Morgunblaðið - 13.07.1999, Blaðsíða 16

16 ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Blómlegt starf eldri borgara á Gjábakka
Forðum fólkí
frá stólnum
ÞORGEIR Jónsson og Margrét Sigurðardóttir eru sátt
við lífið og tilveruna.
DANSAÐ af hjartans Iyst á Gjábakka.
Kópavogur
IÐANDI mannlíf einkennir
starfsemi Gjábakka, félags-
heimili eldri borgara í Kópa-
vogi. Þar er fólk stöðugt að
finna sér verkefni til að forð-
ast aðgerðaleysið og gengur
vel. Fólkið vill breyta við-
horfi samfélagsins til eldri
borgara og telur sig í fullu
fjöri löngu eftir að eftir-
launaaldri er náð. A laugar-
daginn var venju samkvæmt
margt til skemmtunar gert.
Farin var ferð til Hafnar-
fjarðar og að henni lokinni
fór fólk í Gjábakkaleikina og
setti upp markað.
Félagsheimilið Gjábakki
hóf starfsemi sína fyrir 6 ár-
um. A þeim tíma hefur starf-
ið þróast þannig að eldra
fólkið ræður ferðinni sjálft að
mestu og skipuleggur sitt
eigið starf. Að sögn Þorgeirs
Jónssonar, sem er ein aðal-
sprautan í félagslífinu, hefur
reynslan af starfinu verið af-
skaplega góð. Hann segir já-
kvætt viðhorf framkvæmda-
stjóra Gjábakka, Sigurbjarg-
ar Björgvinsdóttur, vera
heiilavænt fyrir eldri borgar-
ana.
„Sumir segjast vera að
vinna fyrir gamla fólkið og
þá eiga allir að hlýða því sem
framkvæmdastjórinn segir.
Þið eigið að gera þetta, þið
eigið að gera hitt. Sigurbjörg
segist vinna með eldri borg-
urum og breytir samkvæmt
því. Hún spyr frekar hvað við
viljum heldur en að segja
okkur hvað við eigum að
gera. Á þessu er reginmun-
ur,“ segir Þorgeir.
Hann segir að félagsstarf-
ið á Gjábakka sé fjölbreytt. Á
laugardaginn var mikið um
að vera, en yfir sumarmán-
uðina er einn laugardagur í
mánuði tekinn undir sér-
staka dagskrá. Þá er farin
heimsókn í eitthvert byggð-
arlag til þess að skoða og fá
jafnframt fróðleik um stað-
inn.
Margháttuð starfsemi
á Gjábakka
Á laugardagsmorgun var
haldið til Hafnarfjarðar og
bærinn skoðaður undir leið-
sögn Kristjáns Bersa Ólafs-
sonar skólameistara. Að því
loknu var haldið heim á leið
og síðan mætti fólk á Gjá-
bakka þar sem farið var í
svokallaða Gjábakkaleiki.
Þorgeir segir það vera leik-
ina sem fólkið lék sér í sem
krakkar. Hann sagði að búið
væri að safna ýmsum fróð-
leik saman um leikina úr
ýmsum heimildum og tii
stæði að gefa út lítið leikja-
kver með haustinu.
Auk leikjanna var opinn
markaður, sem reyndar átti
að vera útimarkaður en
breyttist í innimarkað vegna
veðurs. Þorgeir sagði að
nokkrar konur gerðu að
gamni sínu að safna saman
ýmsum munum til að halda
markað á meðan aðrir væru í
leikjunum.
Á veturna fer margháttað
starf fram í félagsmiðstöð-
inni. Fólk hittist, fær sér
kaffi og les blöðin. Farið er í
göngutúra og margir iðka
bæði leikfimi og sundleik-
fimi. Þá er dansað a.m.k.
einu sinni í viku. Þá er ótal-
inn söngurinn, en að sögn
Þorgeirs heldur fólkið mikið
upp á sönginn.
Nokkrir klúbbar eru starf-
andi á Gjábakka og segir
Þorgeir starf þeirra vera í
blóma. Innan Hana nú fé-
lagsins er starfræktur bók-
menntaklúbbur sem og
göngu- og leikklúbbur.
Einnig sagði Þorgeir að til
stæði að stofna hlátraskella-
klúbb en eftir væri að gefa
honum nafn.
Starf bókmenntaklúbbsins
fer þannig fram að fyrir ára-
mót er eitt skáld tekið fyrir
og fólk hittist og ræðir verk
skáldsins. Eftir áramót er
síðan farið ofan í kjölinn á
verkum annars skálds og þá
eru heimaslóðir skáldsins
gjarnan heimsóttar. Fyrir
tveimur árum var farið í 10
daga heimsókn til Færeyja,
eftir að fólk var búið að lesa
sig vel til um eyjarnar.
Viljum breyta viðhorfum
til eldri borgara
„Svona er gert til að hafa nóg
að starfa, þannig að á Gjá-
bakka er iðandi mannlíf,“
Hafnarfjörður
GAMLA netagerðarhúsið
á mótum Nönnustígs og
Reykjavíkurvegar var rif-
ið fyrir stuttu síðan. Ekki
er ráðgert að byggja á
lóðinni aftur og verður
hún notuð undir bflastæði.
Undanfarin ár hefur
húsið verið notað sem ein
af skjalageymslum bæj-
arins og hefur þótt held-
segir Þorgeir. Tilgangurinn
er líka sá að finna fólki verk-
efni þegar það er hætt að
vinna og jafnvel búið að
missa maka sinn. „Við erum
að reyna að forða fólkinu frá
stólnum. Þetta eru ægilegir
dauðastólar sem verið er að
smíða núna í dag. Þú þarft
ekki annað en að taka í takka
til að snúa þér og ef þig lang-
ar í drykk, þá kemur hann til
þín í staðinn fyrir að þú sæk-
ir hann sjálfur,“ segir Þor-
geir.
Þorgeir segir það vera
markmið sitt og annarra
eldri borgara að breyta við-
horfi samfélagsins til þeirra
sem komnir eru á eftirlauna-
aldurinn. Hann tekur sem
dæmi orðið „ellilífeyrisþeg-
ar“ sem honum finnst vera
ljótt orð og lýsi neikvæðum
viðhorfum gagnvart eldri
borgurum.
„Þetta þýðir að við erum
beiningamenn,“ segir Þor-
geir. Hann telur að öldrun-
arlögin séu ekki fólki sæm-
andi og kallar þau þrælalög.
Að mati Þorgeirs er þetta
ákaflega óeðlilegt og sér-
staklega í dag þegar áttræð-
ur ótryggt til að sinna
því hlutverki. Skjölin
hafa verið flutt á Strand-
götu 31.
Húsið var byggt árið
1925 en þá var lóðinni út-
hlutað til Guðmundar
Ólafssonar og dánarbús
Þorsteins Guðmundssonar
„undir og umhverfís hús
til netagerðar". Lóðin var
þá hluti af einum físk-
verkunarreita Brydes.
Bílastæðum við
Nönnustíg fjölgað
Morgunblaðið/Jim Smart
I HITA leiksins fæðast brosin breið.
ÚTIMARKAÐURINN breyttist í innimarkað
vegna veðurs.
GJÁBAKKALEIKIRNIR eru ekki bara fyrir
eldri borgarana.
ur maður er eins og sextug-
ur maður var fyrir aldar-
fjórðungi.
„Þegar þú hættir að vinna
67 ára, af hverju sem það nú
er, þá átt þú kannski fyrir
höndum 20 ára gott líf og þá
verður þú eitthvað að gera.
Við sem byggðum þetta þjóð-
félag, með kostum þess og
göllum, eigum það skilið að
vera nýtt að einhverju leyti á
meðan við getum ennþá skil-
að góðu starfi,“ segir Þor-
geir.
Leikferð um landið
Þorgeii’ segist vinna að því af
fullum krafti ásamt öðrum að
umbylta viðhorfum til eldri
borgara og jafnframt að
breyta lögum aldraðra. Hann
segir að félög eldri borgara
hafi verið að vinna í þessum
málum en telur að þau séu
heldur þung í vöfum og
kannski þyrfti að breyta
formi þeirra.
Til þess að vekja athygli á
málefnum aldraðra setti leik-
hópur Hana nú í vetur upp
kabarettinn Smellir - bland í
poka. Þorgeir segir þessa
þætti í raun vera ákaflega
grófa satíru um viðhorf til
eldri borgara. Markmiðið sé
að kryfja þessi viðhorf með
því að setja þau upp í þessu
formi. Að hverri sýningu lok-
inni ræða leikendur og áhorf-
endur viðhorf fólks til þeirra
sem komnir eru á eftirlauna-
aldurinn.
í haust er ætlunin að fara
með leikþættina út á lands-
byggðina. Farið var síðasta
vetur til Keflavíkur og sagði
Þorgeir að borist hefðu óskir
víða að um að setja kabarett-
inn upp. Því hefur verið
ákveðið að fara með Smellina
- bland í poka í kringum
landið og sýna á allt að 10
stöðum. „Við ætlum að heyra
hvað fólk í hverju sveitarfé-
lagi hefur til málanna að
leggja. Safna þannig í sarp-
inn og sjá svo til hvað við get-
um unnið úr þessu,“ segir
Þorgeir.
Morgunblaðið/Eiríkur P.
HAFNARFJARÐARBÆR eignaðist húsið árið 1990.