Morgunblaðið - 20.07.1999, Qupperneq 21

MORGUNBLAÐIÐ
UR VERINU
ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚLÍ 1999 21
^alaekur

f Frábær
stéeði fyrir
Kaídyaanam
r Ágúst Guðmundsson og
Hjalti Úrsus kraftakarlar
VINTERSPORT
Oplð
Má.-fi. 10-18.
Fö. 10-19
Laugard. 10-16
Tvíhliða viðræður Islands og Bandaríkjanna um sjávarútvegsmál
Ólíkar áhersl-
ur í fískveiði-
stjórnun
Fiskveiðistjórnun á alþjóðlegum vettvangi
var helst til umræðu í tvíhliða viðræðum
-----------------7.............
Bandaríkjamanna og Islendinga sem lauk
um sl. helgi. Þá var bandarísku sendi-
nefndinni kynnt stjórnun fískveiða á
Islandi. Talsmenn nefndarinnar sögðu
Helga Mar Árnasyni að Bandaríkjamenn
geti margt lært af íslenska fískveiði-
stj órnunarkerfínu.
TVIHLIÐA viðræðum Bandaríkja-
manna og íslendinga um sjávarút-
vegsmál lauk um sl. helgi. Voru
þetta fyrstu viðræður ríkjanna af
þessu tagi. Hingað til lands kom
sérstök sendinefnd frá Bandaríkj-
unum skipuð háttsettum embættis-
mönnum úr bandaríska stjórnkerf-
inu á sviði alþjóðamála og sjávarút-
vegs.
Mary Beth West veitti sendi-
nefndinni forstöðu en hún er sendi-
herra og aðstoðarframkvæmda-
stjóri þeirrar deildar bandaríska
utanríkisráðuneytisins sem fer með
alþjóðleg málefni sjávarútvegsins
og umhverfis- og vísindamálefni. Þá
var í nefndinni Rolland A. Schmitt-
en, aðstoðarframkvæmdastjóri um-
hverfísmálasviðs bandaríska við-
skiptaráðuneytisins. Mary Beth
West sagði í samtali við Morgun-
blaðið að rædd hafi verið flest þau
mál sjávarútvegs þar sem þjóðirnar
tvær hafa hagsmuna að gæta á al-
þjóðlegum vettvangi, einkum á
vettvangi Matvæla- og landbúnað-
arstofnunar Sameinuðu þjóðanna
Morgunblaðið/Árni Sæberg
ROLLAND A. Scmitten, aðstoðarframkvæmdastjóri umhverfismála-
sviðs bandaríska viðskiptaráðuneytisins, og Mary Beth West, sendi-
herra og aðstoðarframkvæmdastjóri þeirrar deiidar bandaríska utan-
ríkisráðuneytisins sem fer með alþjóðleg málefni sjávarútvegsins og
umhverfis- og vísindamálefni.
(FAO). „íslendingar hafa auk þess
lagt til í Alþjóða viðskiptastofnun-
inni að dregið verði úr ríkisstyrkj-
um í sjávarútvegi sem oft leiða til
ofveiði fiskistofna. Á fundum okkar
með íslenskum ráðamönnum höfum
við meðal annars rætt um rílds-
styrktan sjávarútveg og hvernig
þróun hans verður háttað á næstu
árum. Bandaríkin styðja þessa við-
leitni Islendinga heils hugar og rík-
isstjórnir beggja ríkjanna munu
setja þetta mál í forgang, ásamt
öðrum ríkjum. Við ræddum einnig
mikið um alþjóðlegar stofnanir á
sviði sjávarútvegs en einnig svæðis-
bundna stjórnun fiskveiða, til að
mynda um samstarf þjóðanna í al-
þjóðlegum fiskveiðisamtökum, s.s.
N or ðvestur-Atlantshafsfiskveiði-
nefndinni, NAFO, og Suðaustur-
Atlantshafsfiskveiðinefndinni,
SEAFO, sem eru ný samtök sem
verið er að koma á legg. Þá var
einnig rædd aðild Islands að Al-
þjóða túnfiskveiðiráðinu, ICCAT.
Þjóðirnar hafa átt mikið samstarf á
undanförnum árum en ég er þess
fullviss að viðræður sem þessar eru
skref í átt að enn nánari samvinnu,"
sagði Mary.
Mary sagði fiskveiðistjórnun
beggja ríkjanna einnig hafa borið
oft á góma í viðræðunum. „Við er-
um miklu fróðari um fiskveiði-
stjórnunarkerfið sem íslendingar
tóku upp árið 1983, hið svokallaða
kvótakerfi. Það stóð til að taka upp
samskonar kerfi í Bandaríkjunum
en fæðing þess var kæfð í þinginu
fyrir fáum árum. Okkur leikur því
mikil forvitni á að vita hvernig til
hefur tekist með kvótakerfið á ís-
landi, hver áhrif þess eru á auðlind-
ina sjálfa en ekki síður hin félags-
legu og efnahagslegu áhrif,“ sagði
hún.
Ólíkar áherslur í
fískveiðistjórnuninni
Rolland A. Scmitten sagði mjög
athyglisvert að heyra hvemig þró-
un kvótakerfis í fiskveiðum hafi
háttað á íslandi á undanförnum ár-
um. „Eitt af því sem var talsvert
rætt um voru félagsleg og efna-
hagsleg áhrif kvótakerfisins á lítil
samfélög. Við stöldruðum meðal
annars við eignarrétt í slíku kerfi
og veltum því fyrir okkur hvort
kerfið leiddi til þess að fyrirtækja-
samsteypur í sjávarútvegi yi'ðu
sterkari gagnvart einstaklingsfyrir-
tækjum. Þetta atriði skiptir gríðar-
Ipga miklu máli í Bandaríkjunum. Á
íslandi eru til dæmis um 80% tog-
ara í eigu fiskvinnslufyrirtækjanna.
í Bandaríkjunum er þetta hlutfall
aðeins 3-5%. Um þetta atriði sköp-
uðust því líflegar umræður því við
virðumst vera með aðrar áherslur í
fiskveiðistjórnun okkar að þessu
leyti. í Bandaríkjunum hafa fiski-
mennirnir sjálfir mun meira um
uppbyggingu kerfisins að segja,
sem og vísinda- og umhverfisstofn-
anir og þessir aðilar taka ákvarðan-
ir sem lúta að fiskveiðistjórnun. Þá
hefur þess verið gætt í Bandaríkj-
unum að festa ekki eignarrétt í
kvótanum sjálfum og að stjórnvöld
geti afnumið kvótann hvenær sem
er. Það er meðal annars gert til að
eitt fyrirtæki eignist ekki of stóran
hluta kvótans. Islenska kerfið virð-
ist hinsvegar vera miðstýrðara en
þau kvótakerfi sem eru rekin í
Bandaríkjunum en virðist hinsveg-
ar ganga mjög vel. Líklega væri
blanda af báðum þessum aðferðum
besta lausnin. Kvótakerfið hefur
verið lengi við lýði á íslandi og við
höfum séð hvar gengið hefur vel en
einnig hefur okkur verið bent á það
sem betur hefði mátt fara. Þessar
viðræður hafa því verið geysilega
lærdómsríkar."
Dýpri skilningur á
hvalveiðimálum
Mary sagði hvalveiðar hafa verið
ræddar á fundum með íslenskum
ráðamönnum. Hún sagðist leggja
áherslu á að þó þjóðirnar greindi á
varðandi hvalveiðar væri mikilvægt
að sá ágreiningur hefði ekki áhrif á
gott samstarf þjóðanna í sjávarút-
vegi, hér eftir sem hingað til. „Við
ræddum þessi mál af mikilli hrein-
skilni og þess vegna tel ég að við
höfum öðlast dýpri skilning á af-
stöðu Islendinga í hvalveiðimálum
og öfugt, án þess þó að afstöðu-
breyting hafi orðið. Við getum fall-
ist á ýmis sjónarmið Islendinga um
hvalveiðar, til dæmis að taka eigi
ákvarðanir á grundvelli vísinda,"
sagði Mary Beth West.
M/irs Alr Voyage Frábær
æfingaskór fyrir hlaupara
sem þurfa hvorki innan né
utanfótarstuðning.
Léttur, þægilegur
og stöðugur
skór með
NIKE-AIR®
loftpuða {hæl.
Fæst í stærðum
7,5-13.
790,-
Alr Max Vérve.
Alr Max Verve. Mjög
fullkominn hlaupaskór með
sjáanlegum NIKE-AIR®
loftpúða f hæl. Sérformaður
NIKE-Alr® loftpúði I
framfót, millisóli úr
Phylon og sólinn úr
BRS 1000
Karbongúmmí. Ytra
byrði úr Nylon-neti
sem andar mjög vel
St. 7.5-13.
Aafcs QEL Ruffíe. Léttur
hlaupaskór fyrir byrjendur
jafnt sem lenara komna.
DUOMAXwf hæl fyrir
mesta stöðugleika. Asics
GEL í hæl. Herrastærðir
7-12.
HJá Intersport sérðu mesta úrval
landsins af hlaupaskóm og
hlaupafatnaði. Við bjóðum þekkt
vörumerki og góða þjónustu.
Ókeypls hlaupa- og göngugreining komdu og nýttu þér ókeypis
ráðgjöf og Walk&Run greiningu hjá sérþjálfuðu starfsfólki okkar. Walk&Run
er viðurkennd aðferð til þess að hjálpa fólki að velja réttu skóna.
Squeezy orkugel fylgir öllum keyptum
hlaupaskóm. -og þú kemst lengra.
ÞlN FRlSTUND - OKKAR FAG