Morgunblaðið - 03.03.2000, Qupperneq 11

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
FÖSTUDAGUR 3. MARS 2000 11
Ovenjulegar aðstæður íslenskra rafvirkja í Grænlandi
Áís-
bjarna-
slóðum
við Scor-
esbysund
SÆVAR Árnason, rafvirki hjá
Samskipum, var ásamt félaga sín-
um, Kristni Jóni Amarssyni, um
tæplega tveggja vikna skeið á
ísbjarnaslóðum við Scoresbysund
í febrúar sl. Þeir unnu í Græn-
landi við uppsetningu þurrkunar-
stöðvar fyrir selskinn fyrir fyrir-
tækið Nuuka AS.
Sævar hefur farið til Græn-
lands í svipuðum erindagjörðum
undanfarin ár. Til stóð að þeir fé-
lagar gistu í húsi í Scoresbysundi,
sem er 550 manna þorp, en húsið
brann skömmu áður en þeir komu
til landsins. Þeim var þá útveguð
gisting í Kap Torben í um 10 km
fjarlægð frá bænum, í húsi sem
gekk undir heitinu ísbjarnahúsið.
I húsinu var hvorki sími né vopn.
Sævar segir að á þessu svæði
hafist eingöngu við veiðimenn.
Honum var sagt frá því þegar
tveir Grænlendingar, sem bjuggu
í næsta húsi við þá, voru að koma
af veiðum og vom eltir af ísbirni.
Þeir komust inn í húsið en upp-
götvuðu þá að þeir voru orðnir
skotfæralausir. Þeir heyrðu
þruskið í ísbirninum fyrir utan
húsið meðan þeir hringdu eftir
hjálp til Scoresbysund. Þaðan
komu menn innan tíðar og skutu
björninn.
Sævar segir að stórir ísbirnir
hiki ekki við að ráðast inn í hús
séu þeir svangir. Þeir geti einnig
átt það til að ráðast að mönnum á
sleðum en forðist vélsleða séu
húnar með í hópnum. Sævari var
einnig sagt frá annarri fjölskyldu
sem bjó skamint frá húsi þeirra í
Kap Torben. Fjölskyldufaðirinn
var út.i á veiðum þegar fjölskyld-
an heyrði þrusk fyrir utan húsið.
Þegar fólkinu varð litið út um
glugga sá það í trýnið á ísbirni. ís-
bjöminn var að bisa við að brjóta
sér leið inn í húsið þegar fjöl-
skyldufóðurinn bar að garði og
náði hann að fella dýrið.
Veiðimennirnir komu að máli
við þá fyrsta kvöidið sem þeir
Næsti nágranni Sævars og Kristins var nýbúinn að flá ísbjörn sem
hann skaut við húsið þeirra.
Sævar kominn í hús eftir að hafa verið
villtur á ísnum um morguninn er hann
var að leita að sleðaforum til bæjarins.
dvöldu í húsinu og höfðu miklar
áhyggjur af því að þeir væm
óvopnaðir. Þeir lánuðu þeim riffil
sér til varnar en sjálfir eru veiði-
mennirnir með hunda umhverfis
sína bústaði. Veiðimennimir
sögðu þeim að það væri ekki óal-
gengt að ísbirnir færu inn í hús
þegar hungrið syrfi að þeim.
Sævar svaf því í tíu nætur með
riffil sér við hlið.
Þeir fóra jafnan á snjósleðum í
myrkri frá húsinu að sínum vinnu-
stað inni í bænum og aftur úr
vinnu í myrkri. Mikil hætta er á
því að menn villist á
þessum slóðum og út á
ísinn þegar skefur í slóð-
irnar eftir hundasleða
og snjósleða. Síðasta
kvöldið sem Sævar og
Kristinn voru í húsinu
gerði mikinn skafrenn-
ing. Þeir höfðu ætlað sér
að fara þetta kvöld að
þorpinu. Sævar tók þá
riffilinn með sér og fór
út á ísbreiðuna að leita
að slóðinni. Hann villtist
en þegar hann loks fann
slóðina heim að húsinu á
ný hafði einn veiðimað-
urinn gert hundasleða
kláran til að leita að
honum. Frostið fór mest
í 34 gráður meðan þeir
voru þarna og magnast
frostið margfalt þegar
menn eru komnir á ferð
á snjósleðum. Kristinn
hafði ekki heilgrímu og
kól hann í andliti eitt
sinn þegar þeir félagar
voru að fara á milli
staða.
Sævar segir að návígið við
miskunnarlausa náttúruna á þess-
um slóðum sé engu líkt. Læknir í
Scoresbysundi sagði Sævari frá
atburði sem gerðist þarna fyrir
ekki löngu síðan. Þá hafði græn-
lensk stúlka lent í óhappi á snjó-
sleða og lenti hún í klónum á
sleðahundum sem drápu hana.
Það er því ekki að undra að sleða-
hundar eru jafnan hafðir í hlekkj-
um og víða inni í bæjunum eru
reistar girðingar þar sem óhætt
er að skilja börn eftir meðan for-
eldrar bregða sér frá.
Bakki fram-
seldi BAKKA
til Bakka
HÆSTIRÉTTUR hefur dæmt fyrir-
tækið Bakka hf. til að hætta að nota
vörumerki sitt, þar sem sölufélagið
Bakki sé eigandi þess. Sölufélagið
Bakki var stofnað að tilstuðlan
Bakka hf., en síðan hafa ýmsar hrær-
ingar verið í Bakkamálum.
Vörumerkið BAKKI var skráð hjá
Einkaleyfastofu í júlí 1995 og var eig-
andi þess Bakki hf. Hnífsdal. í ágúst
sama ár samþykkti stjórn félagsins
að taka þátt í stofnun sölufélagsins
Kaldár og skyldi vörumerkið B AKKI
vera eign Kaldár. Nafni Kaldár var
breytt í Bakka söluskrifstofu hf. með
ákvörðun aðalfundar í ágúst 1996.
Framkvæmdastjóri Bakka í Hnífsdal
framseldi vörumerkið til Bakka sölu-
skrifstofu í ágúst 1996. í október
1996 heimilaði Bakki söluskrifstofa
Bakka í Hnífsdal notkun á vörumerk-
inu BAKKI og var það skilyrði sett
að Bakki söluskrifstofa sæi um sölu
og markaðssetningu afurða Bakka.
Á árinu 1996 var heiti útgerðarfé-
lagsins Osvarar í Bolungarvík, sem
Bakki hf. Hnífsdal var aðili að, breytt
í Bakka Bolungarvík hf. og samein-
uðust Bakki hf. í Hnífsdal og Bakki
Bolungarvík hf. í október 1996 undir
nafninu Bakki hf. Bakki hf. samein-
aðist síðan Þorbimi hf. Grindavík í
júlí 1997 undir nafni Þorbjarnar hf.,
sem stofnaði Bakka hf. með heimilis-
fang í Bolungarvík í ágúst 1998 og í
desember sama ár keypti félagið
Naseo ehf. meirihluta í félaginu.
í janúar 1999 tilkynnti Bakki hf.
Bakka söluskrifstofu hf. um uppsögn
á sölusamningnum. í framhaldi af því
tilkynnti Bakki söluskrifstofa hf. að
Bakka hf. væri hvorki heimilt að nota
orðið BAKKI í firmaheiti né til auð-
kenningar á framleiðsluvörum.
Hæstiréttur segir, að stjóm Bakka
hf. Hnífsdal hafi samþykkt framsal
vömmerkisins til Bakka söluskrif-
stofu hf. Hafi það verið heimilt sam-
kvæmt ákvæðum laga um vöramerki
og form framsalsins verið gilt. Var
talið að þegar Bakki hf. sagði upp
sölusamningnum hefði forsenda
þess, að félagið mætti nota vöram-
erkið, brostið og notkunin því óheimil
án leyfis Bakka söluskrifstofu hf. Þá
var talið að Bakki hf. hefði ekki sýnt
fram á að rök stæðu til annars en
þess að heimildarbresturinn næði
einnig til notkunar orðsins Bakki í
firmaheiti félagsins. Var þar með
staðfest niðurstaða héraðsdóms um
að Bakka hf. væri óheimilt að merkja
framleiðslu með orðinu BAKKI og
félagið skyldi breyta heiti sínu, þann-
ig að orðið Bakki væri ekki notað. Fé-
laginu var gert að afmá heitið úr
hlutafélagaskrá að viðlögðum dag-
sektum.
Sýknaður af broti
á læknalögum
HÆSTIRÉTTUR hefur sýknað
mann af ákæra um brot á læknalög-
um. Maðurinn birti tilkynningu, þar
sem hann auglýsti sig sem „Doetor
of Oriental Medicine" með austræn
læknisfræði að sérgrein. Hæstirétt-
ur sagði að þar hefði hann hvorki
kallað sig lækni né sagst stunda
lækningar þannig að bryti gegn
lögum. Héraðsdómur Reykjavíkur
dæmdi manninn til greiðslu sektar.
I dóminum kemur fram að mað-
urinn lauk eins árs námi í nuddi og
fékk starfsleyfi sem nuddfræðingur
í ríkinu Nýju Mexíkó í Bandaríkj-
unum. Hann hefði að loknu þriggja
ára námi og sérstöku prófi fengið
leyfi til þess að kalla sig „Doctor of
Oriental Medicine" og starfa á
grundvelli þess í sama ríki. Hann
leitaði eftir leyfi heilbrigðisyfir-
valda hér til að mega starfa sem
sjúkranuddari og við nálastungum-
eðferðir. Hæstiréttur segir að ekki
verði séð að umsóknirnar hafi verið
afgreiddar. „Fallast má á það, sem
fram kemur í héraðsdómi, að heil-
brigðisyfirvöld hafi dregið að setja
reglur um það, sem þar er nefnt
óhefðbundnar lækningar," segir
Hæstiréttur.
Rétturinn féllst heldur ekki á að
maðurinn hefði brotið bann lækna-
laga við skottulækningum.
Læknum veitt
heimild til að eiga
hlut í lyfjabúðum
I NYJU framvarpi til lyfjalaga, sem
heilbrigðisráðherra hefur lagt fram á
Alþingi, eru heimildir starfandi
lækna, tannlækna og dýralækna til
að eiga hlut í lyfjafyrirtækjum rýmk-
aðar, svo framarlega að þessi hlutur
hafi ekki teljandi áhrif á fjárhagslega
afkomu þeirra. Um leið era lögin hins
vegar þrengd að því leytinu til að þau
verða einnig látin taka til maka lækna
og barna undir 18 ára aldri en um
þessa aðila gilda engar hömlur í dag.
Samkvæmt núgildandi lögum er
læknum bannað að vera eigendur að
lyfjabúðum enda heíúr verið talin
hætta á hagsmunaárekstram í þessu
sambandi, þ.e. að læknir ávísaði á lyf
sem hann sjálfur hefði hag af því að
selja.
Aðspurð um það hveiju breyting-
arnar nú sættu sagði Guðríður Þor-
steinsdóttir, skrifstofustjóri lög-
fræðiskrifstofu heilbrigðisráðu-
neytisins, að breyttar aðstæður
kölluðu á að ekki væri fortakslaust
bann við því að læknar ættu hlut í fyr-
irtæki sem ræki lyfjaverslun. Mætti
nefna sem dæmi að nú væri farið að
reka lyfjaverslanir í hlutafélagaformi
og benti Guðríður á að ef farið væri
nákvæmlega eftir núgildandi lögum
mætti læknir t.d. ekki fjárfesta í
hlutabréfasjóði vegna þess að sjóður-
inn ætti e.t.v. hlutabréf í fyrirtækjum
eins og KEA eða Baugi, sem bæði
reka lyfjaverslun.
Guðríðm- sagði erfitt að setja ná-
kvæmar reglur um það hversu stór
hlutur lækna mætti vera en skv.
framvarpinu yrði hins vegar heimilt
að kveða nánar á um það í reglugerð.
Guðríður neitaði því hins vegar að
sú þrenging á lögunum, sem fælist í
því að láta þessi lög einnig taka til
nánustu ættingja lækna, væri tilkom-
in af gefnu tilefni. Á hinn bóginn byði
það upp á þann möguleika, að menn
reyndu að fara í kringum lögin, ef slík
ákvæði tækju ekki einnig til nánustu
ættingja.
NATURAL COSMETICS
Jason Aloe Vera 84%
Hand & body lotion
á sér enga sinn líka*
Prófa&u ogiþú munt sjá árangur i silkintjúkri húð.
• Innihelclur 84% hreint Aloe Vera
• Bætt með Jurtate Extract
• Róar, mýkir og græðir
• Er ofnæmisprófað og inniheldur rétt pH stig
• Innihcldur UV sólarvörn
Fæst í sérverslunum og apótekum um land allt.