Morgunblaðið - 13.07.1999, Blaðsíða 4

4 ÞRIÐJUDAGUR 13. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Talið að stíflugarður í Sandvatni hafí brostið vegna framhlaups Hagafellsjökuls
Hugsanlegt
að Haga-
vatn tæmist
TALIÐ er að stíflugarður, sem reist-
ur var 1985 í Sandvatni, hafi brostið
á að minnsta kosti einum stað vegna
framhlaups Hagafellsjökuls, og telja
menn um talsvert skarð að ræða að
sögn Margeirs Ingólfssonar, for-
mann hreppsráðs í Biskupstungum,
miðað við það vatnsmagn sem veltur
fram í Tungufljót. Menn óttast nú
um lífríki í fljótinu, sem verið hefur
hrein bergvatnsá en er nú mengað af
jökulvatni. Þá er einnig sá möguleiki
til staðar að Hagavatn tæmist að
mestu eða öllu. Miklir vatnavextir
vegna framhlaups Hagafellsjökuls
urðu seinast árið 1980.
Margeir var einn þeirra sem könn-
uðu framskrið í Hagafellsjökli í
fyrradag og ástand göngubrúar yfir
Farið. „Þar sem affallið úr Haga-
vatni er heitir áin Farið og þar er
göngubrú að finna. Vatnsyfirborið í
vatninu hefur hækkað svo mikið að
brúin var komin á kaf í vatn og jök-
ulvatnið buldi á henni. Það var
merkilegt að mínu mati að hún stóð
þegar við vorum þar á ferð og það
kemur mér á óvart að hún standi
enn,“ segir Margeir, en hann hafði
það eftir mönnum sem fóru í könn-
unarferð um svæðið í gær að brúin
væri enn á sínum stað.
Tjón á lífríki hugsanlegt
Hagavatn rennur í Farið sem
rennur í Sandvatn, en það fer síðan í
Sandá og út í Hvítá, og þangað á jök-
ulvatnið að skila sér. Aður fyrr fór
Sandvatnið líka í Tungufljótið en
1985 voru reistir varnargarðar til að
koma í veg fyrir að það gæti gerst,
þannig að undanfarin ár hefur
Tungufljót verið tær bergvatnsá.
Vamargarðarnir virðast hafa rofnað
um helgina eins og áður sagði, með
þeim afleiðingum að Sandvatnið belj-
ar bæði fram í Sandá og Tungufljótið.
„Vatnsmagn í Tungufljótinu er
mun meira en við eigum að þekkja
og við gætum þurft að búa okkur
undir tjón á lífríkinu ef fram heldur
sem horfir,“ segir Margeir. „Við ótt-
umst einnig að ef framskrið í jöklin-
um heldur áfram, getur það gerst að
jökullinn rjúfi haftið við affallið af
Hagavatni og þá er sá möguleiki fyr-
ir hendi að vatnið tæmist á örfáum
dögum. Það myndi þá renna niður í
Sandvatn og áfram niður í byggð,“
segir Margeir. „Menn eru að vísu
ekki á einu máli um þennan mögu-
leika, en það er þó staðreynd að
mjög stutt er orðið írá jöklinum að
þessu hafti. Við munum reyna að
fylgjast með því hvort að jökullinn
heldur áfram á sama hraða, því ef
hann gerir það er um raunhæfan
möguleika að ræða. Seinustu vikuna
hefur vatnsyfirborðið hækkað um
eina tvo metra.“
Mestu vatnavextir í 19 ár
Árið 1939 brast fyrirstaða í Haga-
vatni og myndaðist Nýifoss í kjölfar-
ið. Þá lækkaði í vatninu um 8 til 9
metra á skömmum tíma. Hætta er
talin á að haftið sem byrjaði að
bresta þegar Nýfoss myndaðist,
bresti enn frekar. Bæði myndu þá
vatnavextir aukast enn frekar og
fyrrgreind hætta á að vatnið tæmd-
ist væri til staðar.
TUNGUFLJÓT í Biskupstungum hefur vaxið mjög og er litað auri vegna framhlaups Hagafellsjökuls í Haga-
vatn. Myndin er tekin við brúna á veginum milli Geysis og Gullfoss.
Morgunblaðið/Rax
BRÚIN yfir Sandá á Kjalvegi er brún og bólgin vegna framhlaups
Hagafellsjökuls í Hagavatni.
Margeir segir að erfitt hafi verið að
skoða aðstæður á sunnudag, enda þoka
og rigningarsuddi yfir svæðinu. Um
miðja viku eigi hins vegar að birta og
stefiú menn að því að skoða svæðið
rækilega á morgun, miðvikudag.
Sveinn Runólfsson landgræðslustjóri
kannaði aðstæður við fljótið á laugar-
dag og kvaðst telja um að ræða mestu
vatnavexti á svæðinu í nítján ár.
Þjórsárdalur
Fellihýsi
fuðraði upp
ELDUR kviknaði í fellihýsi í
Þjórsárdal á laugardaginn með
þeim afleiðingum að það brann
til kaldra kola. Engin slys urðu
á fólki.
Hlöðver Magnússon, eigandi
fellihýsisins, segir að í fellihýs-
inu hafi verið hjón með tvö
börn. „Fjölskyldufaðirinn var
að sjóða sér egg um morguninn
þegar hann heyrði hljóð sem
hann kannaðist ekki við. Hann
leit við og sá þá eldtunguna
leika upp með veggnum og yfir
loftið. Það var ekkert að gera
nema koma sér út.“
Bifreið, sem var við hlið felli-
hýsisins, skemmdist töluvert
vegna hitans.
GAMLIR bílar vöktu forvitni fjölmargra gesta sem iögðu leið sína á
Árbæjarsafn.
Þjónusta númer eitt!
Nvmcr e-'rtt I notv?vm bílvm'
Til sölu VW Passat Station
1800 4x4. 5 gíra, hvftur,
ekinn 27.000 km.
Ásett verð kr. 2.030.000.
Nánari upplýsingar hjá Bíla-
þingi Heklu í síma 569 5500.
Opnunartími: Mánud. - föstud. kl. 9-I8
laugardagar kl. 12-I6 .
BÍLAÞING HEKLU
Laugavegi I74.105 Reykjavík. sími 569-5500
www.bilathing.is • www.bilathing.is • www.bilathing.is
Söfn vel
sótt á safna-
deginum
Veiðimenn við Ytri-Rangá óheppnir
Dýrmætum veiði
búnaði stolið
ÍSLENSKI safnadagurinn var
haldinn við góða aðsókn á sunnu-
daginn. f tilefni dagsins samein-
uðust þijátíu og fjögur söfn á
landinu um að hafa sýningar,
sérstaka dagskrá og leiðsögn,
bæði innan- og utandyra.
Gerður Róbertsdóttir, fjöl-
miðlafulltrúi íslenska safnadags-
ins, sagði að með þessum degi
væri reynt að ýta undir samstarf
milli safna og auka áhuga al-
mennings á þeim. Hún kveður vel
hafa til tekist um land allt. „Allir
sem ég hef talað við eru mjög
ánægðir með daginn," segir hún
og bætir við að á Árbæjarsafnið
hafi 1.200 manns komið á forn-
bflasýningu og er það metað-
sókn.“
Veðrið gerði smástrik í reikn-
inginn sunnanlands. Á Höfn í
Hornafirði var veður þurrt og á
Byggðasafni Austur-Skaftfell-
inga þar í bæ var m.a. heyskapur
með gamla laginu.
Á Norðurlandi var veðrið mjög
gott, að sögn Hannesar Sigurðs-
sonar, forstöðumanns Listasafns-
ins á Akureyri. Þar var skipu-
lögð samvinna ýmissa safna í
Eyjafirði og á Listasafninu var
kynning á verkum Aðalheiðar S.
Eysteinsdóttur. Hann segir að-
sóknina hafa verið þokkalega. Á
Minjasafn Akureyrar komu 200
manns og ungir safngestir voru
þar í meirihluta, að sögn Hönnu
Rósu Sveinsdóttur safnvarðar.
Hún benti á að vel hefði viðrað
fyrir útidagskrána sem þar var
m.a. í boði.
LÖGREGLAN á Hvolsvelli rann-
sakar þjófnað á dýrmætum veiði-
búnaði í fyrrinótt við tvo bústaði
veiðimanna, Rangárflúðir, við
Ytri-Rangá. Tíu veiðistöngum og -
hjólum að verðmæti 6-800 þúsund
var stolið umrædda nótt, en bún-
aðurinn er í eigu fjögurra fslend-
inga og tveggja Bandaríkja-
manna. Þrjár stanganna voru
teknar þar sem þær stóðu uppi
við bústaðina og sjö þeirra voru
teknar af bifreiðum við bústaðina.
Hluti búnaðarins er sérsmíðaður
og merktur eigendum sínum, en
meðal búnaðarins er GH Loomis-
veiðistöng með Hardy Sovereign-
LANDSMÓT skáta verður sett á
Úlfljótsvatni kl. 19 í kvöld og eru
allir sem áhuga hafa velkomnir. Að
sögn Þorsteins Sigurðssonar, fram-
kvæmdastjóra Bandalags ísl. skáta,
er von á um 3.500 þátttakendum á
mótið og koma þeir víða að.
Erlendu þátttakendurnir hafa
verið að koma til landsins síðustu
daga og eru þegar farnir að koma
sér fyrir á mótsstað. Sagði Þor-
steinn að um helgina væri að auki
von á um 2.000-3.000 gestum á
mótið en á laugardag er sérstakur
gullhjóli, merkt Próventu ehf., Sa-
ge-veiðistöng með Hardy-gull-
hjóli, GH loomis-veiðistöng með
sérsmíðuðu Stan Bogden Custom
Made Heavy Salmon Reel-veiði-
hjóli, merkt Jack White, Daiwa-
veiðistöng með Ambassador-veiði-
hjóli og tvær Penn-veiðistangir,
önnur með Hardy-hjóli og hin
með STH-hjóli.
Lögreglan á Hvolsvelli biður þá
sem veitt geta upplýsingar um
þjófnaðinn að hafa samband og
beinir því til foreldra barna og
unglinga að huga að því hvort þau
kunni að hafa nýstárlegan veiði-
búnað undir höndum.
heimsóknardagur. „Þetta er fólk á
öllum aldri sem tekur þátt í lands-
mótinu,“ sagði hann. „Flestir eru
á aldrinum 10 til 18 ára en svo er-
um við með fjölskyldubúðir fyrir
eldri skáta, foreldra og aðra sem
vilja dvelja þar. Veðrið ræður
miklu um hvernig fer og við kross-
um alla putta enda hefur veðurfar
verið alveg skelfilegt undanfarna
daga þegar verið var að undirbúa
mótssvæðið. En nú er spáð að
hann fari að snúa sér og að það
fari að stytta upp.“
Landsmót skáta sett
í kvöld á Úlfljótsvatni