Morgunblaðið - 11.02.1999, Blaðsíða 53

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FIMMTUDAGUR 11. FEBRÚAR 1999 53
Helgu, yngstu dóttur Kristjáns. Ég
hefi aldrei kynnst eins miklum
dugnaði og vinnusemi. Mætt var yf-
irleitt um klukkan 6 á morgnana og
unnið fram að kvöldmat og marg-
sinnis þurfti að fara aftur niður eftir
og vinna fram eftir. Um 1990 urðu
miklar breytingar. Aðilar á Akur-
eyri og Dalvík keyptu hlut bræðra
og systur Kristjáns í verksmiðjunni.
Ég veit að Kristján batt mikilar
vonir við að það gæti eflt fyrirtækið,
en þegar á reyndi og mjög miklir og
óvæntir erfiðleikar dundu yfir 1993
varð Rristján að láta gera fyrirtæk-
ið upp og hætti hann þar með störf-
um.
í einkalífi var Kristján mikill
gæfumaður. Þann 14. október 1944
kvæntist hann Sigþrúði Helgadótt-
ur. Þau stofnuðu heimili á Þingvall-
arstræti 4 en fluttu síðan að Þing-
vallarstræti 20, þar sem þau bjuggu
alla tíð og Kristján eftir fráfall konu
sinnar. Heimili þeirra Sigþrúðar og
Ki-istjáns bar vott um mikla smekk-
vísi, enda voru þau bæði snyrti-
menni mikil. Sigþrúður stóð ætíð
sem klettur við hlið Kristjans í öll-
um hans framkvæmdum. Arið 1985
féll Sigþrúður frá og var það Krist-
jáni mikill missir. Arið áður hafði
Mikael, bróðir hans, andast og var
það erfitt fyrir Kristján. Þeir höfðu
starfað mjög náið saman, Kristján
alltaf á gólfinu við framleiðsluna en
Mikael sá um fjármálin og skrif-
stofuhaldið.
Kristján hafði mikla ánægju af
silungs- og Iaxveiði. Hann fór í flest-
ar ár við Eyjafjörð og æði oft varð
hann samferða félaga sínum sem
var að fara í róður. Þeir höfðu lítinn
bát með sér. Kristján reri svo í land
á leiðinni. Oft var farið norður fyrir
Gjögur í svonefndan Hvalvatns-
fjörð. Þar brá Kristján stönginni
meðan félaginn var í róðri. Hann
tók síðan Kristján með sér til baka
á heimleiðinni. Uppáhalds áin hans
Rristjáns var Laxá í Aðaldal. Þar
veiddi hann mikið og var duglegur
og slunginn veiðimaður. Margar
veiðisögur sagði hann mér og lang-
ar mig að nefna tvær. Hann var við
veiðar í Neslandi. Veðrið var slæmt,
mikil rigning og mjög hvasst. Eftir
kaffi lögðu félagar hans ekki í að
fara í veiði í þessu veðri, en Kristján
lét það ekki aftra sér. Hann kom á
stað sem heitir Skerflúðir. Hann
náði að kasta spæni og setti strax í
lax og reyndist þetta stærsti laxinn
sem hann veiddi um ævina, 25
punda. Hann reyndi aftur og setti
strax í annan, sá var um 20 pund.
Þegar hann kom heim í veiðihúsið
og sýndi félögunum veiðina var
hann örmagna af þreytu, slík voru
átökin við laxinn í þessu veðri. Hin
sagan er þessi: Það vildi oft verða
hér á árum áður, að sumir fengju
sér nokkuð vel neðan í því við veið-
ai'. Reyndar voru þetta oftast sömu
mennirnir. Eitt sinn kom hann nið-
ur að veiðistaðnum Mjósundi og sér
hann þá þjóðkunnan mann sem Kri-
stján þekkti nokkuð vel. Honum
þótti sopinn góður. Hann steinsvaf
á árbakkanum og sá Kristján að
vinurinn hafði fengið sér einum of
mikið. Kristján byrjaði að veiða,
náði tveimur löxum og lagði þá við
hliðina á veiðimanninum og fór svo
á aðra veiðistaði. Þegar veiðitími
dagsins var úti kom viðkomandi
heim í veiðihús með tvo laxa. Við
matarborðið um kvöldið þótti gam-
an að heyra hann lýsa því, hvar
hann hafði veitt þessa tvo laxa, á
hvað hann fékk þá og hvemig þeir
tóku.
Eftir að Kristján hætti störfum
við Niðursuðuna var þeim þætti
lokið í hans lífi. Sama hafði gilt þeg-
ar hann hætti að framleiða herða-
tré, seldi vörubilana og búðirnar.
Þessum verkefnum var lokið. Hann
horfði ekki til baka en skipulagði líf
sitt upp á nýtt og horfði til framtíð-
ar. Hann var nákvæmur og vildi
hafa reglu á hlutunum. Hann var að
jafnaði með tímasetta áætlun í
störfum sínum og einnig í frístund-
um. Þannig leið honum best. Krist-
ján ferðaðist töluvert þegar hann
starfaði við Niðursuðuna, bæði á
vörusýningar, heimsótti verksmiðj-
ur erlendis og einnig í tengslum við
sölumál fyrirtækisins, þá einkum til
Rússlands. Kristján og Sigþrúður
fóru í nokkur skipti til Kanaríeyja
og dvöldust þar yfir jól og áramót.
Það var ætíð gaman að heyra ferða-
sögur þeirra, þegai' heim var kom-
ið. Kristján hélt því áfram eftir
hennar dag. Og eftir að hann hætti
störfum dvaldist hann þar um
lengri tíma. Hann eignaðist marga
góða vini í þessum ferðum. Fyrir
ári fór hann með okkur Önnu Mar-
íu til Kanarí. Um mitt síðasta ár
ákváðu þeir gömlu félagarnir, Kri-
stján og Hjalti Eymann, að fara til
Kanarí saman í fyrsta sinn. Þeir
voru búnir að kaupa sér ferð 4. jan-
úar síðastliðinn. Sú ferð var aldrei
farin.
Við ferðalok er margs að minnast
eftir 30 ára einstaklega góð kynni.
Aldrei bar skugga á þau. Hér hefur
ýmislegt verið nefnt, en vert væri
að nefna fjölmargt til viðbótar um
þennan ljúfa, framsýna atorku-
mann. Fölskvalaust vinarþel hans
mun lifa í hjarta okkar. Fari hann í
friði og friður Guðs hann blessi.
Hafi hann þökk fyrir allt og allt.
Fjölskylda hans þakkar starfs-
fólki Fjórðungssjúkrahússins á
Akureyri frábæra umönnun.
Ágúst Már Ármann.
Pabbi minn. Ferðalag, já þú varst
búinn að ákveða að fara í ferðalag.
Það vissum við öll, en þú ætlaðir
bara til Kanarí með Hjalta vini þín-
um 4. janúar. Þú varst búinn að
pakka niður og allt var í röð og
reglu, eins og þú varst alltaf vanur
að hafa það. En snemma á nýárs-
dagsmorgun veiktist þú og varst
fluttur á sjúkrahús. Þar dvaldir þú í
nokkra daga og varst ótrúlega fljót-
ur að ná þér, það var svo mikill
kraftur í þér. Þú frestaðir ferðinni
bara um hálfan mánuð. Þú fórst
heim og allt virtist vera í lagi, en þú
stoppaðir stutt. Þá fékkstu annað
áfall, en aftur ætlaðir þú að rífa þig
upp úr þessu, þú varst ákveðinn í
því.
Þegar ég sat hjá þér síðasta
föstudaginn þinn í þessu lífi, rædd-
um við ýmislegt, meðal annars var
minnst á Kanarí. Þá sagðir þú:
„Þetta er nú allt í lagi, það kemur
nú sumar eftir þetta sumar.“ Ferðin
breyttist og þú færð annan ferðafé-
laga, því ég veit að mamma bíður
eftir þér og er tilbúin að fara með
þér. Eða eins og einn vinur okkar
sagði þegar hann hringdi í mig:
„Mig dreymdi pabba þinn, ég skildi
ekkert í þessu, hann var úti að
keyra með mömmu þinni.“ Það
kæmi mér ekki á óvart að þið færuð
fyrst á rúntinn, eins og þið gerðuð
svo oft.
En svona er lífið, aðeins undar-
legt ferðalag.
Fram á síðustu stundu var mikill
kraftur í þér og lífsvilji, þú varst svo
jákvæður og kinkaðir alltaf kolli, ef
þú varst spurður hvort allt væri í
lagi og hvort þér liði vel.
En ég vissi undir það síðasta,
þegar ég var hjá þér, að þú varst
orðinn ofsalega þreyttur. Það var
mér mjög mikils virði að fá að vera
svona mikið hjá þér síðustu dagana,
og vona ég að þér hafi þótt það gott.
Þú barst aldurinn vel og höfuðið
hátt, gekkst teinréttur og óstuddur,
eða eins og konan sem ég hitti
sagði: „Hvað ertu að segja, hann
pabbi þinn, hann var nú svo ungur
og hress.“
Pabbi minn, villtu kyssa mömmu
frá mér, Guð veri með ykkur og
góða ferð.
Nú get ég verið örugg um að ykk-
ur líður báðum vel.
Loks er dagsins ðnn á enda
úti birtan dvín.
Byrgóu fyrir blökkum skugga
björtu augun þín.
Eg skal þerra tár þíns trega,
tendra falinn eld,
svo við getum saman vinur
syrgt og glaðst í kveid.
Lífið hefur hendur kaldar,
hjartaljúfur minn.
Allir bera sorg í sefa,
sárin blæða inn.
Tái'in falla heit í hljóði,
heimur ei þau sér.
Sofna, vinur, svefnljóð
meðan syng ég yfir þér.
Þreyttir hvflast, þögla nóttin
þaggar dagsins kvein.
felur brátt í faðmi sínum
fagureygðan svein.
Eins og hljóður engill friðai'
yfirjörðufer,
sofþúværan,vinur,
ég skal vaka yfir þér.
(Kristján frá Djúpalæk.)
Helga.
Það er undarlegt að hugsa til
þess að afi minn sé dáinn. Ég man
þegar ég kvaddi hann síðast. Það
var í haust, eftir að hann hafði
dvalist hérna heima og hélt norður
á leið. Ég horfði á eftir honum niður
tröppurnar og útí bíl og veifaði til
hans. Þá varð mér hugsað til þess
hvort þetta væri nokkuð í síðasta
skipti sem ég sæi hann. Sú varð og
raunin og mun ég aldrei gleyma
þessu andartaki.
Ég hef alltaf borið mikla virðingu
fyrir afa. Þegar ég var yngri þekkti
ég hann í raun ekki mikið. Hann bjó
á Akureyri en við fjölskyldan í
Reykjavík. Við fórum oft norður og
fannst mér þá gaman að hitta afa.
Það var mikil reisn yfir honum og
stundum var ég hálf feimin að hitta
hann.
Á unglingsárunum vann ég tvö
sumur hjá Niðursuðuverksmiðjunni
og hafði mjög gott af. Þar ríkti mik-
ill agi og maður lærði vönduð
vinnubrögð. Snyrtimennskan var til
fyrirmyndar enda mikið lagt uppúr
hreinlæti. Einna mest lærði ég þó
hversu mikilvægt það er að mennta
sig. Afi lagði líka mikið uppúr
menntun og gagnrýndi mennta-
kerfið fyrir að leggja ekki meiri
áherslu á greinar tengdar lagmetis-
iðnaðinum.
Á síðari árum, eftir að afi hætti
vinnu, fór hann að koma meira
hingað suður og dvaldi þá hjá okk-
ur. Má í raun segja að þá hafi ég
fyrst kynnst honum og hvaða mann
hann hafði að geyma. Hann var
mjög formfastur, skýrði ávallt
greinilega frá og ýkti ekkert í frá-
sögnum sínum. Eg hafði ánægju að
sjá hvað allt var í röð og reglu hjá
honum. Afi borðaði helst alltaf á
sama tíma og vildi fá heitan mat í
hádeginu. Las blöðin ítarlega og
ekki má gleyma fréttunum. Var
hann sestur við viðtækið fyrir
klukkan sjö á kvöldin og hlustaði á
fréttirnar. Síðan tóku fréttirnar á
Stöð 2 við og á slaginu átta var
skipt yfir á RÚV og fylgst með
fréttunum þar. Enda var hann
mjög vel að sér um allt sem var að
gerast og fræddi mig oft um at-
burði líðandi stundar. Einnig var
vel fylgst með íþróttum og þá helst
knattspyrnu og handbolta enda afi
gamall KA-maður.
Það var reglulega gaman að afa
og Hjalta, besta vini hans. Þeir hitt-
ust daglega þegar hann var í bæn-
um og minntu þeir mig einna helst á
litla skólastráka. Þeir fóru ávallt í
bíltúr eftir hádegi, þræddu hafnim-
ai' í Reykjavík, Hafnarfirði og á
Suðurnesjum enda þekktu þeir vel
flest fiskiskip landsins. Að lokum
var farið í Kaffivagninn þar sem afi
fékk sér þykka jólakökusneið, eins
og hann vildi hafa hana, og Hjalti
kleinu. Ég minnist þess þegar við
Kjartan fórum með afa í Kaffivagn-
inn í fyrra og hann sagði okkur mik-
ið frá útgerð og fiskverkun.
Afi var mikið fyrir að „dytta“ að
heimilinu okkar, eins og hann orð-
aði það sjálfur og tók að sér hin
ýmsu verkefni, pabba til mikillar
ánægju. Svo sem að smyi-ja allar
hurðarlamir í húsinu og þá sérstak-
lega útidyrahurðina, taka til í verk-
færaskápnum, brýna alla hnífa og
ég man þegar hann vildi endilega
afþíða frystikistuna þegar mamma
var erlendis. I fyrra vorum við afi
tvö hérna heima um tíma þegar for-
eldrarnir voru erlendis og ég fékk
að elda fyrir hann og fannst það
mjög krefjandi og skemmtilegt. Það
þýddi ekkert að bjóða honum 1944-
rétti eða pizzur því slíkt var ekki
matur í hans augum. Hann vildi
soðnar kartöflur og kjöt eða fisk.
Við náðum einstaklega vel saman og
ég fann mikla hlýju frá elskulegum
afa mínum. Hann hafði mikla kosti
að bera, var snyrtimaður mikill og
glæsileg fyrirmynd sem ég leit mik-
ið upp til.
Ég vil þakka Guði fyrir að hafa
fengið tækifæri á að kynnast afa
mínum. Minningin um hann hverfur
aldrei úr huga mér. Guð varðveiti
afa Kristján.
Sigþrúður Ármann.
Elskulegur afi minn, Kristján
Jónsson, er dáinn. Ég minnist afa
míns sem frekar sérstaks manns,
annars vegar afa í niðursuðunni og
hins vegar afa uppi. Afi í niðursuð-
unni var strangur maður og gjarnan
kallaður „kallinn", en samt held ég
að öllum hafi líkað við hann innst
inni, a.m.k. fannst mér gott að vinna
hjá honum og gott veganesti fyrir
framtíðina að vera „alinn“ upp við
strangan vinnuaga. Við kölluðum
afa Kristján ávallt afa uppi, en það
var það sem skilgreindi hann frá afa
Magnúsi. Afi uppi var vanalega
brosandi og kátur, afinn sem kom í
mat til okkar blístrandi á sunnudög-
um og tók okkur með sér í bíltúra út
á Dalvík, Olafsfjörð, inn í sveit eða
„onettir" eins og hann kallaði alltaf
niðursuðuna.
Afa þótti ávallt gaman að veiða,
en það var hans helsta áhugamál.
Ég fór ekki oft með honum í veiðit-
úra, en þó man ég eftir að hafa farið
með honum í Olafsfjarðará þegar ég
var yngri, ásamt pabba, Bróa og
Haffa. Seinna fórum svo ég og
Mikki bróðir oft með afa á „klett-
inn“, sem er smá klettasylla
skammt frá Svalbarðseyri þar sem
við veiddum silung eða þorsk, og
höfðum svo í matinn seinna.
Það er erfitt að vera eins langt í
burtu frá heimalandinu og ég er
núna þegar einhver nákominn deyr.
Mikið vildi ég óska að geta verið
heima og getað kvatt afa, en með
þessari stuttu grein vil ég kveðja
afa minn, sem mér þykir svo vænt
um.
Elsku afi, ég mun ávallt sakna
þíns léttleika og hins þétta hand-
taks sem ég fann er við kvöddumst í
síðasta sinn. Ég get þó huggað mig
við, að loksins ertu kominn til ömmu
og nú get ég sagt á ný „afi og amma
uppi“.
Magnús Símonarson,
Kanada.
Elsku afi. Það er erfitt að sætta
sig við að nú ertu farinn frá okkur,
en hjá ömmu veit ég að þér líður
vel.
Ég á eftir að sakna þess að þú
komir ekki að borða hjá okkur á
sunnudögum eins og þú gerðir svo
oft. Það er svo margt sem ég á eftir
að sakna, til dæmis veiðitúrarnir á
klettinn hjá Svalbarðseyri eða á
Hjalteyri og með þér veiddi ég minn
fyrsta fisk. Allir bíltúrarnir og þeg-
ar við vorum að vinna í lóðinni hjá
þér.
Takk fyrir allt það góða sem þú
hefur gefið mér. Ég kveð þig með
söknuð í hjarta mínu.
Ég mun minnast þín svo lengi
sem ég lifi.
Mikael (Mikki).
Elsku afi minn, nú ertu kominn
til ömmu og ég veit að hjá henni líð-
ur þér vel. Fyrstu fjögur ár ævi
minnar bjuggum við í Reykjavík.
Síðan fluttum við til Akureyrar og
bjuggum á miðhæðinni hjá afa og
ömmu eða eins og við kölluðum ykk-
ur „afi og amma uppi“. Þá fórum við
Magnús bróðir minn oft upp til ykk-
ar í heimsókn. Þá voru nú oft látnar
á fóninn vísur úr vísnabókinni. Var
þá setið, hlustað og sungið með.
Ekki mátti nú mikið koma við dótið,
bara sitja og hlusta.
Elsku afi, ég man svo vel þegar
ég og Magnús fengum að fara með
þér og ömmu á sunnudögum í ís-
bíltúr á flotta bláa BMW-bílnum.
Fórum við þá oft í Mývatnssveit og
fengum okkur ís. Svo var það þegar
við fengum að fara með þér í vinn-
una til þess að líta yfir. Þá fengum
við oft að prófa lyftarann. Ég man
hvað það var mikið sport að fá að
keyra hann.
Svo þegar ég var orðin eldri fékk
ég vinnu hjá þér. Það fannst mér nú
ekkert gaman og sá það fljótt út að
þetta var ekki fyrir mig að sitja á
stól og taka á móti baunadósum eða
að pilla rusl af rækjubandinu, en
þarna vann ég nokkur sumur og
þroskaðist mikið á því.
Síðan lá leið mín út í nám og alltaf
skrifaði ég afa reglulega póstkort
og leyfði honum að fylgjast með
mér. Elsku afi, ég man hvað þú
varst stoltur af mér þegar ég var að
þeytast til útlanda ein í sambandi
við vinnuna mína og hvað mér
fannst þetta vera lítið mál. Afi, ég
man svo vel þegar ég kom úr einni
utanlandsferðinni. Þá varst þú
staddur í Gilsárstekknum og ferða-
töskunar mínar komu inn. Þú tókst
eina upp og sagðir við mig, að þú
skildir ekki hvernig svona lítil
stelpa eins og ég gæti lyft þessum
töskum en þá sagði ég: „Afi þegar
ég þarf að vera sterk þá reyni ég
það.“
Síðustu árin komstu oft í mat til
okkar á sunnudögum. Ég man hvað
okkur fannst kjötsúpan góð og við
nutum þess að borða hana.
í janúar áður en þú veiktist stóð
til að þú færir með vini þínum
Hjalta til Kanaríeyja og ég man
hvað þú varst orðinn spenntur að
fara. Mér fannst eins og þú værir
orðinn lítil krakki í anda og allt var
tilbúið hjá þér, svona rétt eins og ég
man eftir mér þegar ég var að fara í
mínar fyrstu utanferðir.
Á gamlárskvöld varstu hjá okkur
í mat og var þá talað mikið um
Kanaríeyjar. Svo um kvöldið fór ég
út að skemmta mér og þú fórst
heim. Þegar ég fór heim til mín um
nóttina keyrði ég fram hjá húsinu
þínu og ég trúði ekki mínum eigin
augum þegar ég sá sjúkrabílinn fyr-
ir utan húsið þitt. Ég stoppaði í
smástund því ég trúði þessu ekki,
ók áfram af stað heim. Þá voru
mamma og pabbi farin til þín. Mig
grunaði aldrei að síðasti sunnudag-
urinn sem þú varst í mat hjá okkur
yrði okkar síðasta kjötsúpumáltíð.
Ég kveð þig með söknuð í hjarta
mínu.
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni.
Sitji guðs englar saman í hring
sænginni yflr minni.
(Sig. Jónsson.)
Þín
Helga María.
Akureyri hefur haft sérstöðu sem
iðnaðarbær. Hvergi voru umsvif
SÍS meiri og hér voru einstaklingar
sem sköruðu framúr fyrir dugnað,
áræði og framsýni. Einn þessara
manna var Kristján Jónsson sem er
til moldar borinn í dag. Hann verð-
ur mér ævinlega minnisstæður, hlýr
og yfirlætislaus. Hann hafði mikinn
innri kraft og vilja og hugur hans
var bundinn fyrirtækinu. Niðui'-
suðuverksmiðja K. Jónssonar var
eitt af glæsilegustu fyrirtækjum
þessa lands. Kristján hafði stofnað
það fyrir rúmri hálftí öld með fóður
sínum; bræðrum sínum Mikael og
Jóni Árna og Hjalta Eymann sem
þar var lengi verkstjóri. Verka-
skiptingin var þannig að Mikael
annaðist fjárreiður og skrifstofu-
hald en Kristján stóð fyrir rekstrin-
um að öðru leyti og var sálin í fyrir-
tækinu. Þeir bræður unnu vel sam-
an, snyrtimenni í hvívetna og höfðu
góður reiður á öllu. Sérstaða Niður-
suðuverksmiðju K. Jónssonar var
m.a. fólgin í því að hún var braut-
ryðjandi í útflutningi á niðursuðu-
vörum. Kristján hafði ekki nægilegt
olnbogarými á heimamarkaðnum af
því að hann vildi byggja upp verk-
smiðju sem stæði sambærilegum
verksmiðjum í nálægum löndum
ekki að baki. Fyrsta skrefið var að
ná fótfestu fyrir gaffalbita í Sovét-
ríkjunum. Síðan var leitað á aðra
markaði og útflutningurinn varð
fjölbreyttari, síld, rækja og kavíar.
Ég þori ekki að fara með hversu
mörg löndin voru undir lokin sem
selt var til. Og jafnt og þétt var
verksmiðjan stækkuð og betur búin
undir starfsemina í samræmi við
hörðustu kröfur.
Niðursuðuverksmiðjan var löng-
um eitt af umsvifamestu fyrirtækj-
SJÁ NÆSTU SÍÐU