Morgunblaðið - 16.06.1999, Blaðsíða 34

34 MIÐVIKUDAGUR 16. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
, Ljósmynd/Ólafur Benedikt Guðbjartsson
UPPÁHALDSSJÓNVIDD Laufeyjar: Séð frá Champs-Elysées en þar getur að líta víðáttuna yfir Hotel des Invalides,
Dome des Invalides, Esplanade des Invalides, Alexandersbrúna og Concordeborg.
Upphafið var
tóm tilviljun
Laufey Helgadóttir, listfræðingur í París, hefur tekið
þátt í að skipuleggja skiptisýningar franskra og ís-
lenzkra listamanna. Oddný Sen hitti Laufeyju að máli.
LAUFEY Helgadóttir er íslenskum
ferðamönnum að góðu kunn, en
hún hefur starfað sem fararstjóri
árum saman í París og leitt fslend-
inga inn í sjónvíddir Parísar. Lauf-
ey hefur dvalið í Frakklandi í um 25 ár en hún
er gift Bernard Ropa, arkitekt, og eiga þau
soninn Igor, sem er að hefja menntaskólanám
í París. Laufey stendur ekki einungis fyrir
kynnisferðum um París, heldur starfar hún
sem leiðsögumaður á íslandi á sumrin og hef-
ur m.a. átt þátt í að skipuleggja skiptisýningar
á milli franskra og íslenskra listamanna.
Fyrstu frönsku listamennimir eru komnir
til landsins og var sýning þeirra opnuð í
Nýlistasafninu 5. júní sl. Síðan er áætlað að
íslensku listamennimir sýni árið 2000.
- Hvemig kom þessi skiptisýning til?
„Það var fyrir tilviljun," svarar Laufey. „Ég
rakst á einn af fyrrverandi kennumm mínum í
listasögu í Aðalstræti í Reykjavík í íyrrasum-
ar, en hún vinnur nú hjá Nýlistasafni Parísar-
borgar. Við skoðuðum saman nokkrar sýning-
ar og minntist ég þá á við hana að það væri
gaman að reyna að koma á einhverjum tengsl-
um milli íslenskra og franskra listamanna.
Hún tók mig á orðinu og hafði samband við
mig fljótlega eftir að ég kom út aftur og kynnti
mig þá fyrir Odile Baudel, sem stofnaði félags-
skapinn Polylogue árið 1996 í París. Hún taldi
víst að við gætum örugglega eitthvað gert í
sameiningu. Polylogue er félag listunnenda og
menntamanna og markmiðið er að styðja við
bakið á ungum listamönnum og koma þeim
áleiðis. Þetta er einkarekið félag og meðlimir
Polylogue leggja til fjármagnið.
Odile býr við Place des Vosges-torgið í
Mýrinni og heldur listsýningamar heima hjá
sér. Við og við sýna þekktir listamenn hjá
henni í heiðursskyni. Hún var búin að tala um
að hún vildi víkka sjóndeildarhringinn og
mynda tengsl við önnur lönd, þannig að þegar
við komum með þessa hugmynd um frönsku
og íslensku listamennina tók hún því fegins
hendi. Við höfðum strax augastað á Nýlista-
safninu vegna stefnu þess, sem fellur vel að
hugmyndum Polyloguehópsins; það er jú ekki
opinber stofnun heldur rekið af listamönnun-
um sjálfum. Við fengum síðan Helgu Þórs-
dóttur myndlistarkonu, sem er búsett í París,
inn í verkefnið með okkur og smám saman tók
hugmyndin á sig form. Frönsku listamennim-
ir sýna í Nýlistasafninu til 27. júlí og íslensku
listamennimir munu sýna í París árið 2000.
Með þessu framtaki getum við kannski komið
íslenskum listamönnum áfram í frönskum list-
heimi, en hann er ákaflega harður og erfíður.
Þetta er allt gert með lágmarkskostnaði og
hafa Flugleiðir í París verið okkur mjög hjálp-
legar og svo auðvitað stjóm Nýlistasafnsins,
og á hún þakkir skildar.
aufey hóf snemma störf sem leiðsögu-
maður en hún fór sína fyrstu ferð á Mý-
vatnsrútunni árið 1971. „Ég ætlaði í Há-
skólann í Reykjavík um veturinn og vantaði
sumarvinnu,“ segir Laufey. „Ég hafði dvalið í
Frakklandi sem au-pair í eitt ár í Palavas-Lis-
Flots í Suður-Frakklandi og áður í ávaxtaverk-
smiðju í Nimes. Síðan innritaði ég mig á leið-
sögunámskeið sem Vigdís Finnbogadóttir og
Björn heitinn Þorsteinsson sagnfræðingur
stóðu fyrir. Þar vora haldnir frábærir fyrir-
lestrar um margvísleg málefni; jarðfræði ís-
lands, sagnfræði, dýra: og fuglalíf, mannlíf á
Islandi o.s.frv. Ég sá Island í nýju Ijósi eftir
þessa fyrirlestra og Norðlendingnum fór nú
loksins að þykja dálítið vænt um Reykjavík."
Laufey fékk áhuga á Frakklandi m.a. vegna
þess að hún hafði heyrt að hún ætti kannski
ættir að rekja til latneskra landa. „Því var
löngum haldið á lofti í fjölskyldu minni að afi
minn væri með franskt blóð í æðum, enda var
hann mjög latneskur í útliti með matta húð,
tinnusvart hár, stór dökkbrún augu og mikið
yflrvaraskegg. En það er líklega nær lagi að
við séum komin af Spánveijum, þar sem það
hefur komið í ljós að minna er til af afkomend-
um frönsku sjómannanna en talið var. En
hvort heldur sem var, þá hefur mér alltaf
fundist frönsk menningarsaga afskaplega
spennandi, frönsk tunga heillandi og Frakkar
sjarmerandi og ákvað þvi að fara til náms í
Frakklandi.“
Aður en Laufey settist að í París vildi svo
skemmtilega til að hún kynntist eiginmanni
sínum, Bemard Ropa, í mötuneyti Háskóla ís-
lands. „Ég var að borða í mötuneytinu með vin-
konu minni, þegar bandarískur kunningi okkar
kom aðvífandi og sagðist vera með tvo Frakka
handa okkur,“ segir Laufey og hlær. „Þeir vora
á leiðinni til Bandaríkjanna, en Bemard kunni
svo vel við sig í Reykjavík að hann fékk sér
vinnu sem auglýsingateiknari. Þessi kynning
varð í meira lagi afdrifarík íyrir okkur vinkon-
umar, þvi ég giftist Bemard og hún vini hans.
Þau fluttust fljótlega til Frakklands, en við
Bemard héldum okkur við upphaflega áætlun
þeirra og fórum til Bandaríkjanna. Þetta var
árs ferðalag hjá okkur og fékk ég þá tækifæri
til að heimsækja alla vestur-íslensku ættingj-
ana sem ég var búin að heyra af gegnum árin.
Við dvöldum nokkra mánuði í Kanada þar sem
ég fékk vinnu sem næturvörður á eUiheimili, en
helmingur vistmanna vora Vestur-íslendingar.
Þeim þótti mikill fengur að fá Islending inn á
elliheimilið og kölluðu margir mig inn á her-
bergin til sín á kvöldin til að fá að rabba við mig
á íslensku. Þeir vora afskaplega stoltir af upp-
rana sínum og sáu Island í hillingum.
ftir dvölina í Kanada fórum við á putt-
anum niður eftir vesturströnd Banda-
ríkjanna til Mexikó og Guatemala.
Þetta var skömmu eftir hippatímabilið og and-
rúmsloftið angaði enn af hugsjónum blóma-
bamanna. I Guatemala-framskóginum heim-
sóttum við m.a. hof maya-indíánanna í Tikal,
sem er langt inni í framskóginum, og þar lent-
um við í mesta regnviðri sem ég hef á ævinni
upplifað. Hótelið eða kofínn, sem við bjuggum
í, fór bókstaflega á flot.“
Eitt af uppáhaldstímabilum Laufeyjar í
listasögunni er sjöundi áratugurinn, en hún
stundaði nám í arts plastiques og listasögu við
Sorbonne-háskólann í París. „Þetta var á þeim
tíma þegar m.a. konseptlistin, bodylistin og
gjörningamir era að ryðja sér til rúms. Arts
plastiques-deildin var stofnuð í andstöðu við
hinn hefðbundna Beaux Arts-skóla, sem var
mjög gagnrýndur á þessum tíma. Mér fannst
reyndar kennslan í praktísku fogunum alltaf
dálítið laus í reipunum hjá þeim og einbeitti
mér þess vegna meira að listasögunni. DEA-
ritgerðin mín (fýiri hluti doktorsprófs) fjallaði
að hluta til um SÚM-hópinn á íslandi. Sjöundi
áratugurinn er mjög afgerandi tímabil, því þá
verða straumhvörf og ákveðin uppstokkun á
sér stað. Hin skörpu skil sem höfðu verið á
milli listgreinanna hverfa og athafnir lista-
mannsins og list hans renna saman í eitt. Yves
IClein er frábært dæmi um listamann sjöunda
áratugarins og er einn af mínum uppáhalds-
listamönnum. Hann var algjör útópisti, fór
aldrei neinn milliveg, gekk beint til verks og
dó langt um aldur fram úr hjartaslagi. Á ís-
landi var Dieter Roth mjög mikill áhrifavaldur
á þessum tíma og era margir íslenskir lista-
menn enn að vinna úr eða frá þeim áhrifum.“
/
framhaldi af DEA-ritgerðinni vann Laufey
við sýningu um sjöunda áratuginn, sem var
skipulögð af norrænu listamiðstöðinni í
Sveaborg í Finnlandi. „Þar kom ritgerðin um
SÚM-hópinn mér að góðu gagni,“ segir Lauf-
ey. „Reyndar hefur listasagan komið mér að
notum í öllu sem ég hef tekið mér fyrir hendur
og ekki síst í leiðsögninni hér í París. Ég byrj-
aði að taka að mér fararstjóm fyrir íslenska
ferðamannahópa hér í París í kringum 1980.
Síðan hefur þetta aukist smám saman og ég er
búin að vera með „vor í París“ fyrir Flugleiðir
síðan 1995 og „haust í París“ síðan 1998. Það
era mjög strangar reglur um leiðsögn í Frakk-
landi og má enginn sem ekki hefur réttindi fara
með hópa inn á söfn né til Versala, svo dæmi
séu nefnd. Mér þótti þetta miður og ákvað þess
vegna að drífa mig á leiðsögunámskeið hér í
París og taka þetta próf. Það var hægara sagt
en gert og enn kom listasagan mér að gagni.
Nú má ég fara inn á öll söfn og inn í allar þær
hallir, sem leiðsögumenn fá að sýna.
Þetta er mjög krefjandi starf, en afskaplega
fjölbreytilegt og skemmtilegt. Það eru engir
tveir hópar eins og sama máli gegnir um ferð-
irnar. í kynnisferðinni um París reyni ég t.d.
að sýna fólkinu þessar stórkostlegu sjónvídd-
ir, sem gera París einstaka og sem borgir eins
og Washington og Pétursborg hafa reynt að
stæla. Þetta sést best úr rútu, en aftur á móti
er mest gaman að skoða gömlu hverfin með
þröngu götunum, eins og Mýrina og Latínu-
hverfið, fótgangandi og býð ég þess vegna upp
á gönguferð um Mýrina.“

SÉ:

4*.
Uthlutað úr menn-
ingarsjóði Spari-
sjóðs Olafsvíkur
Ólafsvík. Morgunblaðið.
NÚ hefur í þriðja sinn verið út-
hlutað styrkjum úr Menningar-
sjóði Sparisjóðs Ólafsvíkur, en 9
umsóknir hlutu náð fyrir augum
sjóðstjórnar. I máli Helga Krist-
jánssonar, formanns stjórnar
Sparisjóðsins, við úthlutunina
kom fram að e.t.v. væri réttara
að tala um viðurkenningar en
styrki, þar sem sjóðurinn hefur
ekki yfir miklu fjármagni að
ráða. Alls var úthlutað 520 þús-
und krónum, en sótt var um 2,4
miljónir auk umsókna sem ekki
tilgreindu upphæð og því fóru
margir bónleiðir til búðar.
Þær umsóknir sem hlutu styrk
endurspegla íjölbreytt menning-
arlíf og mismunandi viðfangsefni
einstaklinga og félaga. Sem ein-
staklingar hlutu styrk þær Sig-
ríður Gísladóttir og Lísa Fann-
berg til myndlistariðkana og
Eygló Egilsdóttir til að merkja
gönguleiðir í Fróðárhreppi.
Leikfélag Ólafsvíkur fékk
styrk til sinnar starfsemi og
Rotaryklúbbur Ólafsvíkur hlaut
styrk vegna Helgusafns, sem
hann hefur sinnt sérstaklega. Þá
var veittur styrkur til að setja
upp minnismerki um Guðríði
Þorbjarnardóttur í tengslum við
landafundahátið aldamótanna.
Á sviði náttúruverndar fengu
styrk Starfsmannafélagið í - var
sem hefur fengið land í fóstur og
hópur fuglaskoðara sem ætlar að
setja upp skilti með myndum af
þeim fuglum sem sjá má á tjörn-
unum í nágrenni fiugvallarins á
Rifi.
Síðast en ekki síst var veittur
styrkur til að standa straum af
Morgunblaðið/Friðrik
STYRKÞEGAR eða fulltrúar þeirra ásamt Krisljáni Hreinssyni, sparisjóðsstjóra, og Helga Kristjánssyni,
formanni stjórnar Sparisjóðs Ólafsvíkur.
kostnaði við „Færeyska daga“
sem haldnir verða í annað sinn á
næstu dögum. Þess má einnig
geta að Sparisjóðurinn sjálfur
hefur tekið að sér 10 ára verk-
efni sem felst í því að græða upp
sár þau sem , jarðýtuöldin“ hefur
skilið eftir sig á Bekknum í
Ólafsvíkurenni.