Morgunblaðið - 01.07.1999, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
FIMMTUDAGUR 1. JÚLÍ 1999 57
Urð og grjót
ÞEGAR þessi grein er skrifuð
er komið fram yfir Jónsmessu, en
samt bólar ekkert á sumrinu, á
þessu horni landsins að minnsta
kosti. Þetta minnir mann óneitan-
lega á þá staðreynd, að oft er ákaf-
lega lítill munur á sumri og vetri á
íslandi og við búum sannarlega á
mörkum hins byggilega heims. A
tyllidögum og þegar hæfileikafólk
okkar stendur sig vel á erlendri
grund fyllast menn þjóðarstolti og
samkenndin blómstrar. Stað-
reyndin er hins vegar sú, að þjóð-
ernisvitund Islendinga fer þverr-
andi með aukinni alþjóðavæðingu
fyrir því að þetta geti gerst, öllum
landsmönnum og ekki síst Aust-
fírðingum til góðs? A síðustu vikum
og mánuðum hafa ýmis samtök og
áhrifamiklir einstaklingar komið
með yfirlýsingar um að nú sé
stefnt í aðgerðir sem séu óréttlæt-
anlegar, ekki síst með tilliti til
komandi kynslóða, sem erfa eiga
landið. Ég segi á móti að ef við ætl-
um okkur að stöðva nú allar frekari
virkjanaframkvæmdir, en þær sem
þegar hafa verið ákveðnar, þá
megum við allt eins eiga von á því
að það verði engar kynslóðir hér á
landi til að njóta þessarar víðáttu.
Við höfum nú þegar
fullnýtt fiskistofnana í
kringum landið svo
þaðan verður ekki
meira tekið. Ekki geta
allir landsmenn unnið
við hugbúnaðargerð
eða selt hver öðrum
pappíra. Við eigum
hins vegar gnægð orku
í landinu, bæði í auð-
lindum og í fólkinu og
hana verðum við að
nýta. Ekki er þó nóg
að fólk hafi atvinnu ef
byggðimar eru það
smáar að ekki er hægt
að halda þar uppi því
menningar- og skóla-
starfi sem orðin er ein helsta for-
senda fyrir búsetuvali fólks. Stór-
iðja, t.d. á Austur-
landi, getur orðið
grundvöllur að öflug-
um byggðakjarna sem
fullnægir þessum
þörfum og getur
stöðvað fólksflóttann
frá þessum landshluta.
A næstu árum bíða
okkar mörg spennandi
verkefni í umhverfis-
málum, bæði stór og
smá. Umhverfismál
skipa æ stærri sess í
huga fólks en menn
verða að bera gæfu til
að forðast allar öfgar í
þeim efnum. Við erum
búin að friða hvalina,
og allir vita innst inni að hvalveiðar
verða aldrei stundaðar hér aftur,
Kristján
Kristinsson
þótt stjórnmálamenn kjósi að
draga þjóðina á asnaeyrunum í
þeim efnum enn um sinn. Við horf-
um með velþóknum á að hval sé
haldið föngnum í kví við Vest-
mannaeyjar og viðurkennum þar ±
með að við erum orðin hluti af firr-
ingunni sem skilyrðislaus vemdun-
arstefna getur leitt af sér. Gemm
ekki sömu vitleysuna varðandi urð
og grjót. Við eigum fullt af nátt-
úruperlum sem full samstaða er
meðal þjóðarinnar um að vemda
og aldrei verður hróflað við. Hins
vegai' skulum við bera gæfu til að
nýta þær auðlindir sem Guð gaf
okkur, núverandi jafnt sem fram-
tíðar kynslóðum til hagsbóta.
Höfundur er efmtverkfræðingvr og
býr á Seltjarnnrnesi.
Auðlindir
Við eigum gnægð orku
í landinu, bæði í auð-
lindum og í fólkinu,
segir Kristján Kristins-
son, og hana verðum
við að nýta.
og sérstaklega er þetta áberandi
hjá ungu fólki. Það er ekki lengur
sjálfgefið, að ungt fólk kjósi sér ís-
land sem framtíðarheimili og til að
svo megi verða þurfa lífskjör hér á
landi í reynd að verða betri en
annars staðar, því ytri skilyrði em
hér ekki sambærileg við það sem
gerist hjá þjóðum sem búa við
mildara loftslag og lægra verðlag.
Til að hægt sé að bjóða upp á sh'k
lífskjör verðum við að hafa vit til
þess að nýta allar þær auðlindir
sem okkur eru gefnar, hvort held-
ur það er fiskurinn í sjónum, orkan
í fallvötnum og iðrum jarðar eða
sú orka sem býr í þjóðinni sjálfri.
Hvað hefur þetta með urð og
grjót að gera? Jú, nú skal telja
þjóðinni trú um það að urð og
grjót sé ein af helstu auðhndum
þjóðarinnar og ekki megi hrófla
við landslaginu frekar en þegar
hefur verið gert. Stærsta ósnortna
víðátta í Evrópu sé í hættu. Sér-
staklega sé ámælisvert að nýta
eigi landið til þess að framleiða
rafmagn fyrir stóriðju. Stóriðjuver
séu aumir vinnustaðir og þeir sem
þar starfa ekki merkilegt fólk.
Shkt mátti lesa í grein ónefnds rit-
höfundar á síðum Morgunblaðsins
fyrir nokkru þar sem hann taldi
vinnu við bræðsluker hentugan
undirbúning fyrir vist í því neðra.
Slík hótfyndni dæmir sig sjálf en
sýnir því miður dapurlegan
menntahroka frá hendi rithöfund-
arins. Staðreyndin er hins vegar
sú að vinna í stóriðjuverum er eft-
irsótt enda vel borguð og þeir sem
þar starfa hafa það oftar en ekki
að ævistarfi. Nútíma stórðiðja er
hátæknivædd atvinnugrein sem
krefst mikillar þekkingar af sínu
starfsfólki auk þess að skapa
fjöldamörg störf í hinum ýmsu
þjónustugreinum.
Virkjunarmálum Islendinga er
nú svo háttað að við erum nánast
með öll eggin í sömu körfunni.
Með Vatnsfellsvirkjun verður búið
að fullnýta fallhæð á
Tungnár/Þjórsár svæðinu og öll
vitum við af þeirri áhættu sem
fylgir því að vera með allar þessar
virkjanir, sem fæða hver aðra, á
einu virkasta eldfjallasvæði lands-
ins. Þó ekki væri nema vegna
þessa er nauðsynlegt að hefja nú
þegar undirbúning virkjana á
Austurlandi. Nú .þegar er fyrir
hendi áhugi álframleiðanda sem
hefur fest rætur hér og sýnist ætla
að verða þjóðþrifafyrirtæki á sama
hátt og önnur erlend stóriðjufyrir-
tæki sem sett hafa upp starfsemi
hér á landi á síðustu 30 árum.
Þennan áhuga eigum við að nýta
okkur því nú er lag.
Hvað er það sem stendur í vegi
Þýsk PFEIFFER garðhúsgögn.
Borð, bekkur og tveir stólar
Kiw «©.©©0,-
Kr. 8.9
'Blámomd -Heillandi fieimnr
»° IOUC