Morgunblaðið - 11.02.1999, Blaðsíða 59

MORGUNBLAÐIÐ_________________________
BRÉF TIL BLAÐSINS
Gegn hvalveiðum
FIMMTUDAGUR 11. FEBRÚAR 1999 59
Misrétti - en
hvað er til ráða?
Frá Guðmundi Rafni Geirdal:
ÞAÐ ER furðanlega algengt að
þeir sem telja sig fara fyrir hefð-
bundnum sjónarmiðum innan sam-
félagsins telji sig hafa staðreyndir
málsins sín megin. Jafnframt að
þeir sem hafa andstæð sjónarmið
séu eingöngu með hræðsluáróður
byggðan á tilfinningahita. Þeir
velta ógjarnan fyrir sér að til eru
annars konar staðreyndir, sem oft
blasa við og eru oft og tíðum
þroskaðri en þeirra. Þetta hefur
einkennt umræðuna um stóriðju,
virkjanir og hvalveiðar. Hinir
„stói*u og feitu“ vilja í ásælni sinni
og græðgi minna á, að þeir hafa
einhvers konar rétt til að spilla
náttúru landsins og drepa saklaus
dýi-. A móti koma svo sjónarmið sí-
stækkandi hóps sem telur að kom-
inn sé tími til að bera virðingu fyrir
náttúrunni, hlúa að henni og
vernda. Þessir hópar hafa verið að
stangast á í einni og annairi mynd
á undanförnum áram. Að lokum
fór svo að hinn nýi forstjóri Lands-
virkjunar, Friðrik Sophusson, bauð
fram sátt á milli þessara sjónar-
Frá Umferðarnefnd Háteigsskóla:
ÞAÐ mun aldrei ríkja einhugur
um aðgerð eins og lokun á götu.
Mjög skiptar skoðanir geta verið
um hvað hefði frekar átt að gera
til að bæta umferðaröryggi.
Bólstaðarhlíð er skilgreind sem
íbúðargata og var lokun hennar
eina úrræðið til að koma í veg fyr-
ir óþarfa umferð um hana, var það
niðurstaðan þegar slysatölur voru
skoðaðar, umferðarþungi um göt-
una og fyrirsjáanleg vaxandi um-
ferð um hana.
Á þessum reynslutíma lokunar-
innar hefur komið í ljós að slysa-
tíðni hefur minnkað í hverfinu og
að óþarfa gegnumstreymisumferð
hefur leitað í meira mæli út á
stofnbrautir.
Þegar ákvörðunin um lokunina
var tekin voru hagsmunir barna
hafðir að leiðarljósi, enda eru
hagsmunir barna hagsmunir okk-
ar allra hvort sem við erum gömul
eða ung. Réttur Jieirra til þess að
við sköpum þeim öruggt og gott
umhverfi ætti að vera skilyrðis-
laus.
Unnið hefur verið ötullega á síð-
ustu árum að gera íbúðarhverfi
örugg og vistleg fyrir íbúa og
reynt að takmarka óþarfa umferð
um íbúðarhverfi af fremsta megni.
Hafin er vinna við að gera Norð-
ur-Hlíðar að 30 km svæði og er
lokunin einn þáttur í þeirri vinnu.
Lokanir á götum hafa oft verið
eina úrræðið í öðrum hverfum til
að gera íbúðarhverfi öruggari og
má þar nefna Melahverfi í Vestur-
bæ Reykjavíkur. Þar hefur verið
komið í veg fyrir gegnumstreym-
isumferð með því að loka götum
eins og Hagamel við Melaskóla.
Um þessar mundir efast enginn
um að þessar aðgerðir hafi verið
nauðsynlegar.
Lokun Bólstaðarhlíðar er til
reynslu og hefur sannað gildi sitt.
Það sýna staðreyndir um fækkun
slysa og minni gegnumstreymis-
umferð í hverfinu. Þetta er aðeins
spurning um hvort vegur þyngra,
hagsmunir barnanna sem búa í
hverfinu eða hagsmunir þeirra
sem vilja stytta sér leið í gegnum
íbúðargötur.
Mikilvægt er að gengið verði frá
lokuninni til frambúðar og þannig
skapist með tímanum sátt um
hana. Það þarf ekki að efast um að
lokunin er nauðsynleg og er hún
miða og er það vel. Því er hins veg-
ar ekki fyrir að fara í hvalveiðimál-
um. Áfram skal stangast, hvalina
skal drepa hvað sem það kostar
þjóðarbúið. Reynt er að slá á ótta
manna við alþjóðlegar refsiaðgerð-
ir ef út í hvalveiðar væri farið,
þrátt fyrir nýlega skoðanakönnun í
Morgunblaðinu þar sem í ljós kom
að erlendir ferðamenn sem hingað
hafa komið væru tilbúnir til að
styðja slíkar refsiaðgerðir ef ís-
lenskir aðilar hæfu hvalveiðar að
nýju.
Tilfellið er að til eru dýravernd-
unarlög. Á grundvelli þeirra er til
dæmis álftin friðuð og á móti því
er ekki mælt. Sjónarmið erlendis,
til dæmis í Bandaríkjunum, er að
vernda beri hvali. Eini munurinn
er að hér er um aðra dýrategund
að ræða og þeir rökstyðja mál sitt
með svipuðum hætti. Önnur rök,
sem heyrðust í fréttum af fundi
Alþjóðahvalveiðiráðsins í Kyoto
fyrir nokkrum árum, var að hvalir
hefðu ákveðinn lífsrétt til að vera
í höfunum. Þeir hafi verið þar
lengur en mennirnir og hafi því
einnig í samræmi við stefnu borg-
arinnar í umferðar- og umhverfis-
málum.
Fyrir hönd umferðarnefndar
Háteigsskóla.
BJARNEY HARÐARDÓTTIR
meiri rétt til að veiða sér fisk til
matar en nýlegir togarar. I raun-
inni þyrftu þeir lögmann til að
vernda sín sjónarmið. Þetta eru
líka rök. Þekkt er að landamæra-
deilur milli þjóða, héraða og
bóndabýla byggjast oft á hefðar-
rétti, hver kom fyrstur á svæðið,
og síðan er karpað á grundvelli
þess. Samkvæmt því ættu togarar
landsins að halda sig til hlés ef
þeir sjá hval vera að gæða sér á
þorski út á miðunum. Taka stóran
hring framhjá og finna sér eitt-
hvað annað að gera.
Hver er það svo sem hefur í
ásælni sinni og græðgi, með orðum
fyrrum yfirmanns Hafró, nánast
gert út af við þorskstofninn hér við
land fyrir fáeinum ánim?! Eru það
ekki útgerðarmennirnir með sinn
togaraflota? Þökk sé Hafrann-
sóknastofnun að lokum var hlustað
á síítrekuð ráð þeirra, stjórnmála-
menn bættust í grátkórinn og þeim
tókst að beygja útgerðarmenn til
liðs við sig. Það sem við erum að
glíma við í dag er ekki að hvalurinn
sé að éta þorskinn frá okkur heldur
að útgerðarmenn voru búnir að
drepa svo mikið af þorski, bæði frá
sér og þjóðinni, að þeir ættu að
halda sig til hlés ef eitthvað er.
Hvalurinn á semsagt að fá að éta
sína fæðu í friði og synda um
heimsins höf. Fólkið í landinu á síð-
an að fá að eiga sinn hlut í kvóta
landsmanna í samræmi við dóm
Hæstaréttar og yfirlýsingar pró-
fessora við Háskóla Islands í kjöl-
farið. Með því gætu friðarsinnar
e.t.v. keypt frið fvrir grey dýrin í
sjónum.
GUÐMUNDUR RAFN GEIRDAL,
skólastjóri og félagsíræðingur.
Frá Jóni Hafsteini Jónssyni:
SAGT er að hér ríki trúfrelsi, og eitt-
hvað í þá veru á að vera tryggt í
stjórnarskrá lýðveldisins. Þó er engan
veginn um jafnrétti að ræða, og þeim,
sem taka sér stöðu utan trúfélaga, er
gert að greiða sóknargjöld, en and-
stætt öðrum veitist þeim enginn íhlut-
unan’éttur um það, hvert þessi gjöld
þeirra renna. Siðfræðistofnun Há-
skóla Islands hirðir framlag þein-a, en
stjórn hennar er að meiri hluta skipuð
fólki frá þjóðkirkjunni. I stofnskránni
segir: „Stjórn stofnunarinnar er skip-
uð þremur mönnum sem tilnefndir
eru af Heimspekistofnun, Guðfræði-
stofnun og Kirkjuráði þjóðkirkjunn-
ar.“ Ástæða er til að velta fyi-ii- sér
nokkrum spurningum:
1. Hvaða kröíúr eru í íslenska lýð-
veldinu gerðar til handanheimskenn-
ingar svo að hún teljist ti-úarbrögð?
2. Hvaða rök eru fyrir því að þeir
skattgreiðendur, sem ekki vilja láta
orða sig við neinar handanheimskenn-
ingar, fái ekki að ráðstafa hluta af
skattfé sínu að eigin vali eins og t.d.
ásatrúarmenn, baháíar, katólikkar og
hvað þeir nú allir heita þessir blessað-
ir fullvissuspekingar?
3. Hvaða rök eru íyrir því að Sið-
fræðistofnun Háskólans skuli fremur
vera á framfæri þeirra, sem standa
utan trúfélaga, en annarra?
Saga misréttisins er þó engan veg-
inn fullsögð, en auk ofannefndra sókn-
argjalda, sem íslenska ríkið útdeilir til
ákveðinna trúfélaga, hefur það á ann-
að hundrað manns á launaskrá við að
fimbulfamba um lúterskuna, sem
þjóðin þó full umburðarlyndis leiðir
kurteislega hjá sér. En samtímis
þessu er háð launastríð við heilbrigð-
isstéttirnar e.t.v. vegna þess að þar á
bæ veit fólk um hvað það talar og
hvað það gerir. Þetta misrétti er
ósamrýmanlegt þeim mannréttinda-
viðhorfum, sem okkar heimshluti er
svo stoltur af, og víst væri vert að láta
á það reyna fyrir dómstólum og svo
fyrir Mannréttindadómstól Evrópu, ef
þess gerist þörf.
I bók Þorgeh's Þorgeirsonar, „tví-
ræður“, er sagt frá þeim hindrunum
og þrautagöngu, sem slíkur mála-
rekstur gæti krafist. En er ekki
ómaksins vert að fá úr því skorið,
hvort sú óhæfa, að Siðfræðistofnun
Háskóla íslands sé sérstaklega sett á
framfæri fólks utan trúfélaga, stand-
ist þær kröfur um jafnrétti, sem ís-
lendingar hafa undh'gengist og stjórn-
arskráin og/eða Mannréttindadóm-
stóll Evrópu standa vörð um? Saga
Þorgeirs sýnir að slík tilraun getur
reynst eifið, en þó ómaksins verð.
JÓN HAFSTEINN JÓNSSON,
Stangarholti 7, ReyKjavík.
is lögfræðiaðstoð
íkvöld milli kl. 19.30 og 22.00
Orator, félag laganema
a
sk

^>4
Fiskbúðin Vör
Höíðabakka 1 v/Gullinbrú
sími 587 5070
kr. kg
-heimili fiskanna-
Lokun Bólstaðarhlíð-
ar til frambúðar