Morgunblaðið - 28.07.1999, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 28. JÚLÍ 1999 27
LISTIR
leið með töluverðar framavonir á
sviði lýrísk-dramatísks óperu-
söngs. Að vísu virðist enn mega
bæta þéttleika raddarinnar með
betri fókus og fyllri hljóm á brjóst-
tónum, svo og textaframburð, en
einörð tilfinningarleg túlkun henn-
ar og heillandi sviðsframkoma lofar
góðu. Steinunn Birna var sem svo
oft áður næmur undirleikari, með
safaríkan tón, sópandi tækni og
ófeimin við að taka áhættu, þótt
endrum og eins jaðraði við að veðja
á slembilukkuna.
Það var sem fyrr sagði svolítill
ljóður á ráði tónleikanna að birta
hvorki söngtexta né inntaksúr-
dætti í dagskrá. Þakka ber að vísu
fyrir að þeir voru ekki kynntir
munnlega, enda hætt við að fátt
eitt hefði þá skilað sér í fullgjöfulli
akústík Reykholtskirkju. En von-
andi verður unnt að ráða bót á
textamálum á komandi hátíðum.
Helzt þannig að allt sé í einu hefti
án lausablaða, enda eru vandaðar
tónleikaskrár ekki aðeins geymslu-
verðar. Þær hafa líka heimildar-
gildi þegar fram líða stundir.
Lítill kór -
en mikill
Óperukórar og önnur kórlög eftir
Verdi, Heise, N.W. Gade, Lange-
Miiller, Weyse, Nielsen, Wagner,
Puccini, Mascagni, Bizet og Offen-
bach, ásamt sænskum þjóðlögum og
bandarískum negrasálmum. „Det lille
Operakor" frá Konunglega leikhús-
inu í Kaupmannahöfn. Stjórnandi og
píanóundirleikari: Adam Faber.
Laugardaginn 24. júlí kl. 20:30.
REYKHOLTSHÁTÍÐIN komst
aldeilis í feitt þegar hún náði Litla
óperukórnum frá Kaupmannahöfn á
sitt band. Það var ljóst. strax frá
fyrstu sönghendingum kórsins, að
áheyrendur í þéttingsfullri kirkjunn-
ni lægju að fótum hans allt til enda.
Enda hætt við að 16 manna kam-
merkór, sem hefur kraft á við sextíu
manns en nákvæmni söngkvartetts,
setji eftirminnilegt mark á hlustand-
ann. Þessi - litli stóri - kór gerði það
svo ekki varð um villzt.
Það hefur viljað brenna við undir-
ritaðan ákveðin tregða til að með-
taka „stórar" raddir - sérstaklega í
kórsöng. En það er greinilega ekki
sama hvernig gert er. Því Litli óp-
erukórinn samanstóð ekki einasta úr
einstaklingum þar sem hver fyrir sig
gæti haldið dúndrandi einsöngstón-
leika hvar sem er, heldur hafði líka
auðheyranlega verið unnið mikið og
lengi við að teyma glæsilega ein-
söngvara saman í eina samstæða
heild. Og það gerði gæfumuninn.
Það er fljótupptalið sem manni
fannst hugsanlega hafa mátt betur
fara. Heise-lögin voru ívið of sterkt
sungin, og hefðu komið betur út við
meiri mýkt - sem Litli óperukórinn
sýndi raunar þráfaldlega fram á ann-
ars staðar í dagskránni, svo engin
spurning var í sjálfu sér hvort kórinn
hefði þurft að hafa mikið fyrir hæfi-
legum þýðleika í Heise, hefði vilji
verið fyrir hendi.
Annars var dagskráin nánast eins
og hún lagði sig ein löng sigurganga
fyrir danska kórinn. Það væri til að
æra óstöðugan að reifa glansnúmer
hvort heldur kórs eða hinna fjöl-
mörgu einsöngvara innan raða hans,
sem undantekningarlítið voru af þeim
kalíber að geta sýnt rjómanum af ís-
lenzkum einsöngvurum í tvo heimana,
og þótt víðar væri leitað. Það er því
varla ástæða til þess hér að fara út í
einstök atriði. Hið mikla og fjöl-
breytta prógramm kórsins kallaði
fram þvílíkar stormandi og verðskuld-
aðar undirtektir tónleikagesta frá
upphafi til enda, að ljóst var, að hér
hefðu áheyrendur komizt í snertingu
við afl og ögun sem stóðust samjöfnuð
jafnt við hitaiður íslands og við hið
bezta úr evrópskum tónmenningar-
arfi. Hvað eftir annað hélt hlustand-
inn að ekki yrði komizt lengra - hvar
eftir nýtt glæsiatriði lagði hann flatan.
Og lærdómurinn varð auðvitað sá, að
topp-efni í atvinnumennsku hlytu að
öllu jöfnu að standa upp úr áhuga- og
sjálfboðastarfi.
Það er svo saga út af fyrir sig, að
hvert glansnúmerið á fætur öðru var
kynnt munnlega af látlausri kímni,
svo engu líkara virtist en að um
hreina fjölskylduskemmtun væri að
ræða. Varla er hægt að hugsa sér öfl-
ugri samsetningu - lauflétt glens við
harðfengna listræna innistæðu, sem
varla nema þaulreyndustu áheyrend-
ur gátu látið sig renna grun um hver
lægi að baki þessum að virtist fyrir-
hafnalausa árangri. Árangri sem
t.a.m. í aukalagsnúmeri eins og Maí-
stjörnu Jóns Ásgeirssonar vakti
skyndilega með hlustandanum ögur-
stundar hugboð um að glæst sælu-
ríki öreiga væri raunverulega rétt
handan við hornið. Litli óperukórinn
söng þar svo að halda mætti að end-
urlausn lítilmagnans gagnvart kúg-
un og kreppu væri áþreifanleg og
væntanleg staðreynd hér og nú. Líkt
og djúpstæð tilfinning nóbelskálds-
ins á sínum tíma væri hverjum ein-
staka söngvara dýrt og hjartfólgið
erindi.
Slíkt er sönn list.
Skemmtilegur
endapunktur
Fauré: Dolly svíta Op. 56 f. fjórhcnt
píanó; Elegie Op. 24 f. selló & píanó.
Isayé: Sónata nr. 6 f. einleiksfiðlu.
Brahms: Scherzo úr f-a-e sónötunni f.
fiðlu & píanó. Schubert: Píanótríó nr
2 í B-dúr D581. Martynas Svégzda
von Bekker, fiðla; Steinunn Birna
Ragnarsdóttir og Valgerður Andrés-
dóttir, pianó; Johanna Sjunnesson,
selló. Sunnudaginn 25. júlí kl. 17.
SÍÐUSTU tónleikar af alls fern-
um á þessari þriðju Reykholtshátíð
fóru fram kl. 17 við góða aðsókn.
Aðstreymi tónleikagesta virðist
raunar almennt hafa aukizt frá því í
fyrra og bendir ásamt öðru til að
hátíðin sé óðum að festast í sessi í
vitund tónlistarunnenda. Nú vantar
bara að hvetja þá til aukinnar
stundvísi, því hvort tveggja er, að
óhægt er um vik vegna staðarhátta
að laumast ti-uflunai’laust í sæti á
miðjum tónleikum, auk þess sem
mönnum virðist nokkuð gjamt að
vanmeta vegalengdir til staðarins,
en það kvað hafa orsakað leiðinda-
töf á 3. tónleikunum daginn áður.
Steinunn Birna Ragnarsdóttir og
Valgerður Andrésdóttir léku saman
fjórhent „Dolly“- svítu Faurés frá
1897; hliðstætt verk og Childrens
Corner-svíta Debussys, en á enn
ljúfari nótum ef nokkuð er. Stöll-
urnar náðu oftast vel saman, að svo
miklu leyti sem heyrt varð í
kirkjuglymjandinni, þó að atriði
eins og fullsnörp styrkris gæfu
stundum segjandi vísbendingu um
að fjórhenda samstarfið væri frem-
ur nýtt af nálinni. Steinunn og
sænski gestasellistinn Johanna Sj-
unnesson léku síðan hina kunnu
Elegíu Faurés fallega mjúkt og
ýkjulaust. Sellótónninn var þéttur
en áreynslulaus og kann að hafa
minnt suma á Jacqueline du Pré,
enda virtist hin hálfþrítuga Sjunn-
esson ekki með öllu ósvipuð Jackie í
útliti á sama aldri.
Martynas Svégzda von Bekker
lék þar næst 6. einleikssónötu Isa-
yés; kröfuhart verk, ekki sízt í
formsköpun, en að því leyti vantaði
nokkuð upp á hjá Bekker að ná að
ljá verkinu afmarkaðri prófQ og
stefnu. Með Steinunni lék hann síð-
an Scherzo-þáttinn úr f-a-e-sónötu
Brahms fyrir fiðlu og píanó af
þokkalegri snerpu, þótt deila mætti
um réttmæti þess að kippa þannig
stökum þætti úr heildarsamhengi,
enda ekki saminn til að standa einn
sér.
Lokaverkið var hið bráðfallega
Píanótríó Schuberts í B-dúr. Hinn
krefjandi píanópartur var í örugg-
um höndum Valgerðar Andrésdótt-
ur, sem sýndi víða skemmtilegan og
tæran diskant-leik, enda úir og grú-
ir tónsmíðin af einu fingrafarasér-
kenna Schuberts, arabeskum í sam-
stígum áttundum. Bezt í samspili
tókust útþættirnir, Allegro moder-
ato og Rondo, þó að Menúettinn
hafi líka verið eftirtektarverður fyr-
ir rytmíska natni í samleik.
Settu þremenningarnir þannig
skemmtilegan endapunkt á vel
heppnaða Reykholtshátíð. Hátíð
þar sem augljóslega er reynt að
standa af metnaði og vandvirkni að
vali verkefna og flytjenda - þó að
enn megi bæta um gerð tónleika-
skrár, t.d. hvað varðar skort á söng-
textum og umsögnum um tónverk-
in. Að ekki sé minnzt á fullgjöfulan
hljómburð kirkjunnar - sem þó
hugsanlega mætti draga úr til
bráðabirgða með renningum á
steingólfið, meðan beðið er eftir
uppsetningu orgellofts.
Banvænn teningur
KVIKMYIVDIR
Stjörnubfó
DAUÐAGILDRAN „CUBE“ irk
Leikstjéri: Vincenzo Natali. Handrit:
Andre Bijelic og Graeme Manson.
Kvikniyndatökustjóri: Derek Rogers.
Tónlist.: Mark Korven. Aðalhlutverk:
Nicole de Boer, Nicky Guadagui, Da-
vid Hewlett og Andrew Miller. 1997.
HINN martraðarkenndi spennu-
tryllir Dauðagildran eða „Cube“
gerist allur innan í furðulegu
apparati sem er risavaxinn tening-
ur og banvænn. Hann skiptist í
fjölda herbergja sem öll eru eins
nema birtan í þeim er mismunandi
á litin og sum þeirra eru búin vopn-
um sem drepa þig á andartaki.
Nokkrir einstaklingar lenda saman
innan í teningi þessum og velta fyr-
ir sér tilurð hans og hlutverki um
leið og þeir reyna að læra á hann
og finna leið út úr honum. Það er
talsverð kúnst að búa til langa bíó-
mynd sem gerist öll í sama rýminu;
Hitchcock reyndi það í „Lifeboat"
með góðum árangri. Höfundar
Dauðagildrunnar hafa úr talsvert
fjölbreytilegra, tæknilegra og dul-
arfyllra umhverfi að spila og tekst
að skapa ógnandi andrúmsloft inni-
lokunar- og ofsóknarkenndar innan
í talsvert spennandi sviðsmynd.
Þeir gefa engin svör við spurning-
um hvorki persónanna né áhorf-
endanna. Enginn í hópnum veit af
hverju þeir eru lentir í teningnum,
hvað þeir hafa brotið af sér ef þá
nokkuð. Enginn veit hvað dauða-
gildran er, hverjir smíðuðu hana og
til hvers. Að þessu leytinu er
myndin talsvert athyglisverð gáta
og kannski táknræn um sköpun og
tilvist, um manninn og lífsbaráttu
hans, um trúna og dauðann, sekt-
arkennd og refsingu.
Veikasti hlekkur myndarinnar
er lýsingin á þeirri innri baráttu
sem fólkið heyr sem lokað er innan
í dauðagildrunni. Þar er flest á B-
mynda plani er helst minnir á
gamlar Carpentermyndir bæði
hvað varðar leik og handrit. Einn
er lögga, annar læknir, þriðji fangi,
fjórði stærðfræðingur, sem kemur
sér vel því teningurinn byggir á
stærðfræðiformúlum, fímmti hönn-
uður og sjötti einhverfur. Saman
reyna þau að finna leið út úr ten-
ingnum en takast einnig á innbyrð-
is svo á endanum stafar þeim meiri
hætta af sjálfum sér en teningnum.
Allt er það fremur einfeldningslegt
drama og ekki bætir úr skák að
leikurinn er ekki góður.
Eftir stendur mjög athyglisverð
tilraun sem ekki er leiðinleg, tekst
stundum að vera ágætlega spenn-
andi en er furðulega tilgangslaus
eftir allt saman.
Arnaldur Indriðason
Þú bara rennir skálmunum af og á allt eftir þörfum.
100% bómull, léttar og þægilegar. Kr. 5.990.-
►Columbia
Sportswar Company, ^
ÆFINGAR - ÚTIVIST - BÓMULL
-------- Skeifunni 19 * S. 566 1717 -
Þú þarft ekki einu sinni
skæri til að
Convertible buxur
Opið mánud.- föstud. kl. 9 - 18, laugard. kl. 10 - 16
London
f ágúst
frá kr. 17.500
Frábært tækifæri til að fara til Londcm í ágúst á hreint
frábærum kjörum og njóta heimsborgarinnar í 6 daga.
Farið út á miðvikudagskvöldi og komið heim á
þriðjudagsmorgni. Hjá Heimsferðum getur þú valið
um að kaupa flugsæti eingöngu, flug og bíl eða flug
og hótel í hjarta London.
Verð kr. 17.500 Verð kr. 20.380
Verð pr. mann m.v. hjón með 2 börn, Flugsæti fyrir fullorðinn, með sköttum.
2-11 ára með flugvallarsköttum.
HEIMSFERÐIR
Austurstræti 17, 2. hæð • sími 562 4600 • www.heimsferdir.is
ONDUNARSYNAMÆLAR
ný tæki lögreglu gegn ölvunarakstri
Eftir einn ei aki neinn!
mÉUMFERÐAR k
11 RÁÐ
-