði brugðist við þörf-
inni. Tók skólinn til starfa
árið 1973. „Söngskólinn
var svo sannarlega tíma-
SAGA UM
METNAÐ
uiigmig
Gí
Morgunblaðið/Golli
GARÐAR Cortes fráfarandi óperustjóri kveðst ekki skila vondu búi en ekki heldur búi sem nýr maður geti gengið inn í og rekið
án fyrirhafnar. „Islenska óperan er fyrirtæki sem ætlast er til að hrist verði upp í. Það verður verk nýrra manna.“
bært fyrirtæki - hann fylltist á
fyrsta degi. Hundrað manns, karlar
og konur, skráðu sig til náms og sú
tala hefur haldist æ síðan, jafnvel
farið upp í 180, með kvöldstarfi og
unglingadeildum."
arðar segir sláandi, þó hann
hafi ekki áttað sig á því í
upphafi, hve hár meðalaldur
nemenda var. „Þetta voru ekki ung-
lingar, 14-17 ára, eins og stærsti
hópurinn sem innritast hjá okkur í
dag, heldur yfirleitt fólk á þrítugs-
aldri og upp úr. Markmiðið var þó
að ná aldrinum niður og það tókst
jafnt og þétt. Nú fær eng-
inn inngöngu í Söngskól-
ann nema hann sé undir
þrjátíu ára aldri - nema í
algjörum undantekning-
artilvikum."
Söngskólinn óx og
dafnaði og varð áður en
áratugurinn var úti
frymið að stofnun nýs fyr-
irtækis á söngsviðinu -
Islensku óperunnar.
„Sjálfur miða ég alltaf
stofnun Islensku óper-
unnar við fyrstu sýning-
una, II Pagliacci, Trúðinn
eftir Leoncavallo, í Há-
skólabíói í mars 1979. Við
sýndum eftir miðnótt og
fylltum salinn fímm sinn-
um. Þetta var ógleyman-
legt,“ segir Garðar sem
var aðalhvatamaðurinn að
stofnun Óperunnar. Tók
hann við starfi óperu-
stjóra.
sögn Garðars er
stofnun Óperunnar
oftar miðuð við
árið 1980, þegar forseti
íslands staðfesti reglu-
gerð um fyrirtækið. ís-
lenska óperan verður því
tvítug árið 2000.
Þuríður Pálsdóttir leik-
stýrði II Pagliacci í Há-
skólabíói. Einsöngvarar
vora Magnús Jónsson,
Ólöf Kolbrún Harðardótt-
ir, Elín Sigurvinsdóttir,
Halldór Vilhelmsson,
Friðbjörn G. Jónsson og
Hákon Oddgeirsson.
Undir lék Sinfóníuhljóm-
sveitin í Reykjavík,
áhugamannahlj ómsveit
sem Garðar hafði komið á
fót fjóram áram áður, auk
þess sem Kór Söngskól-
ans í Reykjavík, sem síðar
varð Kór Islensku óper-
unnar, tók þátt í sýning-
unni.
II Pagliacci varð þess
valdandi að Islensku óp-
syuia.
AL
1 JLþó