Morgunblaðið - 03.06.1999, Blaðsíða 51

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 3. JÚNÍ 1999 51 L.
Salt í unnum matvælum
Jafnvel þó að fólk hætti eða
minnki að salta sinn eigin mat hef-
ur það oft lítið að segja því um 80%
þess salts sem fólk borðar koma
alls ekki úr eldhúsinu við matartil-
búning heldur úr unnum matvæl-
um. Söltustu matvælin skipta auð-
vitað miklu máli íyrir heildameyslu
á natríum, en líka matvæli sem eru
hóflega söltuð og mikið er borðað
af, eins og t.d. brauð og fastir ostar.
Vörur sem geta innihaldið heilmik-
ið salt eru t.d. smurostar, unnar
kjötvörur, morgunkom, pakkasúp-
ur og sósur, nasl, niðursoðnar og
niðurlagðar vömr og aðrir tilbúnir
réttir. Kex og kmður innihalda
einnig oft glettilega mikið salt. Ef
vel ætti að vera þyrftu að vera á
boðstólum saltminni afurðir af
mörgum algengum matvörum svo
neytendur hafi val.
Ekki er skylda að merkja magn
salts eða natríums á umbúðir og er
það sjaldnast gert. Hins vegar er
skylda að raða hráefnum eftir
magni á innihaldslýsingu og er
þannig hægt að fá einhverja hug-
mynd um magn natríums eða salts í
viðkomandi matvöm. Merkingar
verða að vera á íslensku, ensku eða
Norðurlandamáli öðm en finnsku. I
stað natríums getur því staðið nat-
rium eða sodium.
Mikilvægt er að matvælaiðnaður-
inn dragi úr notkun natríums og
bjóði upp á aukið úrval saltskertra
matvæla til þess að auðvelda fólki
að halda sig innan manneldismark-
miða í saltneyslu. Flestir neytendur
era orðnir mjög meðvitaðir um
tengsl mataræðis og heilsu og
hljóta að gera kröfu um saltskertan
valkost. Auðvitað gengur ekki að
gera matinn vita bragðlausan og
því þarf að prófa sig áfram og
reyna að finna efni sem geta komið í
stað salts, án þess að bragð og gæði
matvælanna skerðist, t.d. nýjar að-
ferðir við vinnslu matvæla, ný tilbú-
in efni, natríumskert salt eða nýjar
kryddtegundir.
Yfir 30 þúsund fullorðinna ís-
lendinga era með of háan blóðþrýst-
ing og myndi ömgglega fækka í
þeirra hópi ef framleiðendur byðu
upp á saltskertar afurðir. Lækkuð
tíðni háþrýstings myndi hafa í fór
með sér fækkun hjartaáfalla og
heilablóðfalla og þar af leiðandi
auknar lífslíkur. Auk þessa myndi
minni saltneysla hafa góð áhrif til
vamar öðmm sjúkdómum, svo sem
beinþynningu. Það er því spurning
hvort ekki sé tímabært, bæði fyrir
framleiðendur og neytendur, að
minnka saltið í grautinn.
Höfundar starfa á rmmsóknarslofu
ínæringarfræði við Háskdla Islands
og Landspítala.
Fasteignir á Netinu
v§> mbl.is
_/\LLTAí= G/TTH\SA£> A/ÝT7-

fimmtudag til sunnudags
10 stjúpwr
hreinir litir
kr 399
20 ótjúpur
blandaðir litir
kr 699
30 tstjúpur
blandaðir litir
kr 999

MICROTGK
MiO|OT€K
MICROTl
FilmScan
200
Colorpage
HR5PRO
ScanMaker 4
36bfta litadýpt lllriH
600 x 1200 pát raunupplausn ,EÐ
SCSI tengdur. Spjald og kaplar fylgja
Mikil gæði og ótrúlega hraðvirkur.
• Mynda og filmuskan^'’""^---''
• 36 bita lftadýpH*^s'
• SCSI tengdur
• Hraðvirkur skanni fyrir atvinnumanninn!
30 bita litadýpt '
600x1200 pát raunupplausn
SCSI tengdur. Spjald og kaplar fylgja
Hugbúnaður: Photoimpact, OCR, Twain
36 bita litadýpt I u
600x1200 pát raimupplausn
SCSI tengdur. Spjald og kaplar fylgja
Skannar einnig filmur og slides
1200x1200 pátraunupplausn
SCSI tengdur
Ef hict vantar myndlesara bá er betta tækifærid • Yfir 15 gerir af myndlesurum á frábæru verði - Sión er sögu ríkari!
<