Morgunblaðið - 08.10.1999, Blaðsíða 33

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 8. OKTÓBER 1999 33
UMRÆÐAN
ÞEGAR ég fór í við-
tal á Rás 2 fyrir síð-
ustu stúdentaráðs-
kosningar var ég
spurður að því hvort
eini munurinn á Vöku
og Röskvu væri sá að
Vaka vildi skólagjöld.
Eg var of óreyndur og
blautur á bak við eyr-
un á þeim tíma til að
átta mig á að þar var
einfaldlega verið að
festa í sessi áragamla
lygi sem andstæðing-
ar Vöku hafa haldið á
lofti í Háskóla Islands.
Annar af stjórnendum
þáttarins var fyrrver-
andi framkvæmdastjóri Stúdentar-
áðs og Röskvumaður og því vel
kunnugt um stefnu Vöku í málinu
en félagið hefur ætíð staðið gegn
því að teldn verði upp skólagjöld við
Háskóla Islands. Það er ótrúlegt að
fréttamennska á ríkisfjölmiðh skuli
ekki vera vandaðri en svo að upp-
lognum sökum sé skellt fram sem
staðreyndum - þótt í spurningar-
formi sé. En hvernig svarar maður
annars spurningunni: Ertu hættur
að berja konuna þína?
Enn hamast meirihluti Stúdent-
aráðs, sem situr í skjóli minna en
fjórðungs stúdenta, við að gefa
þessa vitleysu í skyn. Nú er mál að
linni.
Afstaða Vöku er skýr
Margir hafa furðað sig á því af
hverju Vaka tekur afstöðu gegn
skólagjöldum við Há-
skóla Islands. Vaka
hefur aldrei farið í fel-
ur með að félagið
berst gegn hug-
myndafræði félags-
hyggju og hvers kyns
heildarhyggju. Vaka
berst fyrir frelsi ein-
staklingsins með
bjartsýni og starfs-
gleði að leiðarljósi.
Ymis vopnasystkin
okkar, sem einnig
beijast gegn heildar-
hyggju á öðrum víg-
stöðvum, hafa um ára-
bil hneykslast á
eindreginni afstöðu
Vöku gegn skólagjöldum við Há-
skóla Islands.
Meirihluti Röskvu viðheldur
þessari lygi en þegir yfir hinu sem
vert er að taka eftir. Það er að Vaka
hefur í mörg ár barist gegn skyldu-
greiðslum í Stúdentaráð en
Röskva, sem annars ber sér á
brjóst fyrir að vera gegn skjóla-
gjöldum, virðist ekkert sjá að því að
ákveðin skólagjöld séu innheimt
svo lengi sem SHI fær hluta af
þeim. Þetta er svona svipað og að
segja að það sé allt í lagi að stela
svo lengi sem maður fái sjálfur
hlutaafþýfinu.
Ég vil í þessari grein leitast við
að svara nokkrum spurningum er
varða þetta mál. Vonandi munu
þeir stúdentar sem þetta lesa eiga
auðvelt með að hrekja kosningalyg-
ar Röskvu þegar að þeim kemur.
Skólagjöld
Þetta háttalag félags-
hyggjuaflanna í Háskól-
anum, segir Þórlindur
Kjartansson, er í besta
falli tepruháttur en ang-
ar þó sterklega af ríkri
tilhneigingu til skoðana-
kúgunar.
Eins vona ég að þeir sem efast um
réttmæti andstöðu við skólagjöld
við HI sjái hvar rök Vöku liggja.
Rök gegn skólagjöldum
við HÍ
I fyrsta lagi er rétt að taka fram
að Vaka er ekki gegn skólagjöldum
eingöngu vegna þess að þau eru
skólagjöld eða í hugtakinu sjálfu
felist einhver illska. Vaka telur að
einstaklingum eigi að vera frjálst
að veita þjónustu, svo sem eins og
kennslu, án þess að þurfa að
treysta á blessun ríkisvaldsins og
skattpeninga almennings. Margir
virtir og góðir skólar um heim allan
eru reknir á skólagjöldum. Þessir
skólar eru hins vegar í löndum þar
sem virk samkeppni ríkir meðal
skóla. Eins má nefna að í flestum
þessara landa eru einnig reknir
skólar af almannafé. Þetta skapar
ákveðið jafnvægi á markaðnum og
stuðlar að samkeppni. Þess ber auk
þess að geta að þar sem skólagjöld
eru há þá eru það fyrst og fremst
akademískir annmarkar sem
hindra fólki aðgang.
Sömu sögu er hins vegar ekki að
segja á Islandi. Hér ríkir mjög lítil
samkeppni í menntun og því engar
forsendur til þess að styrkja enn
einokunaraðstöðu Háskólans með
því að veita honum heimild til þess
að innheimta skólagjöld. Það er
mjög gegn grundvallarsjónarmið-
um Vöku að álykta sem svo að auk-
inn fjáraustur skili nauðsynlega
betri árangri. Sagt er að peningar
séu drifkraftur þess sem gera þarf
- en án samkeppni er hins vegar
næsta ómögulegt að vita hvað það
er sem gera þarf. Auk þess er Há-
skóli Islands rekinn af almannafé
og því eðlilegt að skattgreiðendur
geri þá kröfu að fólki sé ekki mis-
munað um aðgang að ríkisreknum
skólum á grundvelli efnahags.
Skólagjöld við HÍ leysa því engan
vanda þótt öll umræða um málið
hljóti að vera af hinu góða því það
eru allra hagsmunir að tryggja
aukin gæði menntunar á Islandi og
bætta samkeppnisstöðu Háskóla
Islands á alþjóðavettvangi.
Er skoðanakúgun
lausnin?
Núverandi meirihluti í SHÍ og
málpípur hans hafa að undanfömu
reynt að viðhalda blekkingum um
skoðanir Vöku varðandi skólagjöld.
Meðal þess sem gripið hefur verið
til er að reyna vísvitandi að slá ryki
í augu stúdenta með lítt geðfelldum
aðferðum. í nýlegum fréttapésa
meirihlutans er því haldið fram að
fulltrúar Röskvu hafi samþykkt að
árétta andstöðu SHÍ við skóla-
gjöldum. Blekkingin felst í því að á
fundinum þegar þetta var sam-
þykkt lagði Katrín Jakobsdóttir,
fulltrúi Röskvu í Stúdentaráði,
fram furðulega ályktun þar sem
varað var við umræðu um skóla-
gjöld í ljósi ummæla menntamála-
ráðherra á háskólahátíð í byrjun
september. Rök Katrínar og félaga
hennar voru eitthvað á þá leið að
umræða um skólagjöld kynni að
vekja óvissu og óöryggi meðal ein-
hverra. Þessa tillögu keyrði meiri-
hlutinn í gegn.
Vaka lagði fram þá tillögu að
SHI áréttaði skýrt og skilmerki-
lega afstöðu sína gegn skólagjöld-
um. Það var samþykkt þótt formað-
ur og framkvæmdastjóri'
Stúdentaráðs legðust gegn. Þá vildi
Vaka óska eftir því að menntamál-
aráðherra gerði hug sinn ljósan
varðandi skólagjöld við HI. Þetta
felldi Röskva í krafti meirihlutans.
Mér virðist það undarlegt að hin-
ir svokölluðu hagsmunaverðir stúd-
enta velji þá leið í baráttu sinni að
skora á fólk að hætta umræðu um
tiltekið málefni þar sem umræðan
geti skapað óöryggi. Þetta háttalag
félagshyggjuaflanna í Háskólanum
er í besta falli tepruháttur en angar
þó sterklega af ríkri tilhneigingu til
skoðanakúgunar.
Höfundur er formaður Vöku.
SLIM-LINE
dömubuxur frá
gardeur
Uétintv
tískuverslun
v/Nesveg, Seltj., s. 561 1680
Ertu hættur að
berja konuna þína?
Þórlindur
Kjartansson