Morgunblaðið - 28.07.1999, Blaðsíða 10

10 MIÐVIKUDAGUR 28. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
íslenska útvarpsfélagið óánægt með úthlutun úr Menningarsjóði útvarpsstöðva
Óráðstafað eigið fé
nam 83 milljónum 1997
Þorareir
•• o
Orlygsson
verður
ráðuneyt-
isstjóri
ÓRÁÐSTAFAÐ eigið fé Menningar-
sjóðs útvarpsstöðva, þ.e. uppsafnað-
ur hagnaður, nam 83 milljónum
króna árið 1997. Á árunum
1994-1997 úthlutaði sjóðurinn Sin-
fóníuhljómsveit íslands tæpum 248
milljónum króna. Innborganir í sjóð-
inn á sama tímabili námu tæpum 439
milljónum. Islenska útvarpsfélagið
hf. hefur óskað eftir fundi í stjórn
sjóðsins vegna óánægju með úthlut-
un úr honum.
Menningarsjóður útvarpsstöðva
starfar samkvæmt reglugerð nr.
69/1986. Hlutverk sjóðsins er, sam-
kvæmt 1. gr., að „veita íslenskum
sjónvarpsstöðvum eða innlendum
framleiðendum dagskrárefnis fram-
lög til eflingar innlendri dagskrár-
gerð, þeirri er verða má til menning-
arauka og fræðslu." Stjórn sjóðsins
skal úthluta úr honum a.m.k. einu
sinni á ári. Þá skal sjóðurinn greiða
hlut Ríkisútvarpsins í rekstrarkostn-
aði Sinfóníuhljómsveitar Islands, áð-
ur en til úthlutunar á styrkjum eða
öðrum framlögum til útvarpsstöðva
kemur.
ÍÚ hefur fengið 28 millj.
úthlutað en lagt til 220 millj.
Hreggviður Jónsson, fram-
kvæmdastjóri íslenska útvarpsfé-
lagsiris, hefur óskað eftú fundi með
stjóm Menningarsjóðs útvarps-
stöðva. Tilefnið er óánægja með út-
hlutanir sjóðsins til íslenska út-
varpsfélagsins, þai’ sem félagið fékk
2.650.000 krónur af 64.640.000 króna
heildarúthlutun.
Greiðslur útvarpsstöðva til Menn-
ingarsjóðs eiga að nema rúmum 9%
af auglýsingatekjum þeirra. Síðan
1994 hefur IÚ greitt tæpar 158 millj-
ónir króna af sjónvarpstekjum sín-
um og rúma 61 milljón af útvarps-
tekjum sínum. Samtals eru þetta
tæpar 220 milljónir ki-óna, en á móti
hefur IÚ fengið tæpum 28 milljónum
úthlutað úr sjóðnum. Styrkir til IÚ
nema því 12,6% af greiðslum félags-
ins í sjóðinn.
I fyrrasumar sendi IÚ stjórnar-
formanni sjóðsins, Ólafi Stephensen,
bréf, þar sem óskað var eftir sundur-
greindu yfirliti um greiðslur í sjóð-
inn á undanförnum árum og að til-
greint væri hlutfall greiðslna milli
gjaldenda. Einnig var óskað eftir
Úthlutanir úr Menningarsjóði útvarpsstöðva
Allar tölur í þúsund krónum og hlutfall af heildarúthlutun sett í sviga
Hljoðvarp 1995 1996 1997 1998 1999 Samtals
Heildarúthlutun 13.630 15.020 20.727,5 20.345 11.890 81.612,5
Aflvakinn, FM, Fínn Miðill 5.860 (43%) 7.000 (47%) 7.100 (34%) 7.600 (37%) 1.440 (34%) 29.000 (36%)
RÚV 4.205 (31%) 2.190 (15%) 1.745 (8%) 3.600 (18%) 1.900 (8%) 13.640 (17%)
íslenska útvarpsfélagið hf. 0 4.400 (29%) 5.482 (26%) 300 (1%) 650 (26%) 10.833 (13%)
Röddin 0 0 2.000 (10%) 1.000 (5%) 0 3.000 (4%)
Þórunn Sigurðardóttir 2.765 (20%) 0 0 0 0 2.765. (3%)
Jón Ásgeirsson 0 0 0 1.500 (7%) 900 (8%) 2.400 (3%)
ísl. fjölmiðlafél. (Matthildur) 0 0 0 700 (3%) 1.560 (13%) 2.260 (3%)
Sjónvarp 1995 1996 1997 1998 1999 Samtals
Heildarúthlutun 25.100 51.200 37.550 59.850 52.750 226.450
RÚV 4.000 (16%) 6.200 (12%) 4.000 (11%) 6.800 (11%) 6.000 (11%) 27.000 (12%)
Saga film 1.700 (7%) 6.300 (12%) 4.500 (12%) 6.450 (11%) 5.750 (11%) 24.700 (11%)
íslenska útvarpsfélagið hf. 0 4.100 (8%) 7.000 (19%) 3.800 (6%) 2.000 (4%) 16.900 (7%)
Kvikm.gerðin Alvís 1.500 (6%) 3.000 (6%) 1.800 (5%) 2.000 (3%) 3.000 (6%) 11.300 (5%)
Kvikmyndafél. Nýja bíó 0 3.000 (6%) 500 (1%) 800 (1%) 5.500 (10%) 9.800 (4%)
Anna TH. Rögnvaldsdóttir 1.000 (4%) 0 0 500 (1%) 7.000 (13%) 8.500? (4%)
F.I.L.M. 1.500 (6%) 3.000 (6%) 0 0 0 4.500 (2%)
IÐNAÐAR- og viðskiptaráðherra
hefur sett Porgeir Örlygsson pró-
fessor ráðuneytisstjóra í iðnaðar- og
viðskiptaráðuneytinu frá 15. ágúst
næstkomandi. Þórður Friðjónsson,
sem gegnt hefur stöðu ráðuneytis-
stjóra frá því í apríl 1998, hverfur til
síns fyira starfs sem forstjóri Þjóð-
hagsstofnunar.
Þorgeir Örlygsson lauk embættis-
prófi í lögum frá lagadeild Háskóla
Islands vorið 1978 og meistaraprófi í
alþjóðarétti frá lagadeild Harvard-
háskóla í Bandaríkjunum árið 1980.
Hann hefur starfað sem dómarafull-
trúi, aðstoðarmaður hæstaréttar-
dómara, var um skeið borgardómari
í Reykjavík en lengst af hefur hann
starfað sem prófessor í fjármuna-
rétti við lagadeild Háskólans. Þor-
geir er 46 ára gamall, kvæntur Ið-
unni Reykdal framhaldsskólakenn-
ara og eiga þau tvö böm.
Þá hefur verið ákveðið að Krist-
ján Skarphéðinsson, skrifstofustjóri
í sjávarútvegsráðuneyti, flytjist í
iðnaðarráðuneytið þann 20. ágúst.
Kristján er hagfræðingur og hefur
starfað í sjávarútvegsráðuneytinu
frá 1987, sem skrifstofustjóri frá ár-
inu 1997. Hann er 41 árs, kvæntur
Guðrúnu B. Einarsdóttur kennara
og eiga þau þrjú börn.
upplýsingum um hvernig styrkir
hefðu fallið á sama tímabili til þeirra
sem gi’eitt hafi í sjóðinn og hvert
hlutfall styrkjanna hafi verið af inn-
greiðslum hvers gjaldenda.
Menningarsjóður neitaði að gefa
þessar upplýsingar, þar sem þær
vörðuðu mikilvæga fjárhags- og við-
skiptahagsmuni samkeppnisaðila
ÍÚ. ÍÚ kærði synjunina til úrskurð-
arnefhdar um upplýsingamál, sem
vísaði henni frá.
Tvær umsóknir samþykktar
Islenska útvarpsfélagið sótti um
22,5 milljónir króna til dagskrár-
gerðar hjá Stöð 2 þetta árið, en fékk
2 milljónum úthlutað. Hreggviður
segir mikla vinnu hafa verið lagða í
gerð umsóknanna þetta árið og að
hann hafi talið þær eiga fullt erindi
til sjóðsins samkvæmt núgildandi
reglugerð. „Meðal annars sóttum við
um fimm milljóna styrk til að gera
þáttaröðina Sögur af landi, sem fjall-
ar um fólksflóttann af landsbyggð-
inni, en þessari umsókn var alfarið
hafnað,“ segir hann.
Fyrir hönd Bylgjunnar sótti félagið
um alls 2,6 milljónir króna, m.a. til
þáttar um Vigdísi Finnbogadóttur,
íyrrverandi forseta Islands. Öllum
umsóknum var hafnað. Eina umsókn
ÍÚ til útvarpsþáttagerðar sem var
samþykkt kom frá útvarpsstöðinni
Mono. Hún hlaut 650.000 krónur til
að gera þáttinn Síðasti áratugur ald-
arinnar með augum ungs fólks.
Samtals hlaut Islenska útvarpsfé-
lagið því 2.650.000 krónur frá sjóðn-
um á árinu 1999, en greiddi rúmlega
62 milljónir til hans. Til samanburð-
ar þlaut Ríkisútvarpið 7,9 milljónir.
I núverandi stjórn sjóðsins eru
Ólafur Stephensen formaður, Þór-
unn Gestsdóttir frá Ríkisútvarpinu
og Bjöm G. Björnsson, fulltrúi ann-
arra útvarpsstöðva en RÚV.
Undirbúa „Vernd
Laugardalsins“
VERIÐ er að undirbúa stofnun
samtaka sem fá munu nafnið
Vernd Laugardalsins en til-
gangur þeirra er að sporna
gegn því að reist verði hús á lóð-
um við Suðurlandsbraut og
Engjaveg sem borgaryfirvöld
hafa uppi áform um að úthluta.
Samkvæmt upplýsingum Morg-
unblaðsins verður Þorgeir Ást-
valdsson talsmaður undirbún-
ingshóps að stofnun samtak-
anna, en stofnfundur er ráð-
gerður á næstunni.
Hugmyndin mun vera að opna
skrifstofu, setja upp heimasíðu
og vinna að því að afla 20 til 30
þúsund undirskrifta til að mót-
mæla byggingaráformum á um-
ræddum lóðum. Um þessar
mundir er nú leitað eftir fólki til
að taka hugsanlega að sér ýmis
verkefni og stjórnarsetu og er
síðan ráðgert að boða til stofn-
fundar í næstu viku. Telja þeir
sem að undirbúningi vinna að
fjöldi íbúa í Reykjavík, ekki síst í
hverfunum næst Laugardalnum,
muni styðja andóf við hugmynd-
um um þyggingar.
Fulltrúi íslands í landbúnaðarnefnd ESB, um tillögu um hámark díoxíns í dýrafóðri
ÓLAFUR Guðmundsson, fóður-
fræðingur og fulltrúi íslands í land-
búnaðarnefnd Evrópusambandsins,
segir litlar líkur til þess að tillaga
um 2.000 píkógramma hámark dí-
oxíns í dýrafóðri verði samþykkt í
nefndinni. Píkógramm er einn millj-
ón milljónasti úr grammi. Eins og
sagt var frá í gær var afgreiðslu til-
lögunnar frestað fram í september,
en samþykkt hennar hefði haft í för
með sér að ekki hefði mátt nota
mjöl og lýsi til fóðurgerðar, þar sem
þær afurðir innihalda of mikið dí-
oxín til þess.
Bjuggust við breytingum
á tillögunni
Ólafur gerir ekki ráð fyrir að tO-
lagan verði samþykkt í þessu
formi, en áður hafði hún hljóðað
upp á 10.000 píkógrömm í hverju
kílói og hefði slíkt hámark ekki
komið í veg fyrir notkun fiskimjöls
og lýsis í dýrafóðri. „Við bjugg-
umst jafnvel við að tillögunni yrði
breytt aftur í þá veru á fundinum,
en sú varð ekki raunin. Þegar kom
í ljós að stuðningur við þetta form
var nánast enginn á fundinum, var
ákveðið að fresta ákvörðunartök-
unni,“ segir hann.
Guðjón Atli Auðunsson, hjá
Rannsóknastofnun fiskiðnaðarins,
Ólíklegt að tillag-
an verði samþykkt
fór á fund nefndarinnar ásamt Ólafi,
sem sérfræðingur íslenskra stjóm-
valda. Hann segir að díoxín sé flók-
in blanda tveggja efnaflokka og
samanstandi af 210 efnasambönd-
um. Efnið hafi aldrei verið framleitt
af ráðnum hug, en hafi áður aðal-
lega verið talið aukaafurð ýmissa
efnaferla. „Sérstaklega er varðar
ýmis pláguefni, t.a.m. afleiðunarefn-
ið Agent Orange, sem var mikið til
umfjöllunar í sambandi við Ví-
etnam-stríðið. Einnig myndast dí-
oxín við framleiðslu svokallaðra
PCB-efna og framleiðslu magn-
esíums með kolskautun," segir Guð-
jón. Hann segir að eitruðustu efnin
af þessum 210 séu meðal eitruðustu
efna sem þekkt séu. Rannsóknir
bendi til þess að þau séu fóstur-
skemmandi, bijóti niður ónæmis-
kerfið og séu krabbameinsvaldandi.
Síðar kom í ljós að díoxín mynd-
ast við ýmis önnur ferli, bæði í
náttúrunni og í daglegu lífi okkar.
„Þá aðallega við skógarbruna, auk
þess sem efnið hefur fundist í set-
lögum í Þýskalandi. Líkur benda til
þess að það hafi myndast þegar
hraun rann yfir gróður,“ segir
Guðjón Atli.
Myndast við
flugeldasprengingar
Þá myndast efnið við bruna
sorps, bæði heimilisúrgangs og iðn-
aðarúrgangs. Þegar pappír er
bleiktur með klór myndast díoxín,
einnig við bruna bensíns, olíu og
kola. Þá myndast töluvert magn
þegar flugeldum er skotið upp.
Díoxín er afar lengi að brotna
niður í náttúrunni, enda hefur það
fundist í mjög stöðugu formi í set-
lögum og jarðvegi. „Á síðustu ára-
tugum, eða jafnvel allt frá iðnbylt-
ingunni, hefur styrkur díoxíns í
náttúrunni aukist gríðarlega. Svíar
voru fyrstir til að rannsaka efnið,
undir forystu Christopher Rappe,
við háskólann í Umeá. Vandamálið
varð almennt ljóst mönnum í byrjun
níunda ái'atugarins, þótt rannsóknir
hans hafi byrjað mun fyrr,“ segir
Guðjón.
Svíar komust að þeirri niður-
stöðu að framleiðsla díoxíns næmi
200 grömmum á ári þar í landi. Sú
tala virðist við fyrstu sýn lág, en
líta ber til þess að leyfileg neysla
án þess að skaði hljótist af er 5
píkógrömm á hvert kíló líkams-
þyngdar á dag.
Svíar hófu aðgerðir í byrjun ní-
unda áratugarins og síðan 1984
hefur díoxínmagn í móðurmjólk
Svía helmingast. Framleiðsla dí-
oxíns er nú 50 grömm á ári í Sví-
þjóð.
Díoxín undir hættumörkum
f íslenskum fiski
Aðspurður hvort magn díoxíns sé
hættulega mikið í íslenskum fiski,
segir Guðjón: „Við getum sagt sem
svo, að íslenskur fiskur væri mun
betri ef díoxínmengun væri engin,
eða minni en nú. Miðað við neyslu
er magnið undir hættumörkum og
ótvírætt eru kostir sjávarfangs
meiri en þessir hugsanlegu ókostir,"
segir hann.