Morgunblaðið - 08.10.1999, Side 43

MORGUNBLAÐIÐ
FOSTUDAGUR 8. OKTOBER 1999
431-'
MINNINGAR
m

Eftir að Bergmál fluttist með or-
lofsvikurnar að Sólheimum í Gríms-
nesi, hefur komið til okkar, - síðasta
kvöld dvaiarinnar, - heiðursfólkið
sem skipar „Vinabandið" í Gerðu-
bergi og sungið og leikið fyrir dansi.
Allir, jafnvel þeir sem bundnir eru
við hjólastóla, dansa af hjartans
lyst. A þessum kvöldum lét Asa sitt
ekki eftir liggja, enda jafnvíg að
dansa bæði sem dama og herra, og
það var sungið og hlegið dátt.
Ása okkar var líka svo trygg vin-
um sínum að hún lagði oft mikið á
sig til að geta verið með okkur á
samkomum þeim sem Bergmál hef-
ur staðið fyi-ir. En nú skiljast leiðir
um sinn. Við vissum ekki, Berg-
málskonumar, sem heimsóttum
hana og hlógum með henni inni á
sjúkrastofunni og kvöddum svo að
lokum, að þetta væri hinsta faðm-
lagið okkar. Svo reyndist þó vera.
Þessi kæra vinkona mun lifa í minn-
ingunni svo lengi sem við verðum
hér og það eru okkar forréttindi að
hafa átt hana að vini.
Elsklegu systrunum hennar,
Guðdísi og Rögnu Maríu, bömum
hennar og ástvinum öllum sendum
við okkai’ innilegustu samúðar-
kveðjur. Guð blessi ykkur öil.
Fh. Bergmáls,
Kolbrún Karlsdóttir.
Hún Ása er farin, horfin burt úr
þessum heimi. Eftir sitjum við með
minningarnar um ljúfa konu sem
reyndist okkur eins og besta
mamma þótt við værum ekkert
skyldar henni. Við kynntumst Ásu í
gegnum börnin hennar, en við tók-
um út vaxtarverki unglingsáranna
með þeim og þá var oft glatt á hjalla
og margt brallað á nesinu. Alltaf
var tekið á móti okkur opnum örm-
um þegar við komum þangað, hvort
sem var á nóttu eða degi, og þolin-
mæði hennar og langlundargeð var
með ólíkindum þar sem gassagang-
urinn í okkur var annars vegar.
Þegar við eltumst og stofnuðum
okkar eigin fjölskyldu minnkaði
sambandið en rofnaði aldrei.
Elsku Ása, þakka þér fyrir alla
tryggðina, þolinmæðina og hlýjuna.
í rökkurró hún sefur
með rós að hjartastað.
Sjá, haustið andað hefur
í hljóði á liljublað!
Við bólið blómum þakið
er blækyr helgiró.
Og lágstillt lóukvakið
er liðið burt úr mó.
í haustblæ lengi, lengi
um lyngmó titrar kvein.
Við sólhvörf silfrinstrengi,
þar sorgin bærir ein.
(Guðm. Guðm.)
Elsku Ingólfur, Palla, Ási, Gulli,
Baldvin og fjölskyldur. Þegar fram
líða stundii- munu fallegar minning-
ar koma í stað sársaukans. Við biðj-
um guð að styrkja ykkur.
Gunnhildur, Jensey og
fjölskyldur.
Elsku frænka.
Að vita þig dána, vina mín,
það veldur mér sárum harmi.
A leiði þitt sólin sæla skín
og signir það ljóssins armi.
En þegar ég hugsa heim til þín,
þá hrynja mér tár af hvarmi.
Hve oft hefur reynslan, sæt og súr,
á sorgarstrengina spilað?
Og hver getur innt við andláts dúr,
að ekkert hafi hér bilað?
En hreinu sem kristalli heimi úr
var hjartanu þínu skilað.
Þín minning sem sólin skæra skín,
það skal okkar söknuð lina.
Já, þökk fyrir æskuárin þín
og alla dagana hina,
ég legg þessi visnuðu laufblöð mín
á leiði þitt, elsku vina.
(Herdís og Olína Andrésdætur.)
4
Elsku Ása mín, hafðu þökk fyrir
allt og Guð geymi þig um alla eilífð.
Eg vil votta öllum aðstandendum
mína dýpstu samúð.
Ingveldur Gunnarsdóttir.
OLAFUR
GISSURARSON
+ Ólafur Gissur-
arson fæddist í
Byggðarhorni í
Flóa í Árnessýslu
17. júní 1912. Hann
lést á Borgarspítal-
anum í Reykjavík
29. september síð-
astliðinn. Foreldrar
hans voru hjónin
Gissur Gunnarsson,
f. 6. nóvember 1872
í Byggðarhorni, d.
11. aprfl 1941, og
Ingibjörg Sigurðar-
dóttir, f. 30. maí
1876 í Langholti í
Hraungerðishreppi,
d. 10.
ágúst 1959. Systkini Ólafs eru:
Margrét, f. 26. júlí 1897, látin;
Gunnar, f. 26. júní 1898, látinn;
Sigurður, f. 6. desember 1899,
látinn; Jón, f. 18. aprfl 1901, lát-
inn; Óskar, f. 10. maí 1903, lát-
inn; Margrét, f. 4. júlí 1904, lát-
in; Ágúst, f. 22. ágúst 1905, lát-
inn; Vigdís, f. 2. maí 1907, látin;
Stefanía, f. 9. febrúar 1909, lát-
in; Þórný, f. 8. febrúar 1910;
Helga, f. 28. maí 1911, látin;
Bjarnheiður, f. 29. nóvember
1913; Kjartan, f. 30. nóvember
1914, látinn; Geir, f. 30. maí
1916, og Sigurður, f. 21. nóv-
ember 1918, látinn.
Árið 1944 kvæntist Ólafur
Jónu Oddnýju Guðmundsdótt-
ur, f. 12. febrúar
1915, frá Bæ í
Hrútafirði og lifir
hún mann sinn. Hún
er dóttir Guðmund-
ar G. Bárðarsonar
jarðfræðings frá
Bæ og Helgu Finns-
dóttur frá Kjörs-
eyri. Ólafur og
Jóna eignuðust tvö
börn: Guðmund,
hagfræðing, Iektor
við Háskóla íslands,
f. 9.10. 1947, og Jó-
hönnu Guðrúnu
Ólafsdóttur, ljós-
myndara hjá Árnastofnun, f.
13.1. 1949. Börn Guðmundar
eru: Ólafur, f. 10.1. 1965, Hall-
ur 12.7. 1970, og Haraldur
13.10. 1973, en Hallur á Hildi
Þóru, f. 7.8. 1998. Jóhanna á
Helgu Gerði, f. 23.4. 1975, og
Höllu Oddnýju, f. 30.9. 1987.
Ólafur hóf snemma almenna
verkamannavinnu og sjó-
mennsku. Eftir að hann festi
ráð sitt vann hann lengst af
verkamannavinnu í Mjólkur-
samsölunni í Reykjavík, utan
hálft ár, sem hann gegndi stöðu
fangavarðar í Hegningarhúsinu
við Skólavörðustíg.
Útför Ólafs fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst
athöfnin klukkan 15.
Þegai’ mér barst fregnin af and-
láti Olafs Gissurarsonar kviknuðu
minningar frá þeim tíma er ég
ungur lögfræðingur réðst til starfa
fyrir Verkamannafélagið Dags-
brún. Það var nýmæli í starfi fé-
lagsins að ráða til sín háskóla-
menntaðan mann og því kannski á
blindan að róa með hvernig til
tækist. Það var í tíð Eðvarðs Sig-
urðssonar og Guðmundar J. að ég
fékk þetta tækifæri til að kynnast
brautryðjendum verkalýðshreyf-
ingarinnar og því bakiandi sem fé-
lagið átti allt frá baráttuárum
þriðja, fjórða og fimmta áratugar-
ins. Ólafur Gissurarson var einn
þessara manna í baklandinu. Hann
var fæddur í Byggðarhorni í Flóa
17. júní 1912. Þá stóð svo á að ver-
ið var að reisa nýtt íbúðarhús svo
sveinninn ungi var lajgður í jötu
eftir fæðinguna. Olafur hóf
snemma launavinnu, bæði til sjós
og lands. Hann kvæntist eftirlif-
andi konu sinni Jónu Guðmunds-
dóttur árið 1944 og starfaði lengst
af síðan hjá Mjólkursamsölunni í
Reykjavík. Ólafur lét af störfum
árið 1982, þá sjötugur. Vinnustað-
ur Ólafs, Mjólkursamsalan, var
einn af þessum lykilvinnustöðum
Dagsbrúnarmanna í kjarabarátt-
unni, ásamt Reykjavíkurhöfn, Tog-
araafgreiðslunni, Áburðarverk-
smiðjunni og olíufélögunum.
Baklandið var öflug sveit manna
sem stóðu vörð um hagsmuni fé-
lagsins og mynduðu trúnaðarráð
með tengsl út í þá vinnustaði sem
mestu máli skiptu ef og þegar
verkfallsvopninu var beitt í hörð-
um átökum um það sem okkur í
dag finnst sjálfsagðir hlutir. En
hverjir voru þessir menn? Eftir á
að hyggja voru þetta greindir,
samviskusamir, heiðarlegir bar-
áttumenn og eldhugar með sterka
félagslega samkennd sem vildu
lyfta þjóð sinni til mennta og vel-
megunar. Sjálfir voru þeir ekki
skólagengnir, oftast sakir fátæktar
og örbirgðar í æsku eða að skóla-
lærdómur var ekki á dagskrá í því
þjóðfélagslega umhverfi sem þeir
voru sprottnir úr. Engu að síður
voru þetta menntaðir menn á sína
vísu, áttu sér hugsjónir, voru vel
lesnir og fóru með kveðskap og
ljóð. Ólafur Gissurarson var maður
Einars Benediktssonar. Ólafur
drakk í sig Einar þegar í æsku og
vildi sem minnst af öðrum skáldum
vita eftir það. Einar mótaði hugs-
un og lýsti fram á veginn upp úr
örbirgð og vesæld liðinna alda
þegar hann eggjar þjóð sína tii
dáða í Islandsljóði sínu:
Þú fólk með eymd í arf!
Snautt og þyrst við gnóttir lífsins linda.
Litla þjóð, sem geldur stórra synda.
Reistu í verki
Viljans merki, -
Vilji er allt sem þarf.
í kreppu þriðja áratugarins hrifu
þessi eggjunarorð Ólaf Gissurarson
og hann gekk til liðs við Einar í bar-
áttunni ævinlega síðan:
Sjá hin ungborna tið vekur storma og stríð,
Leggur stórhuga dóminn á feðranna verk, -
Heimtar kotungum rétt, - og hin kúgaða
stétt
hristir klafann og sér hún er voldug og sterk.
Það þarf því ekki að undra að
ungur maður austan úr Flóa skuli
ganga til liðs við Verkamannafélag-
ið Dagsbrún í Reykjavík: „Allt skal
frjálst, allt skal jafnt, réttan skerf
sinn og skammt á hvert skaparans
bam, allt frá vöggu að gröf.“
Það var um það leyti sem Ólafur
var að hætta störfum fyrir aldurs
sakir að hann kom oft í heimsóknir
niður á Dagsbrúnarskrifstofu, ekki
bara til ræða verkalýðs-, kjara- og
velferðarmálin og það að vera kom-
inn á lífeyri, heldur var Ólafi líka
mjög svo umhugað um böm sín og
vildi stundum ræða við mig um
þeirra hag og líf. Samt var Ölaíúr
dulur maður og flíkaði ekki tilfinn-
ingum en gamansemi var honum
töm. Hann var hógvær og látlaus og
barst ekki á en lét sig þeim mun meir
varða hag annarra og velferð. Við
sem nú horfum fram til nýrrar aldar
á einum mestu velmegunartímum
sögunnar gerum okkur oft ekki grein
fyrir þeirri fómíýsi, elju og baráttu
sem menn eins og Ólafur Gissurar-
son háðu drifnir eldmóði skáldskap-
arins, trú og vilja til að umbreyta
þjóðfélaginu og hag fólksins. Við
stöndum í þakkarskuld við þessa
menri, þeir lögðu drög að menntun-
inni, skópu velferðarkerfið og reistu
homstein að þeirri auðsæld sem
þjóðin býr við í dag. Ég fékk tæld-
færi til að kynnast og starfa með
þessum brautryðjendum. Viðhorf
þeirra og ósérhlífni eru mér dýrmæt
reynsla. Fyrir það vil ég þakka um
leið og ég votta aðstandendum sam-
úð mína. Blessuð sé minnig Ólafs
Gissurarsonar.
Skúli Thoroddsen.
aldrei hugsað svo langt að þurfa að
segja við sjálfan mig að hann afi
minn væri dáinn. Þegar langafa-
bamið Hildur Þóra dóttir okkar
hjónaleysanna var skírð þá ljómaði
afi og lék við hvem sinn fingur. Ailir
töluðu einmitt um það hve þessi
strákslegi öldungur væri hress. Eng-
um hefði dottið í hug að ári síðar
væri hann ekki lengur meðal okkar.
Við afi áttum margar skemmtileg-
ar stundir saman, og eru mér þó
þær eftirminnilegastar stundnnar í
Eskihlíðinni þegar hann kom ör-
þreyttur heim úr vinnu og eitthvert
okkai’ bamabarna hans bað hann að
koma að leika. Oftast var afi mera
en tilbúinn til þess. Spaugileg tilsvör
og margt annað sem hann sagði var
ég ekkert viss um að væri kerskni í
þá daga en skil mætavel í dag.
Afi hafði alltaf eitthvað fyrir
stafni. Eftir að hann lét af störfum í
mjólkurstöðinni fór hann daglega út
að ganga á meðan honum entist
fótaburður til og gekk þá iðulega
milli vina og systkina til að heim-
sækja þau. Stundum gekk hann
bai-a niður í miðbæ og aftur upp í
Bólstaðarhlíð tii að gera eitthvað.
Hann hafði líka gaman af að horfa á
fótbolta og þar lágu leiðir okkar
stöku sinnum saman síðustu árin.
Við gátum setið og bölvað hvor í
kapp við hinn yfir þeim ósköpum
sem fram fóru á græna skikanum í
sjónvarpinu. Þær stundir vom hins
vegar allt of fáar.
Hér á árum áður þegar ég bjó
nánast í næsta húsi við afa og ömmu
var ég daglegur gestur hjá þeim og
stundum fékk ég að gista. Þá var
svo gaman að fá að horfa á sjón-
varpið fram að dagskrárlokum og
lesa síðan Andrésai- andar-blöð áð-
ur en farið var að sofa. En stundum
var ekki horft á sjónvarpið eða blað-
að í teiknimyndablöðum... þá gat afi
spjallað við mann þar til augun lok-
uðust. Oft sagði hann frá afrekum
sínum á sjónum .eða sögur frá út-
löndum, sögur af ættmennum okkar
og svo mætti lengi telja.
Undir það síðasta lá afi á Sjúkra-
húsi Reykjavíkur og þangað heim-
sóttum við Ásdís Huld og Hildur
Þóra hann. Afi hafði ekki verið sér-
staklega hress en lifnaði allur við
þegar hann sá langafastelpuna sína.
Við færðum honum líka fréttir af
þvi að framtíð ættarinnar væri
nokkuð björt þar sem við ættum
von á öðru barni og þá brosti hann
eins og hann mögulegast gat og mér
fannst eins og hann hefði fundið
ákveðinn frið við að fá þær fréttir.
Mér þótti líka vænt um að hann
fengi fréttimar fyrstur.
Þegar ég fór að leiða hugann að
þvi hvemig ég gæti kvatt afa þá held
ég að svolítill grailaraskapur sé við-
eigandi. Því valdi ég textabrot eftir
Bjartmar Guðlaugsson úr ljóðinu Afi
sem Björk Guðmundsdóttir söng eitt
sinn. Þó svo að heildartextinn vísi í
allt annað en hann afa minn þá finnst
mér þetta brot lýsa honum vel.
Hann afi stundum segir mér
hve hrikalega virtur okkar ættstofn er,
útfríkaðir fræðimenn - fyndnir og allt.
Á Borginni dansaði hann Vikivaka.
Hallur Guðmundsson.
Deyrfé
deyja frændur
deyr sjálfur ið sama
En orðstír
deyr aldregi
hveim er sér góðan getur
(Hávamál)
varð væntumþykja þín svo fölskva-
laus að ekki setti að manni efa um
að hún væri sönn, þú varst stór og
fallegur maður jafnt í sjón sem
raun. En þú hafðir þínar skoðanir o£''
lést þær í ljósi ef þér þótti þörf á og
ef þér þóttu gerðir manns óskyn-
samlegar þá fékk maður að heyra
það og oftast hafðir þú nokkuð til
þíns máls og sjálfur átti maður inni
fyrir athugasemdunum. Þú sýndh’
umhyggju þína með því að leiðbeina,
með þvi að gefa.
Að gefa litlu bai’ni gott í munn eða
hossa á hné um leið og þú raulaðir
vísukorn, það var þín leið til að segja
og sýna ást þína og væntumþylgu.
Hann fékk ekki fáa súkkulaðimolana
og vísukomin frá þér hann nafni Jt,
þinn og gott þótti honum að stinga
lítilli hönd í þína stóru og sterku, þá
þurfti nú ekki að óttast hættur
heimsins. Þú krafðist ekki mikils
fyi’ir sjálfan þig, ferð til útlanda
öðru hvoru eða bara göngutúr niður
í bæ. Og nú er ferðin þín á enda að
þessu sinni, ferð þar sem skiptust á
skin og skúrir eins og verða vill í líf-
inu. Mér og mínum varst þú alla tíð
svo einstaklega góður og fyrir það
vil ég þakka um leið og ég kveð þig í
hinsta sinn og óska þér góðrar ferð-
ar á nýjum leiðum.
Elsku Jóna og fjölskylda, ég
votta ykkur mína dýpstu samúð.
Kolbi-ún Vigfúsdóttir.
Fyrstu minningar mínar frá
Reykjavík eru bundnar heimili
Olafs og Jónu, móðursystur minnar
í Hlíðunum. Þar lét umferðarniður
borgarinnar engu síður vel í eyrum
en fuglasöngurinn heima og
ógleymdur er sá stuðningur sem
þau sýndu unglingsstúlku sem sat
sumarlangt við dánarbeð föður síns.
Síðar voru það stúlkurnai’ mínar
tvær sem Olafur tók á hné sér,
strauk um kollinn og laumaði í litla^
lófa góðgæti.
Til Jónu og Olafs var ævinlega
gott og gaman að koma. Þau tóku
gestum sínum fagnandi og oftar en
ekki voru þeh’ leystir út með gjöf-
um. Olafur kunni öðrum mönnum
fremur að bh-ta í verki elsku sína og
umhyggju með þeim hætti að auð-
velt var að þiggja, „ég átti leið hjá“,
„mér áskotnaðist" eða „hún Jóna
sendi“. Þannig er Ólafi best lýst.
Þau ár sem við bjuggum fjarri
heimahögum sáu þessi ágætu hjón
um það að við gætum haldið íslensk
jól. Veisluföngin voru ekki skorin
við nögl frekar en fyrri daginn þó
ævinlega væri lítilræðið afsakað.
Engin furða að yngsti fjölskyldu-
meðlimurinn gerði sér þá mynd af^
Islandi að þar væru menn betri öðr-
um mönnum sem þó hefur tekið
þeim breytingum að á við Ólaf einan
og hana Jónu, sem nú sér á bak fé-
laga sínum og samferðamanni.
Um ieið og við þökkum Ólafi allt
það góða sem hann skilur eftir sig
vottum við Jónu okkar dýpstu sam-
úð.
Lena, Þórunn og Vala.
Hann afi minn er dáinn. Ég hafði
Með þessum fátæklegu orðum vil
ég þakka fyrir þá gæfu að hafa feng-
ið að þekkja þig, Ólafur Gissurar-
son, í rúm 34 ár. Sumum okkar læt-
ur best að fara mikinn í orði en þú
varst ekki slíkur maður. Þú varst
maður góðra verka fyrst og fremst,
að vinna af samviskusemi það sem
þér var falið, að hugsa vel um þína.
Sagðir ekki endilega svo margt með
orðum, en þess meira með gjörðum
og viljinn til að hjálpa og gleðja aðra
var það sem einkenndi þig. Þú vildir
fylgjast með hvernig fólki farnaðist í
lífinu og þess vegna spurðir þú svo
oft „er eitthvað að frétta af..." Fyrir
þér voru allir jafnir og þess vegna
Skila-
frestur
mmmng-
argreina
EIGI minningargrein að birtast
á útfarardegi (eða í sunnudags-
blaði ef útfor er á mánudegi), er
skilafrestur sem hér segir: í
sunnudags- og þriðjudagsblað
þai’f grein að berast fyrir hádegi
á fóstudag. í miðvikudags-,
fimmtudags-, föstudags- og
laugardagsblað þarf greinin að
berast fjTh’ hádegi tveimm’ virk-
um dögum fyrir bh’tingardag.
Berist grein eftir að skilafrestur
er útrunninn eða eftir að útför
hefur farið fram, er ekki unnt að
lofa ákveðnum birtingardegi.
Þar sem piáss er takmarkað
getur þurft að fresta birtingu
greina, enda þótt þær berist
innan hins tiltekna skilafrests.