Morgunblaðið - 06.05.2000, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
LAUGARDAGUR 6. MAÍ 2000 31
AP
Malasíubúi athugar um tölvupóst sinn á netkaffihúsi í Kuala Lumpur í
gær. Astarveiran hefur breiðst út um allan hinn netvædda heim.
Að minnsta kosti fimm afbrigði
„ástarveirunnar“ komu fram í gær
Illskeyttari
en áður þekkt-
ar veirur
Skýrsla IISS um horfur í alþjóðamálum
Ottast versnandi samskipti
Evrðpu og Bandaríkjanna
London. AFP.
HÆTTA er á að samskipti Banda-
ríkjanna og Evrópu, bæði á sviði við-
skipta og vamarmála, muni versna í
framtíðinnni, samkvæmt mati virtr-
ar breskrar rannsóknarstofnunar
sem fjallar um öryggismál. I nýbirtri
ársskýrslu International Institute
for Strategic Studies (IISS) er því
haldið fram að viðleitni Evrópuríkja
til að þróa sjálfstæða öryggis- og
varnarmálastefnu og áætlanir
Bandaríkjanna um að setja upp öfl-
ugt gagneldflaugakerfi ógni sam-
skiptum yfir Atlantshafið. Fram
kemur að flest evrópsk ríki, þ.e. fyrir
utan Bretland, séu andvíg því að
Bandaríkin setji upp gagneldflauga-
kerfi og telji það að óþörfu bjóða
heim hættunni á nýju vígbúnaðar-
kapphlaupi í heiminum. Að sama
skapi hafi Bandaríkin „þungar
áhyggjur" af þróun sameiginlegu ör-
yggis- og varnarmálastefnunnar inn-
an ESB. Tekið er fram að sá mikli
munur sem nú er á hernaðarmætti
Bandaríkjanna og Evrópuríkjanna
geti valdið sundrungu innan Atlants-
hafsbandalagsins (NATO).
Lýðræði áfram óburðugt
í Rússlandi
í skýrslunni er einnig fjallað um
þróun mála í Indónesíu, hættuna af
átökum milli Indlands og Pakistans
og þróun mála í Rússlandi.
Samkvæmt skýrslunni mun Rúss-
land í náinni framtíð liggja einhvers
staðar mitt á milli Tyrklands og
Egyptalands hvað varðar eðli lýð-
ræðis í landinu. „Svo virðist sem í
Rússlandi sé að þróast stjórnarfar
sem kalla má „stýrt“ lýðræði, líkt og
finna má í mörgum fyrrverandi so-
vét-lýðveldum,“ segir í skýrslunni.
Skýrsluhöfundar láta í ljós efasemd-
ir um að nýir valdhafar muni upp-
ræta spillingu í rússnesku samfélagi
en margt í því sambandi muni velta á
„heilindum, kjarki og áræðni“ Pútíns
forseta. Dregið er í efa að hugsanleg
aukin áhrif leyniþjónustunnar í
stjórnartíð Pútíns, sem er fyrrver-
andi yfirmaður rússnesku leyniþjón-
ustunnar, muni hafa skaðleg áhrif á
tengsl Rússlands við önnur ríki.
Það er mat skýrsluhöfunda að þró-
un þjóðarréttar og aukið vægi
diplómatískra lausna í samskiptum
þjóða hafi breytt hefðbundnum
skilningi á fullveldi ríkja. Ríki geti
ekki lengur skýlt sér bak við þá reglu
að fullveldi þeirra komi í veg fyrir
íhlutun í innanríkismál. Reglur al-
þjóðlegs mannúðarréttar hafi
styrkst og alþjóðasamfélagið sé nú í
auknum mæli reiðubúið að skipta sér
af því ef þeim reglum sé ógnað eða
þær brotnar. Skýrsluhöfundar slá
því föstu að fullveldi ríkja geti þann-
ig ekki lengur varið þau gegn íhlutun
ef um er að ræða pyntingar, þjóðar-
morð eða þjóðernishreinsanir.
Pinochet-málið táknrænt
Bent er á afskipti Bandaríkjanna
af ástandi á Haiti og í Sómalíu og
íhlutun Sameinuðu þjóðanna í Bosn-
íu og á Austur-Tímor. Tekið er fram
að NATO hafi ekki haft heimild Sam-
Kjartan Júhannsson, framkvæmda-
stjúri EFTA, Fríverslunarsamtaka
Evrúpu, á tali við fyrirrennara sinn,
Austurríkismanninn Georg Reisch.
einuðu þjóðanna til aðgerða í Kosovo
síðastliðið vor en slík heimild hafi í
reyndinni verið tryggð eftir á.
Vakin er athygli á því að yfirleitt
sé það vandasamt verk að tryggja að
þeir sem gerast brotlegir við alþjóða-
lög fái makleg málagjöld. Höfundar
skýrslunnar telja að þess verði langt
að bíða að Alþjóðlegi sakadómurinn
(International Criminal Court -
ICC) verði starfhæfur. Akveðið var
að setja dómstólinn á laggirnar árið
1998 en Bandai'íkin og Kína hafa
neitað að undirrita stofnskrá hans.
Skýrsluhöfundar telja að hand-
taka Pinochets, fyrrverandi einræð-
isherra í Chile, hafi staðfest hve eðli
þjóðarréttar hefur breyst á undan-
förnum árum. Þó svo að hann hafi
síðar verið látinn laus telja höfund-
arnir að málið endurspegli „ánægju-
lega útvíkkun þeiiTar hugmyndar að
í mannúðlegum heimi skuli enginn
vera álitinn æðri lögunum".
EFTA fagnaði í gær 40 ára afmæli
sínu í Genf í Sviss en aðildarríki
þess eru nú Ijögur en voru sjö við
stofnun samtakanna 1960.
Reuters
EFTA40 ára
Washington, Manila. AP, AFP, The Washington Post.
AÐ MINNSTA kosti fimm ný mis-
munandi afbrigði „ástarveirunnar"
sk. komu fram í gær og ollu tjóni á
tölvubúnaði víða um heim. Eitt af-
brigðið berst með viðhengi sem ber
nafnið „very funny“ og mun þó vart
verða til að vekja hlátur hjá þeim
sem freistast til að opna skjalið.
Annað afbrigði kemur með netbréfi
þar sem tölvunotanda er tilkynnt
um að færð hafi verið tiltekin fjár-
upphæð út af kreditkortareikningi
hans sem greiðsla fyrir gjafir í til-
efni af mæðradeginum. Notandan-
um er sagt að opna viðhengi með
bréfinu og þegar hann gerir það
verður veiran virk. Þetta síðar-
nefnda afbrigði er sagt hafa mun
skaðlegri verkun en önnur afbrigði
þar sem hún eyðileggur fleiri teg-
undir gagna en önnur.
Nú þegar hafa verið hönnuð veir-
uvarnaforrit sem verja eiga tölvur
gegn ástarveirunni en hermt er að
þau dugi ekki gegn nýjum afbrigð-
um hennar. Veirurnar dreifa sér á
Outlook-póstforritinu og Explorer-
netvafranum, hvort tveggja hug-
búnaður sem framleiddur er af fyr-
irtækinu Microsoft. Einnig dreifir
veiran sér gegnum hugbúnað sem
notaður er til að starfrækja sk.
spjallrásir á Netinu.
Grunur beinist að
Filippseyjum
Ýmislegt þykir benda til þess að
veiran hafi borist úr tölvu sem stað-
sett sé á Filippseyjum. I kóða veir-
unnar er að finna netfang sem vist-
að er hjá netþjónustufyrirtæki á
Filippseyjum en ekki er vitað hver
eigandi þess er. Orðin „Manila, Fil-
ippseyjar" eru rituð í kóða veirunn-
ar og óburðug setning á ensku sem
útleggst á íslensku „ég hata fara í
skóla“.
Einnig hefur það beint athygli
manna að Filippseyjum að upp-
runalega ástarveiran var útbúin á
þann veg að tölvur sem smituðust
tengdust tiltekinni vefsíðu á
Filippseyjum. Með hjálp hugbún-
aðar af vefsíðunni var leitað að
lykilorðum tölvunotenda af ýmsu
tagi og þau send á netfang sem
vistað var í vefþjóni netþjónustu-
fyrirtækis á Filippseyjum, Access-
Net.
Skæðari en áður
þekktir ormar
Útbreiðsla ástarveirunnar og af-
brigða hennar er sögð vera sú hrað-
asta sem um getur í sögu illkynja
tölvusendinga. Veirurnar dreifa sér
með þeim hætti að þegar notandi
hefur opnað netbréf sem inniheldur
einhverja þeirra, sendir tölva hans
sjálfkrafa svipað bréf til allra
skráðra netpóstfanga í tölvunni.
Veiran veldur skemmdum á hug-
búnaði tölvunnar, m.a. svokölluðum
MP3-skjölum, sem vista tónlistar-
hljóðritanir, og JPEG margmiðlun-
arskjölum. Einnig vinnur veiran
skemmdir á ljósmyndum sem vist-
aðar eru á hörðum diski tölvunnar.
Sérfræðingar segja að ástarveir-
an sé mun skæðari en áður þekkt
afbrigði af sk. „tölvuormum".
Tölvuormar dreifa sér með svipuð-
um hætti og ástarveiran en valda
ekki eiginlegum skaða á hugbúnaði.
A síðasta ári angraði tölvuormur-
inn Melissa marga tölvunotendur
en skemmdi ekki skjöl á sama hátt
og ástarveiran.
Alltaf skrefi framar
Bobcatdagar-----------Bobcatdagar
HJÁVÉLUM & ÞJÓNUSTU HF. AÐ JÁRNHÁLSI 2
Hinir Arlegu Bobcatdagar verða í húsakynnum
VÉLA & ÞJÓNUSTU HF. AÐ JÁRNHÁLSI 2,
FÖSTUDAGINN 5 MAÍ FRÁ KL. 15 - 19 OG
LAUGARDAGINN 6 MAÍ FRÁ KL. 12 - 17.
Sýnum allt það nýjasta frá Bobcat m.a.
BoBCAT T 3093S SKOTBÓMULYFTARA.
BOBCAT 864 MOKSTURSVÉL Á BELTUM.
BOBCAT 322 „MINl“ GRÖFU MEÐ BREIKKANLEGUM UNDIRVAGNI.
BOBCAT 331E ÞRIGGJA TONNA BELTAGRÖFU MEÐ SKOTBÓMU.
BOBCAT 751, 763H, 773 MEÐ NÝJU ÚTLITI.
SÝNUM EINNIG ÚRVAL FYLGIHLUTA.
Allir VIÐSKIPTAVINIR
Véla 8í Þjónustu hf. og aðrir
ÁHUGASAMIR VINNUVÉLAEIGENDUR
ERU HJARTANLEGA VELKOMNIR.
VELAR&
ÞJéNUSTAnF
^bobcot'
Þekktir fyrir þjónustu
Járnhálsi 2 ■ 110 Reykjavík ■ Sími: 5-800-200 • Fax: 5-800-220 ■ www.vdar.ii
ósEYRI IA ■ 603 ÁKUREYRl ■ SÍMI: 461-4040 ■ FaX: 461-4044
ÞjÓNUSTA í