Morgunblaðið - 15.09.1999, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 15. SEPTEMBER 1999 23
ERLENT
Töluvert miklar sviptingar í sveitarstjórnarkosningum í Noregi sem fram fóru á mánudag
Mikið fylgistap hjá
V erkamannaflokknum
Sósíalíski þjóðarflokkurinn og Hægriflokkurinn eru sigur-
vegarar kosninganna en staða stjórnarinnar veiktist
VERKAMANNAFLOKKURINN
í Noregi tapaði allmiklu fylgi í
sveitarstjórnarkosningunum í
fyrradag og hefur ekki fengið verri
útkomu síðan 1924. Er óvinsældum
Thorbjprns Jaglands, leiðtoga
flokksins, kennt um að sumu leyti
og er búist við heitum umræðum í
flokknum um stöðu hans. Sósíalíski
vinstriflokkurinn bætti einna mest
við sig í kosningunum og útkoma
Hægriflokksins var einnig mjög
góð.
Mikið áfall fyrir
Thorbjorn Jagiand
Verkamannaflokkurinn fékk nú
28,2% atkvæða, sem er 3,1 pró-
sentustigum minna en í sveitar-
stjómarkosningunum fyrii' fjóram
árum og 6,3 stigum minna en í
þingkosningunum 1997. Eru úrslit-
in mikið áfall fyrir flokkinn og ekki
síst Thorbjorn Jagland, leiðtoga
hans. I fyrrakvöld kvaðst hann
taka fulla ábyrgð á niðurstöðunni
en gerði það jafnframt lýðum Ijóst,
að hann hygðist ekki segja af sér.
Sagði hann, að stöðugar deilur inn-
an flokksins um persónu sína hefðu
stórskaðað flokkinn.
Miðstjórn Verkamannaflokksins
ætlaði að koma saman í gær til að
ræða kosningaúrslitin og var búist
við, að þá myndu leiðtogamálin
koma til umræðu.
Góð útkoma
Hægriflokksins
Hægriflokkurinn er nú annar
stærsti flokkur í Noregi á lands-
vísu og fékk 21,3% atkvæða, bætti
við sig 1,4 prósentustigum og 7,2 ef
miðað er við þingkosningarnar fyr-
ir tveimur árum. Þriðji stærstur er
Framfaraflokkurinn, sem fékk nú
13,4% atkvæða eða 1,4 prósentu-
stigum meira en í sveitarstjórnar-
kosningunum 1995. Hann tapar
hins vegar 1,9 stigum frá þingkosn-
ingunum 1997.
Kristilegi þjóðarflokkurinn,
flokkur Kjell Magne Bondeviks
forsætisráðherra, fékk 10,1, bætti
við sig 1,6 prósentustigum en tap-
aði samt 3,6 prósentustigum frá
þingkosningunum. Útkoma Mið-
flokksins, sem einnig stendur að
stjórninni, var sýnu verst. Fékk
hann nú 8,5%, sem er 3,2 pró-
sentustigum minna en 1995 en að
vísu 0,7 stiga aukning frá 1997.
Þriðji stjómarflokkurinn, Venstre,
tapaði nú 0,5 prósentustigum, fékk
4,2% eða svipað fylgi og í þing-
kosningunum 1997. Samanlagt
fylgi stjórnarflokkanna er nú
22,8% en var 25% eftir kosning-
arnar 1995.
Niðurstaða kosninganna er í
stuttu máli sú, að hún er nokkurt
áfall fyrir ríkisstjórnarflokkana og
þá einkanlega fyrir höfuðandstæð-
ing þeirra, Verkamannaflokkinn.
Sigurvegararnir eru Sósíalíski
vinstriflokkurinn og Hægriflokkur-
inn en þótt Framfaraflokkurinn
hafi bætt nokkru við sig þá er samt
um að ræða töluvert fylgistap ef
miðað er við síðustu þingkosning-
ar.
Fádæma
léleg kjörsókn
Léleg kjörsókn í þessum kosn-
ingum hefur vakið athygli en hún
var ekki nema um 60%. I Osló hef-
ur kjörsókn yfirleitt verið meiri en
í öðrum borgum en nú var hún inn-
an við 50% í sumum hverfum og
allt niður í 43%. Var hún minnst
þar sem innflytjendur eru margir.
Skýringarnar, sem gefnar eru á
þessari litlu þátttöku, eru meðal
annars þær, að kjósendur sjái lít-
inn mun á flokkunum auk þess sem
þeir kjósi síður en áður út frá stétt
sinni og stöðu.
Við þessar aðstæður era það
leiðtogamir sjálfir, sem geta skipt
sköpum, vinsældir þeirra eða óvin-
sældir. Jagland nýtur að vísu mik-
ils stuðnings meðal ráðamanna í
Verkamannaflokknum og verka-
lýðsleiðtoga en hann þykir stirð-
mæltur og ekki standa sig vel í
sjónvarpskappræðum. Helsti
keppinautur hans, Jens Stolten-
berg, þykir honum miklu fremri að
þessu leyti en hann á hins vegar
ekki sama bakland í verkalýðs-
hreyfingunni.
Mistök Jaglands?
Sumir talsmenn Verkamanna-
flokksins sögðu í gær, að það hefðu
verið mikil mistök hjá Jagland að
berjast með kjafti og klóm gegn
einu helsta stefnumáli Bondevik-
stjórnarinnar, sem er, að ríkið
greiði foreldram um 30.000 ísl. kr. á
mánuði fyrir að gæta barna sinna
heima í stað þess að setja þau á
leikskóla. Hvöttu þeir Jagland til að
láta af andstöðu sinni og semja við
stjórnina um fjárlög næsta árs.
Breska pressan
býsnast yfír
njósnamálum
London. Reuters.
HÁVÆRAR kröfur heyrast nú í
Bretlandi um að stokkað verði upp
innan bresku leyniþjónustunnar í
kjölfai' þess að í ljós kom að yftr-
menn leyniþjónustunnar höfðu um
áratuga skeið haldið upplýsingum
um konu, sem byrjaði að njósna fyr-
ir Sovétmenn á fimmta áratugnum,
leyndum fyrir stjómvöldum.
Bresk dagblöð bragðust í gær
ókvæða við þeim tíðindum að yfir-
menn leyniþjónustunnar hefðu hag-
að sér líkt og stofnunin væri „ríki í
ríkinu“, sem og þeim skilaboðum
„Rauða
amman“
óhrædd við
fangelsisvist
London. Reuters.
MELITA Norwood, sem nefnd
hefur verið „rauða amman“
vegna njósna hennar á vegum
Sovétmanna sagði í gær að hún
myndi nota tímann í fangelsi til
að kynna sér verk Karls Marx,
færi svo að hún yrði þrátt fyrir
allt dæmd fyrir föðurlandssvik.
Jafnframt taldi hún líklegt að
hún myndi reyna að gera sam-
fanga sína að kommúnistum.
Olíklegt er að vísu að Norwood
verði dæmd í fangelsi úr þessu,
enda langt um liðið siðan hún
framdi glæpi sína, og hún orðin
gömul og veikburða en hún tók
þó tilhugsuninni með jafnaðar-
geði í gær. „Ég gæti notað tím-
ann til að sannfæra aðra kven-
fanga um réttmæti skoðana
minna. Ég myndi ganga úr
skugga um að þær séu í verka-
lýðsfélögum og hvort þær hafi
íhugað að gerast virkar í barátt-
unni,“ sagði Norwood.
„Og veistu hvað? Ég hef aldrei
lesið heildarsafn verka Karls
Marx! Minni mitt er ekki jafn
gott og það var - ég yrði senni-
lega að lesa blaðsíðurnar aftur
og aftur, en ég hefði vísast næg-
an tíma til að klára bækurnar."
sem berast frá stjómvöldum að
ólíklegt sé að njósnarinn Melissa
Norwood - sem nú er 87 ára gömul
amma - verði einu sinni yfirheyrð,
hvað þá sótt til saka vegna föður-
landssvika sinna.
Yfirmenn bresku leyniþjónust-
unnar, MI5, viðurkenndu á mánu-
dagskvöld að þeir ráðfærðu sig ekki
við ráðherra um þá ákvörðun sína
fyrir sjö árum að sækja Norwood
ekki til saka, jafnvel þótt þeir hefðu
fengið staðfest að hún hafði njósnað
fyrir Sovétmenn.
Mál Norwood er hins vegar ekki
hið eina, sem komist hefur upp, því
um helgina var jafnframt ljóstrað
upp um athafnir Johns Symonds,
fyriverandi lögreglumanns í
London, sem njósnaði um árabil fyr-
ir rússnesku leyniþjónustuna, KGB.
Breska pressan hefur velt sér
upp úr málum þessum, sem hún
kallar verstu njósnahneyksli í Bret-
landi um áratugaskeið, og hefur
hvatt Jack Straw innanríkisráð-
herra til að tryggja að leyniþjónust-
an þurfi að standa skil á gerðum
sínum gagnvart breskum stjóm-
völdum.
Straw fyrir sitt leyti hefur sagt að
honum hafi ekki verið greint frá til-
vist Norwood fyrr en í desember
1998 en hún mun hafa byrjað að
njósna fyrir Sovétmenn árið 1945.
Virðist sem yfirmenn leyniþjónust-
unnar hafi margoft tekið pólitískar
ákvarðanir um að fletta ekki ofan af
Norwood - á þeim forsendum að
þeir vildu ekki skaða önnur meint
njósnamál sem í rannsókn vora - án
þess að bera málið nokkurn tíma
undir réttkjöma yfirmenn sína.
GÓLFEFNABÚÐIN
Mikið Úrval
fallegra flísa
Borgartán 33 • RVK
Laufásgata 9 • AK
"’4á Ah|°ajjatára j íl,ú
9 Utókó 461Í300,-
2t tó fl^T?
xiotaÖir
reiðöTi.
Notaáu Príkortið - njóttu lífsins í Portúgfal
Vik uferá til Portúgal 29- september - 6. októLer.

Tvöíalt verðgilcli punkta:
10.000 frípunktar jafngilda 15.000,- króna inntorgun
jafngilda 22.500,- króna innborgun
jafngilda 30.000,- k róna innborgun
jafngilda 37.500,- króna innborgun
15.000 frípunkt ar
20.000 frípunktar
25.000 frípunktar
o.s.frv.
Dæmi: 1 veir íerðast samau og gista í stúdíói
á Alagoamar og nota 25.000 frípunkta sem innborgun:
Eftirstöávar aðeins kr. 27.550,- á mann.
Hafðu samkand viá Úrval -Útsýn
og pantaðu feráina strax fm
sætaframkoá er takmarkaá.
Hringdu til Fríkortsins í síma
563 9090 eáa komdu viá í
\4gmúla 3 og |mnnig nálgast }ní
1 iusnarávísun sem notuá er
innkorgun.

f ■>"
Lágmúla 4: stmi 585 4000, grænt númerTðOÖ 63ÖÖ,
Hafnarfiröi: sfmi 565 2366, Keflavík: siml 421 1353
Selfoss: sfmi 482 1666, Akureyri: sími 462 5000
- og hjá umboðsmönnum um land allt.
www.urvalutsyn.is
frÍRort.i
www