Morgunblaðið - 29.11.1998, Blaðsíða 25

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 29. NÓVEMBER 1998 25
FORELDRUM finnst erfitt að heyra barn sitt gi-áta og grípa því
stundum of fljótt inn í til að hugga það.
Hugsanlegar ástæður
fyrir svefnóreglu barna
STUNDUM valda veikindi því að
börn eiga erfitt með að sofna eða
sofa illa og óreglulega. Einna al-
gengast er að eyrnabólga valdi
kvölum, sem gera barni ókleift
að sofa, en einnig er bakflæði frá
vélinda fremur algengt meðal
ungbarna. Þá ælir barn mikið og
sé því gefið að drekka að nætur-
Iagi magnast brjóstsviði og það á
enn erfiðara um svefn. Hægða-
tregða getur valdið óþægindum
sem valda svefntruflunum og
sömuleiðis ýmis vandamál í
tengslum við mataræði.
Mikil athyglisþörf eða stjórn-
semi getur valdið því að barn
neitar að sofna. Það vill þá hafa
foreldra sína til þjónustu reiðu-
búna hvar og hvenær sem er.
Það vill sefja foreldrum sínum
reglur en ekki öfugt. Hafa ber í
huga að smábarn hefur hvorki
þroska til þess arna, né til að
ákvarða svefnstað sinn og svefn-
þörf, þótt sumum foreldrum þyki
sniðugt að sjá þessi merki um
ákveðni hjá barni sínu.
Ofurnæmi getur valdið því að
barn á erfitt með að vera fjarri
þeim sem því þykir vænst um,
jafnvel meðan það sefur. Mjög
sjaldgæft er að börn séu ofur-
næm og foreldrar hafa tilhneig-
ingu til að ofmeta næmi barna
sinna, að sögn Ornu Skúladóttur.
að fylgja og einnig vitneskjan um að
geta alltaf fengið ráðgjöf og stuðn-
ing ef á þarf að halda.“
- Hvað er síðan gert til að svæfa
barnið?
„Sem minnst. Gráti barnið
stöðugt, fer foreldri út úr herberg-
inu í eina til tvær mínútur í senn og
kemur síðan inn aftur. Þetta er end-
urtekið á 20-30 mínútna fresti
fyrstu kvöldin. Meðan
foreldri situr inni hjá
barninu getur það sungið
fyrir það eða strokið því.
Síðan þarf smám saman
og á markvissan hátt að
draga úr þessari athygli,
mishratt eftir einstaklingum og
aldri bams.“
Gott samstarf við foreldra
Gott samstarf við foreldra er, að
sögn Örnu, grundvöllur að góðum
árangri og hún leggur áherslu á að
hitta báða foreldra. „Mér finnst
brýnt að heyra sjónarmið beggja
foreldra. Því má ekki gleyma að for-
eldrar em misjafnir, rétt eins og
börnin og stundum ekki sammála
um hvernig svefnvenjur bams eiga
að vera. Annað foreldri vill til dæm-
is að barn sofi í hjónarúmi hluta úr
nóttu eða alla nóttina, meðan hitt er
því algjörlega mótfallið. Ekki eru
allir foreldrar heldur sammála um
hverjum beri að vakna til barnsins
að næturlagi. Þá þarf að finna mála-
miðlun sem báðir sætta sig við og
einhvern veginn tekst
það,“ segir hún af hóg-
værð.
„Svefntruflanir koma
oft upp í tengslum við
veikindi og um 50%
barna sem komið hafa á
göngudeild hafa áður verið með
magakveisu. Eyrnabólgur og aðrir
sjúkdómar valda því einnig að barn
sefur bæði illa og óreglulega, og í
veikindum fá bömin vitaskuld sér-
staka þjónustu hjá foreldrum sín-
um. Þeir umbera grát og óregluleg-
an svefn í ákveðinn tíma, en átta sig
síðan á að slæmt svefnmynstur hef-
ur myndast. Þá reynist mörgum
erfitt að snúa dæminu við og koma
aftur reglu á svefn barnsins."
Bitnar á eldri systkinum
Óværð og svefnóregla bitnar á öllu
fjölskyldulífi og oft á eldri systkin-
um, segir Ama. „Stundum fá þau
ekki svefnfrið fyrir gráti og algengt
er að þau hafi líka talsverðar áhyggj-
ur af litla krílinu. Foreldrar verða oft
svo örmagna eftir langvarandi svefn-
leysi og áhyggjur af litla barninu
sínu, að þeim finnst þeir ekki hafa
næga orku til að sinna eldri systkin-
um sem skyldi. Astandið sem fylgir
svefntnrflunum ungbama er óviðun-
andi til lengdar og því nauðsynlegt,
hvemig sem á málið er litið, að koma
reglu á svefn þess.“
- Verður þú vör við mikla vanlíð-
an foreldra sem koma á göngu-
deild?
„Allir foreldrar sem leita til okk-
ar em vansvefta og
þreyttir. Langvarandi
svefnleysi getur leitt til
streitu, kvíða og ýmissa
þunglyndiseinkenna.
Dæmi eru um talsverða
vanlíðan hjá foreldmm
áður en svefnvandamál bams kom
upp. Máli getur skipt, varðandi líð-
an foreldra, hversu lengi vandinn
hefur varað og vitaskuld er það
einnig einstaklingsbundið. Mér
finnst skipta miklu máli að líðan for-
eldra sé metin og þeim sé bent á úr-
lausnir, sem á þurfa að halda. I
rannsókn okkar kom fram að líðan
foreldra batnaði yfirleitt til muna
eftir að bamið fór að sofa betur.“
- Hversu gömul eru börn sem
komið er með í meðferð vegna
svefnvandamála?
„Flest eru á aldrinum 5 mánaða til
tveggja ára. Algengt er að mæður
hafi samband við okkur um það leyti
sem fæðingarorlofi lýkur, þegar þær
sjá fram á að geta ekki farið aftm- út
á vinnumarkaðinn vegna svefnóreglu
ungabarnsins. Allir þurfa þrek yíir
daginn til að inna af hendi
þau verk sem ætlast er til
af þeim, hvort sem það er
á heimili eða vinnustað ut-
an heimilis. Því er eðlileg
krafa að foreldrar nái að
hvílast yfír nóttina. Best
fmnst mér að fá böm áður en svefn-
vandamál er orðið langvinnt. Því
eldra sem bamið er, þeim mun
flóknara getur vandamálið verið og
þá jafnvel tengst öðrum hegðunar-
vandamálum."
-Hversu langvinnur er árangur
af þessari meðferð?
„Ef h'ðan foreldra er svo slæm að
þeir þurfa sérfræðiaðstoð skiptir
miklu máli að þeir nýti sér hana,
samhliða meðferð bamsins, til að ár-
angur verði varanlegur. Líðan for-
eldra getur endurspeglast í líðan
bams. Reynslan sýnir að oftast kem-
ur bakslag, til dæmis í tengslum við
veikindi og þá er nauðsynlegt að for-
eldrar séu aftur til í slaginn um leið
og baminu batnar. Aftur á móti get-
ur þá þurft að grípa til annarra ráða,
enda er meðferð misjöfn eftir aldri
bams. Foreldrar geta þá leitað aftur
til okkar. Til þess erum við héma.“
Foreldrum
líður betur
eftir meðferð
barns
Börn þurfa að
læra að
hugga sig
sjálf
r n
BIODROGA
snyrtivörur
Léttir harmonikutónleikar í Ráðhúsinu
Félagar í Harmonikufélagi Reykjavíkur
leika létta tónlist úr ýmsum áttum í
Ráðhúsi Reykjavíkur við
Vonarstræti í dag kl. 15.00.
_______Aógangur ókeypis________
ALLIR VELKOMNIR
oq qoð kaup!
digiial
haíman/kardon mv>
B CH HIRECT
Kr. 69.900
í£
harman/kardon
AUR45
o o o
Hágæða Dolby Digital AC3
heimabíómagnari með RDS
útvarpi, 2x60 watta magnara
fyrir tónlist eða 5x50 watta fyrir
heimabió. Fullkomin fjarstýring.
Einn með öllu fyrir þá kröfuhörðu.

harmari/karclon Rissc 1T: cdife ■ 1 i < «*» 1 "• ■;< srtrzrrmriT * 4 ««»« w* » ?r C' ■ y- mrrrzrvrr* .m

j-- • _
^....■ O . ' ' 5 / *
Kr. 29.900
harman/kardon
C| OOCn Vandaður fimm diska
■ LOÖUU geislaspilari með
fjarstýringu.
Kr. 59.900
UBL HEimABÍÓHÁTALARAR
70°o allra kvikmyndahúsa í heiminum nota
JBL hatalara. Þu getur treyst fagfólkinu er
þú velui hátalara í stofuna þína.
• 160 watta framhátalarar
• 100 watta miðjuhátalari
• 75 watta bakhátalarar , A
&
TLK600

ílBL
TLK300
TLK103
Sjðnvarpsmiðstððin

RtVIUAViKURSVÆBIÐ: Hagkaup. Smáiatorgl. Heimskringlan. Kiinglunni.Tónborg. Kógavogi. VESTURLANO: Hliómsýn. Akranesi. Kaupiélag Borgfiröinga, Borgamesi. Blómslurvellir. Hellissaodi. Eoðni Hallgrímsson. Enindartirði.VESTHBÐIfl: Ralbiið Jónasar
Þórs, Patreksfirði. Pfillinn. Isafiröi N0R0t)RLAND:KF Steingrímsfjarðar. Hólmavik. KT V Húnvetoinga. Hvammstanga. Kf Húnvetnínga, Blönduósi. Skagftrðingabúð. Sauöárkrðki. KTA, Dalvík. Ljfisgiafinn. Akurevri. Kf Þingeyinga. Húsavík. Urð. Raufaritfifn.
AUSTUHLAND: KF Héraðsbúa. Egilssróöum. Verslunin Vík. Neskaugsstað. Kauglún. Vopnalirði. KF Vopnfirðinga. Vopnaiirði. IF Héraösbúa, Sevöisftrði. Turnbræður, SevðisfirðLKf Fáskrúðsfiarðar. Fáskrúðsfirði. KASK. Djúgavngi. KASK. Húfn Hornafirði.
SUDUHLANH: Ralmagnsverkstæði KH. Hvolsvelli. MoslelL Hellu. Heimstækni. Selfossi. KÁ. Selfossi. Rás. borláksböln. Brimnes. Vestmannaeyium. HÍYKJANLS: Halborg. Btindavík. Hallagnavínnust. Sig. Ingvarssonar. Earöi. RafmænL Hafnarfirði.