Morgunblaðið - 16.06.1999, Blaðsíða 64

64 MIÐVIKUDAGUR 16. JÚNÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FÓLK í FRÉTTUM

tf

Forvitnilegar bækur
TKE RED HOURGLASS
LIVES OF THE PREDATORS
'Oa ycuiscK a f»nvr. Kunt do.vn a copy of tfiis book
Banvæn
kvikindi
The Red Hourglass - Lives of the
Predators eftir Gordon Grice.
Keypt í frxhöfninni á Keflavíkur-
flugvelli á 18,90 dali, um 1.400 kr.,
en kostar ytra helmingi minna. 258
síður í vasabroti. Penguin gefur út.
EITTHVAÐ er það við skað-
ræðisskepnur sem heillar mann-
fólkið; fátt er eins sérstök upplifun
og að komast í návígi við baneitrað
skordýr eða slöngu eða átta sig
skyndilega á því að hundar eru
ekki alltaf besti vinur mannsins
eða svín bara til átu.
Gordon Grice heitir maður á
miðjum aldri vestur í Bandaríkjun-
um sem kennir listgreinar í
menntaskóla. Hann er og sérstak-
ur áhugamaður um banvæn kvik-
indi, sérstaklega þau sem þrífast í
Bandaríkjunum, og kemur fram í
bókinni sem hér er gerð að umtals-
efni að hann hefur sankað að sér
slíku frá barnsaldri.
Mestan áhuga hefur Grice á
köngurlóm og dregur bókin nafn
sitt af uppáhaldspöddunni, svörtu
ekkjunni, sem er með banvænustu
skordýrum heims. Svarta ekkjan
er algeng um öll Bandaríkin. Hún
bítur þúsundir á ári hverju og bitið
dregur nokkurn fjölda til dauða á
einkar kvalafullan hátt. Griee safn-
ar slíkum köngurlóm, geymir þær
í krukkum og glerbúrum og fóðrar
á öðrum skordýrum.
Ekki er laust við að lesari efist
um geðheilsu höfundar þegar hann
er að lýsa því er hann etur saman
svörtum ekkjum og öðrum skor-
kvikindum sem verða á vegi hans.
Griee hefur þó áhuga á fleiri dýr-
um en svörtum ekkjum, hann segir
einng ýtarlega frá skröltormum,
tarantúlum, svínum og hundakyni.
Sérstaklega er gaman að frá-
sögnum hans af svínum og því hve
skamman tíma tekur fyrir frels-
ingjasvín að verða að sannkölluð-
um villisvínum með strý og víg-
tennur. Grice setur einnig fram
fróðlega tilgátu um það hvers
vegna svín eru talin óhrein í frum-
stæðum trúarbrögðum og beitir
reyndar sömu skýringu á hunda,
enda erfitt að skilja hvers vegna
fólk kýs ekki að eta þá alveg eins
og svín.
I lokakafla bókarinna nær Grice
sér á einna mest flug þegar hann
segir frá köngurló sem kallast ein-
búa- eða fiðluköngurló. Einbúinn
er bráðeitraður og drepur fólk á
sérdeilis óviðkunnanlegan hátt;
holdið í kringum bitið rotnar smám
saman og engin leið er að stöðva
það. Eina ráðið sem dugir er að
fjarlægja sýkta hlutann en einnig
lamar eitrið oft mótstöðuafl líkam-
ans og getur það ástand varað það
sem fórnarlambið á eftir ólifað.
The Red Hourglass er heillandi
aflestrar, þótt víða sé hún vissu-
lega óhugnanleg, en á köflum fer
Grice út af sporinu í heimspekileg-
um vangaveltum. Honum hættir
einnig til að manngera um of skor-
dýrin og ormana þótt það gefi
skemmtilega stemningu á köflum.
Árni Matthíasson
NÝJA BÓKIN UM HANNIBAL LECTER KOMIN ÚT
Forvitnilegar bækur
THOMAS Harris heldur sig fjarri sviðsljósinu.
Má bjóða þér heila
í matinn, væna?
NÝJU bókar Thomas Harris um
mannætuna hrikalegu Hannibal
Lecter hefur verið beðið með
eftirvæntingu vestanhafs enda
var fyrri bók hans Lömbin
þagna geysivinsæl og ekki síður
samnefnd kvikmynd sem gerð
var eftir henni með Anthony
Hopkins í hlutverki mannæt-
unnar Hannibals og Jodie Fost-
er sem hinnar skeleggu Clarice
Starling starfsmanns leyniþjón-
ustu FBI. Thomas Harris tók
sér tíu ár til að skrifa bókina
Hannibal sem kom i hillur bóka-
búða vestanhafs 8. júní síðastlið-
inn og hefur selst
eins og heitar lumm-
ur.
Mest selda bókin á
netinu
Á bókavefnum
Amazon.com var bú-
ið að leggja inn þús-
undir pantana fyrir
bókina og um leið og
hún kom í sölu fór
hún í toppsætið sem
mest selda bókina á
netinu í Bandaríkj-
unum. I Bretlandi
fór hún strax í eitt af
fimm efstu sætunum
í bókanetsölu. Sér-
bókaverslunin
Murder One í Lund-
únum opnaði bókabúðina á mið-
nætti þegar bókin kom út og
myndaðist strax löng biðröð les-
þyrstra kaupenda fyrir framan
búðina. „Þetta var ótrúlegt og
fór langt fram úr væntingum
okkar,“ segir Maxim Jabowski
eigandi verslunarinnar.
Ekki eru þó allir sáttir við
framhaldið og þykir sumum
Harris hafa gengið fuillangt í
furðulegheitum í seinni bókinni.
Jeffrey Wells dálkahöfundur
Showbiz segir söguþráð Hanni-
bals ganga út yfir allan þjófa-
bálk og efast stórlega um að
Jodie Foster muni fást til að
leika Clarice ef sagan yrði kvik-
mynduð enda samband Clarice
og Hannibals orðið æði miklu
nánara og deili þau ekki ein-
ungis hugsunum í framhaldinu
heldur einnig heilu máltíðunum
og geta þá lesendur getið sér til
um réttina sem þau matarborð
prýða.
Wells veltir fyrir sér hvort
nýja bókin um Hannibal geti
gengið upp sem kvikmynd og
hvort hann sé kannski bara að
misskiija markaðinn. „Kannski
er þetta nýja æðið í framhalds-
bókum og -myndum að aðalper-
sónurnar umbreytast í skugga-
legar útgáfur af sjálfum sér.
Kannski mun Jack Ryan í næstu
spennusögu Tom Clancy verða
sendur í fangelsi, koma þar út
úr skápnum og leggja ofurást á
tröllvaxinn svertingja í fangels-
inu. Getur einhver séð Harrison
Ford fyrir sér í hlutverki
Ryans?“ spyr Wells í dálki sín-
um.
Mun Hollywood segja pass?
Nikki Finke hjá fréttastofu
CNN segir að stóra spurningin
varðandi bókina sé hvernig
Hollywood muni bregðast við
bókinni. Jonathan Demine sem
Ieikstýrði Lömbin þagna hefur
þegar látið hafa eftir sér að
hann muni ekki leikstýra fram-
haldsmynd byggðri á Hannibal
og heyrst hefur að kvikmynda-
verið Universal sé jafnvel að
hugsa um að gefa kvikmynda-
réttinn frá sér. Spurningin er
hvers vegna, því þegar vinsæld-
ir og verðlaun myndarinnar
Lömbin þagna eru höfð í huga
virðist Universal vera að gefa
frá sér trygga sölumynd.
Málið er flóknara en það virð-
ist í fyrstu því Dino De
Laurentiis keypti kvikmynda-
réttinn að Hannibal fyrir mörg-
um árum. Ástæðan fyrir því að
Demme hætti við verkefnið er
að hann myndi ekki hafa fullt
vald yfir leikstjórninni og yrði
að hafa Laurentiis með í ráðum
í öllum atriðum. Ástæðan fyrir
að Universal sem hefur reyndar
bæði Demme og Laurentiis á
sínum snærum er í vafa um
hvort sagan verði kvikmynduð
er að án Demme er ekki víst að
Hopkins eða Foster fáist í hlut-
verk Clarice og Hannibals, en
Demme er góðvinur þeirra
beggja. Heyrst hefur að yfir-
stjórn kvikmyndaversins biði
þess í ofvæni að Demme muni
breyta ákvörðun sinni og fáist
til að leikstýra myndinni.
Harris heldur sig fjarri
Höfundurinn Thomas Harris
hefur ekki látið hafa neitt eftir
sér um vangaveltur manna um
söguna eða kvikmyndarétt bók-
arinnar nú þegar Hannibal er
loksins komin út. Harris, sem
ólst upp í Suðurríkjunum, nánar
tiltekið í Mississippi, gætir frið-
helgi einkalífs síns framar öðru
og veitir aldrei viðtöl eða lætur
sjá sig í Ijölmiðlum og fetar
hann þar í fótspor
nokkurra annarra
þekktra bandariskra
höfunda eins og
Thomas Pynchons
sem hefur ekki veitt
viðtal í meira en 25
ár.
Harris vann um
skeið sem blaðamað-
ur hjá Associated
Press í New York og
var umíjöllun um
glæpi borgarinnar
þá iðulega á hans
könnu. Fyrsta bók
hans, Black Sunday,
sem kom út árið
1975 varð strax met-
sölubók og kvikmynd
var gerð eftir henni.
Næsta bók hans Red Dragon
kom út árið 1981 og í henni leit
fjöldamorðinginn og mannætan
Hannibal Lechter fyrst dagsins
ljós. Kvikmyndin Manhunter
var gerð eftir henni. Þriðja bók
Harris var Lömbin þagna, og
samnefnd kvikmynd byggð á
henni hlaut fimm Óskarsverð-
laun eins og frægt er orðið.
Thomas Harris eyðir tíma sín-
um við skriftir á þremur heimil-
um sínum í Mississippi, Long Is-
land í New York og á Miami í
Flórída.
Rignir
blóði
Clive Barker’s A-Z of Horror" Tek-
ið saman af: Stephen Jones. Fylgi-
bók við sjónvarpsþáttaröð BBC. 256
bls. HarperPrism, New York, 1997.
Eymundsson. 2.490 krónur.
EINHVERN veginn tekst mér
alltaf að gleyma hvað ég er myrk-
fælin. Man ekki eftir því fyrr en
ég er komin í bíó og búin að borga.
Myndin byrjar og ég hugsa: „Æi,
nei! Hvernig fór ég að því að
gleyma því enn einu sinni? Ég
hata hryllingsmyndir!“ En ánægj-
an er óttanum yfirsterkari og ég
dregst að hryllingnum aftur og
aftur.
Sama gerðist um daginn. Ég
var svo glöð að finna hryllingsbók
til að lesa. Svo sá ég strax eftir því
að hafa sogast inn. Ekki það að
bókin sjálf væri ógnvekjandi. Nei
nei, hún er ósköp vinaleg en vekur
upp minningar. Ég þarf alltaf að
vanda mig svo mikið við að gleyma
uppáhalds hryllingsmyndunum
mínum. En bókin er í því að hjálpa
mér að muna.
Hún rifjar upp gömul kynni.
Myndaalbúmið er sótt ofan í
skúffu. Þarna er Linda Blair, dá-
samlega andsetin á fallegri lit-
mynd. Ég skoðaði áfram og minn-
ingarnar spruttu fram. Allt í einu
mundi ég eftir útvarpsleikriti sem
ég heyrði þegar ég var lítil og
heillaðist algjörlega af ljótleikan-
um (... þegar börn hlustuðu á út-
varpsleikrit!). Skemmtilegt að
rekast svona á gamla kunningja.
Það er nóg af ljósmyndum að
skoða (atriði úr bíómyndum sem
ég hef ekki séð því ég lokaði aug-
unum ...) og líka nóg af sniðugum
hlutum að lesa. Bókin minnir svo-
lítið á stórt bíómyndablað, aðalá-
herslan er á bíómyndir en þó með
viðkomu víðar í hryllingsheimin-
um.
Það er merkilegt að sjá að sann-
sögulegir atburðir úr okkar eigin
heimi hafa oft verið kveikjan að
svæsnustu hrollvekjum. Það sem
ég vonaði að væri hugarburður
var svo bara satt. Og alls ekki svo
fjarlægt. Djúpt sokkin í lesturinn
leit ég upp á Hlemmi og rónarnfr
voru uppvakningar og svartir poll-
arnir á götunni blóðpollar. Svo
rankaði ég við mér. Aðeins of nið-
ursokkin í lesturinn. Og aðeins of
myrkfælin.
HANNIBAL Lecter (Anthony Hopkins) virðir fyrir sér
geðlækninn sem hann kemst í nánara tæri við í lok
myndarinnar Lömbin þagna.