Morgunblaðið - 19.05.2000, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 19. MAÍ 2000 31
LISTIR
Sýningin íslands 1000 ljóð opnuð í Þíóðmenningarhúsinu á morgun
Ljóðið eins o g
lýsispilla í
andlegu formi
SÝNINGIN „íslands
1000 ljóð“ verður opnuð
á upphafsdegi Listahá-
tíðar í Reykjavík, 20.
maí, kl. 20 og stendur til
8. júní. Sýningin verður
í bókminjasal Þjóð-
menningarhússins við
Hverfisgötu, en salinn
þekkja flestir sem lestr-
arsal gamla Lands-
bókasafnsins. I anda
hins foma hlutverks
salarins munu gestir
geta sökkt sér niður í
ljóðlestur á Listahátíð.
Sveinn Einarsson,
formaður fram-
kvæmdastjórnar Listahátíðar, átti
hugmyndina að því að halda ljóða-
sýningu á Listahátíð. Hann segir að
bókmenntirnar hafi stundum orðið
út undan á hátíðum eins og Listahá-
tíð og það hafi aðstandendum ekki
þótt gott. „Okkur þótti því tilvalið að
efna til sýningar um Ijóð, þótt sum-
um finnist það ef til vill skrýtin hug-
mynd. Og við völdum ljóð ekki síst í
Ijósi þess að þó að ljóðlist standi víða
hátt þá er hún oft íýrst og fremst
skemmtun og ánægja svokallaðrar
menntastéttar. En Ijóðin hafa líka
alltaf verið alþýðueign á Islandi. Það
þekkja allir þá íþrótt að kasta fram
stöku. Við vildum því með þessari
sýningu færa ljóðið til almennings.
Svo stöndum við líka á tímamótum
og vildum fara í fjársjóðina sem við
eigum og draga fram sýnishorn af
þvi sem þjóðin hefur verið að hugsa í
ljóði, bæði fyrr og nú.“
Fjölbreytni íslenskra Ijóða
Markmiðið með sýningunni er að
hylla íslenska Ijóðlist
og vekja áhuga á ljóð-
um, fornum og nýjum.
Sýningunni er ekki
ætlað að vera bók-
menntasöguleg úttekt,
en lögð verður áhersla
á að sýna fjölbreytni
íslenskra ljóða, eins og
hún endurspeglast í
formi og efnistökum.
Ljóðunum verður skip-
að saman eftir efni og
innihaldi og umgjörð
sýningarinnar byggð
upp í kringum þau
þemu. Sem dæmi um
yrkisefni má nefna:
tímann, ástina, borgina, dauðann og
sjálfa ljóðlistina. Ljóðin verða til af-
lestrar á veisluborðum og vegg-
spjöldum, en auk þess má hlýða á
upptökur með upplestri höfunda og
leita Ijóða á slóðum Ljóðavefs Lista-
hátíðar. A honum verða birt sýnis-
horn ljóða af sýningunni, en þar
verður einnig að finna álitlegt safn
ljóðaslóða. Vefurinn verður afhentur
Bókmenntafræðistofnun Háskóla Is-
lands til varðveislu að sýningunni
lokinni. A sýningunni sjálfri gefst
„skúffuskáldum" kostur á að rita ljóð
sín á sýningunni eða koma ljóði sínu
fyrir í sérstakri skrifborðsskúffu þar
sem þau eru öllum heimil til aflestr-
ar.
Þá verða einnig haldnar ljóðadag-
skrár með upplestri í tengslum við
sýninguna 25. maí, 1. og 8. júní.
í undirbúningsnefnd sýningarinn-
ar ásamt Sveini voru Kristín Braga-
dóttir frá Landsbókasafni-Háskóla-
bókasafni, Kristján Arnason dósent,
Andri Snær Magnason ljóðskáld og
Sveinn Einarsson
Morgunblaðið/Golli
Áslaug Jónsdóttir, hönnuður sýningarinnar, og Andri Snær Magnason
sem segir að ljóðið sé vfgi hugsunarinnar.
Áslaug Jónsdóttir sem er hönnuður
sýningarinnar.
Ljóðið er vígi hugsunarinnar
Áslaug segir að hún hafi ekki vilj-
að fara þá leið að stilla upp ljóðabók-
um undir gleri sem fólk hefði mátt
skoða heldur reyna að fá fólk til þess
að setjast niður í lestrarkyrrð salar-
ins og njóta Ijóðanna. „Eg vona að
fólk muni gefa sér tíma til að eiga
góða stund hér með ljóðum og ég
vona að þessi sýning veki líka áhuga
fólks sem ekki er vant að lesa ljóð.
Hér getur fólk nálgast ljóðið á annan
hátt en vanalega og líka nálgast
öðruvísi ljóð því að ljóð á vefnum
taka á sig hinar ýmsu myndir."
Andri Snær segist vera mjög
spenntur fyrir þeirri hugmynd að
opna ljóðavef. „Ég hef hingað til ekki
verið ginkeyptur fyrir vefnum en
mér sýnist að ljóðið eigi mjög vel
heima í þessum miðli. Það er mjög
mikill skortur á innihaldi á Netinu.
Heimasíður virðulegra fyrirtækja
bjóða kannski bara upp á slúður.
Þarna held ég að ljóðið eigi mögu-
leika. Þetta er spurning um ímynd
fyrirtækja og það virkar vel að hafa
ljóð á síðunni sinni. Sömuleiðis væri
auðvelt að vinna stutt innslög með
ljóðalestri fyrir útvarpsstöðvarnar
upp úr þessari sýningu. Það væri til
dæmis hægt að lesa ástarljóðin, sem
við höfum tekið saman fyrir sýning-
una, í þættinum „Rólegt og róman-
tískt“. Það er mjög mikill skortur á
hugsun í íslensku útvarpi. Þar er
sjaldgæft að fólk hugsi í heilan dag
eða mánuð jafnvel og skili síðan af-
urð sem tekur hálfa mínútu í flutn-
ingi. Það er algengara að fólk tali í
heilan dag um eitthvað sem það hef-
ur bara hugsað um í hálfa mínútu.
Ljóðið er vígi hugsunarinnar í upp-
lýsingaflæðinu, það úthýsir bullinu.
Ég held að fólk muni leita meira eftir
slíkum hugsunarmolum. Ljóðið gæti
orðið eins konar lýsispilla í andlegu
formi.“
Veraldarljóð í vindi
Við opnun ljóðasýningarinnar
verður sérstakur fáni dreginn að
húni. Nemendum íslenskra grunn-
skóla var gefinn kostur á að senda
inn tillögu að fánaljóði, sem væri „ort
í vindinn". Ljóðinu er ætlað að vera
kveðja sem send er með vindi áleiðis
til móttakanda í víðri veröld. Lista-
hátíð í Reykjavík veitir ungu skáldi
viðurkenningu fyrir bestu tillöguna.
Ljóðið mun einnig birtast á Ljóða-
vefnum ásamt fleiri tillögum skóla-
nema, á sérstakri vefsíðu tileinkaðri
þemanu.
Við opnun sýningarinnar munu
Matthías Johannessen, Vilborg
Dagbjartsdóttir og Þorsteinn frá
Hamri lesa eigin ljóð og Hjalti Rögn-
valdsson mun lesa ljóð eftir Jón úr
Vör.
Sýningin, sem er samvinnuverk-
efni Listahátíðar og Reykjavíkur -
menningarborgar Evrópu 2000,
stendur til 8. júní og er opin alla daga
frá 11 til 17.
Ferðir
Guðríðar
ganga
aftur í
Ameríku
BRYNJA Benediktsdóttir leikstjóri
er nýkomin heim eftir Iangt og
strangt leikferðalag með leikrit sitt
„Ferðir Guðríðar". Ferðin hófst um
miðjan aprfl þar sem sýnt var í tólf
borgum Kanada og Bandarikjanna
og fór Tristan E. Gribbin með hlut-
verk Guðríðar en ljósa- og aðstoð-
armaður var Jóhann Bjarni Pálma-
son.
„Ferðir Guðríðar" fjallar um
Guðríði Þorbjarnadóttur, sem flutti
til Vesturheims í kringum árið
1005 og fæddi fyrsta barnið þar,
Snorra Þorfínnsson.
Þrátt fyrir mikil ferðalög var
Brynja ánægð með árangurinn.
„Þetta var yndislegt ferðalag en
mjög strangt, við vorum yfirleitt
komin í hverja borg að morgni og
þá var strax haldið í Ieikhúsið til að
undirbúa sýningu kvöldsins en að
morgni haldið af stað til næstu
borgar," sagði Brynja. „Okkur
fannst skemmtilegast að við hittum
alltaf áhorfendur eftir sýningu því
þeir fóru ekki strax og í Kanada
var þetta oft í bland fólk af íslensk-
um ættum. Það var auðvitað mikil
upplifun að fara í svona ferð þó
ekki gæfist tími til að skoða sig
niikið um.Við náðum þó að fara til
mun ég taka fyrir næst,“ sagði
Brynja.
„Það er mikil áskorun að leika
svona stórt stykki þar sem taka
þarf fyrir allt að tólf karaktera
ásamt fleiri hljóðum og beita mik-
illi líkamsljáningu," sagði Þórunn
Lárusdóttir, sem er að æfa hlut-
verkið til að leika hér á landi. Hún
mun jafnvel einnig sýna í Bretlandi
en verið er að undirbúa jarðveginn
þar. „Mér hefur gengið ágætlega
að æfa hlutverkið enda verið með
það í kollinum nokkuð lengi. Það er
nokkuð síðan við byijuðum að æfa.
En eftir að Brynja fór til Ameríku
hef ég haft tíma til að velta hlut-
verkinu fyrir mér og þá hafa komið
upp ýmsar hugmyndir, sem ég tel
henta í leikritið. Núna erum við svo
að æfa smáatriðin."
Þvottavélar
fyrir vélahluti
Jákó sf.
sími 564 1819
Að lokinni fyrstu sýningu á „Feröum Guðríðar" í Minneapolis. Frá vinstri: Patrick Gribbin, faðir leikkonunnar,
Bryndís Schram sendiherrafrú, dr. Örn Arnar, aðalræðismaður Islands í Minneapolis og hjálparhella leikhóps-
ins, Jón Baldvin Hannibalsson sendiherra og Tristan E. Gribbin sem fór með hlutverk Guðríðar.
Hlutverkið er
mikil áskorun
hvort Leifur Eiríksson hefði verið
íslenskur eða norskur en sannar-
lega var Guðríður sjálf íslensk.
„Okkur tókst að sýna á öllum
þessum stöðum og fórum aftur er
líður á árið því það er mikil eftir-
spurn en við verðum einnig hér í
Skemmtihúsinu í sumar og Þórunn
Lárusdóttir er að æfa upp hlut-
verkið," bætti Brynja við en fyrir-
hugað er að vera með sýningar í
byijun júni, um miðjan mánuð og í
lok hans. Auk þess verður leikritið
aftur sett upp í ágúst og septem-
ber.
Saga Guðríðar er um margt sér-
stök en Brynja ætlar að gera sögu
hennar enn meiri skil. „Þegar hún
settist svo að á íslandi og hafði
komið börnum sínum til manns,
hélt hún í suðurgöngu til að hitta
páfann í Róm og segja honum sögu
sfna og frá landinu í vestri. Það
Morgunblaðio/Asdis
Brypja Benediktsdóttir leikstjóri og Þórunn Lárusdóttir leikari.
Gimli og hitta fólk, sein talar enn
íslensku og ótrúlegt er að verða
vitni að þvf hve fólkið er bundið
sterkum böndum við Island.“
Að sögn Brynju undirbjó Svavar
Gestsson ræðismaður ferðina mjög
vel og var mikið um sjónvarpsviðtöl
við höfund og leikara. Það var jafn-
vel talað um að hér væri á ferðinni
leynivopn í umræðuna um það