Morgunblaðið - 20.06.2000, Síða 26

26 ÞRIÐJUDAGUR 20. JÚNÍ 2000
NEYTENDUR
MORGUNBLAÐIÐ
Sumamam stærðfræði
Nú er tækifæri til að lagfæra stærðfræðikunnáttuna. Vandað
upprifjunarnám í stærðfræði fyrir 9. og 10. bekk grunnskóla.
Námið stendur yfir í fimm vikur og lýkur með prófi.
Vel menntaðir kennarar og góð aðstaða.
Nánari upplýsingar í síma
551 5593 Tölvu- og stærðfræðiþjónustan chf.
Blaðburður er kjörið tækifæri fyrir
fólk á öllum aldri og ekki er verra
að fá laun fyrir hressandi gönguferð
árla dags.
Blaðberar eru einn mikilvægasti
hlekkurinn í útgáfu Morgunblaðs-
ins, þar sem þeir koma blaðinu til
áskrifenda.
Hefurðu áhuga?
Blaðbera vantar til starfa í ýmis
hverfi á höfuðborgarsvæðinu.
Allar upplýsingar veitir áskriftar-
deild í síma 569 1122. Einnig er
hægt að heimsækja okkur á 1. hæð
í Morgunblaðshúsinu, Kringlunni 1.
PtahpmMitfeUi
ÁSKRIFTARDEILD
Sími 569 1122/800 6122 • Bréfasími 569 1115 • Netfang askrift@mbl.is
Hreinsiefni algengasta
orsök eitrana hjá börnum
HELSTU efni sem valda eitrunum
hjá ungum börnum á heimilum eru
eldhúshreinsar, baðherbergishreins-
ar og skordýraeitur samkvæmt
tímaritinu American Joumal of
Public Health. Þar kemur einnig
fram að 7.500 böm urðu fyrir eitrun
af völdum slíkra efna í Bandaríkjun-
um á árunum 1993-1995. Fyrirspum-
ir vegna eitrunartilfella hjá börnum
hér á landi vom 196 á síðasta ári sem
er aukning frá árinu 1998 að sögn
Guðborgar Guðjónsdóttur lyfjafræð-
ings hjá Eitrunarmiðstöð Landspít-
ÁTAKSVERKEFNIÐ Fegurri
sveitir 2000 er hafið og felur í sér
hreinsun á landi og fegran mann-
virkja með áherslu á sveitir lands-
ins. Tilgangur verkefnisins er að
bæta ásýnd lands-
byggðarinnar og koma
um leið í veg fyrir
mengun og slysahættu
en ætlunin er að hvetja
sveitarfélög, einstakl-
inga, fyrirtæki og
stofnanir til dáða og
aðstoða við hvers kyns
aðgerðir í þágu verk-
efnisins, að sögn Ragn-
hildar Sigurðardóttur
verkefnisstjóra.
„Með átaksverkefn-
inu viljum við ná sam-
stöðu um það þarfa
verkefni að hreinsa og
fegra sveitimar, halda
því á loft sem vel er
gert og bæta úr því
sem betur má fara. Islendingar hafa
undanfarin ár verið að taka við sér í
umhverfismálum og fólk á lands-
byggðinni er þar engin undantekn-
ing. Þessi mál þurfa einfaldlega að
vera í lagi.
Víða má sjá fallegar sveitir, en
það er þó of algengt að umgengni sé
áfátt til sveita. Þessu viljum við
breyta, en ásýnd sveita skiptú- með-
al annars miklu máli fyrir markaðs-
setningu landbúnaðarafurða."
Átaksverkefnið er í takt við nýjar
áherslur í umhverfismálum, að sögn
Ragnhildar og meðal verkefna er að
mála hús og önnur mannvirki, end-
urreisa og viðhalda gömlum mann-
virkjum sem hafa verndargildi, rífa
ónýt eða hálffallin mannvirki sem
hafa engin menningarverðmæti,
fjarlægja ónýtar vélar og brotajám
og hreinsa fjörar.
„Á mörgum eyðijörðum þarf að
taka til hendinni og það sama gildir
um eignir ýmissa opinberra aðila og
félagasamtaka. Ég hvet því fólk til
að hafa samband við okkur bæði til
að leita ráða varðandi umhverfismál
sem og að leggja hönd á plóginn.
alans í Fossvogi. „Um 20% af öllum
fyrirspumum sem við fáum um eitr-
anir era vegna hreinsiefna og virðast
þau vera langalgengasta orsökin fyr-
ir eitranum hjá bömum, en það má
rekja til þess hversu almenn notkun
þessara efna er,“ segir Guðborg.
Hvað veldur alvarlegustu
eitrunum?
Hreinsiefni sem notuð era á heim-
ilum era mishættuleg, að sögn Guð-
borgar. „Alvarlegustu eitranimar
hér á landi hafa orðið af uppþvotta-
Þess má t.d. geta að allar málninga-
verksmiðjurnar ætla að bjóða veru-
legan afslátt til þátttakenda og
Landsvirkjun er búin að bjóða hjálp
frá vinnuflokkum sínum í sumar. Þá
þætti mér jákvætt ef
vinnuskólar gætu
hjálpað okkur.“
Allir geta haft
samband
Allir geta haft sam-
band við Ragnhildi, en
að hennar sögn þagnar
sími hennar ekki þessa
dagana og fljótlegasta
leiðin sé því að senda
henni tölvupóst. „Ég
verð á ferðinni í sumar
og heimsótti t.d. nýlega
Árborg og Rangár-
vallahrepp. Þar era
menn að fara af stað
með stórhuga áform.
Leiðin liggur bráðlega
norður í Svínavatnshrepp, en þar
hafa umhverfismálin verið sett í
fyrsta sætið á forgangslista sveitar-
félagsins. Ég veiti meðal annars ráð
þannig að fólk fari öragglega að lög-
um og reglum við úrgangslosun.“
Verkefnið er á vegum landbúnað-
arráðuneytisins í umboði ríkis-
stjórnarinnar. Landbúnaðarráð-
herra kom með hugmyndina og
stofnaði sérstaka nefnd í fyrrahaust.
Þetta fór síðan fyrir ríkisstjórn, fjár-
veiting fékkst núna í lok maí og um
þessar mundir er starfsemin að fara
á fullt skrið, að sögn Ragnhildar.
„Ég vil hvetja átthagafélög og fé-
lagsamtök til að hafa samband við
okkur. Margar hendur vinna létt
verk og flest vandamálin getum við
leyst auðveldlega.
Við veitum enga beina styrki en
alla þá aðstoð sem við getum. Stefn-
an er síðan að þátttakendur skili inn
umsögn að verkinu loknu og að
veittar verði viðurkenningar í lok
sumars. “
Áhugasömum er bent á tölvu-
póstfang Ragnhildar; www.ragn-
hildur.umhverfi@simnet.is.
Morgunblaðið/Ami Sæberg
Hreinsiefni sem notuð eru á
heimilum eru mishættuleg.
Ekki er átt við hreinsiefnin á
myndinni, sem er almenn yfir-
litsmynd af hreinsiefnum.
véladufti, ofnahreinsum og stíflueyð-
um. Ef börn innbyrða efni af þessu
tagi þarf stundum að leggja þau inn á
sjúkrahús en í öðram tilvikum nægir
að láta þau drekka vatn og skola
þannig eitrinu út. Venjulegur upp-
þvottalögur veldur yfirleitt ekki al-
varlegri eitran en stundum kasta
börnin upp eftir að hafa komist í
hann.“
Guðborg ráðleggur fólki að hafa
samband við Eitranarmiðstöðina til
að fá upplýsingar um meðhöndlun
verði bam fyrir eitran.
Nota skal minna af eitri
I American Journal of Public
Health er þeim tilmælum beint til
framleiðenda að nota minna eitrað
efni í hreinsiefni og skordýraeyða og
endurhanna umbúðir með það að
markmiði að gera þær minna aðlað-
andi fyrir börn. Einnig er lagt til að í
efnin verði sett sérstök litarefni sem
gera foreldram viðvart með því að
lita húð, munn eða þvag barns sem
hefur innbyrt hreinsiefni og hugsan-
lega orðið fyrir eitrun. Að lokum er
mælst til þess að á umbúðum sem
innihalda hættuleg efni verði sér-
stakar merkingar frá framleiðanda
þar sem ráðlagt er að geyma vörana í
minnst 130 em hæð frá gólfi svo
ungabörn nái síður til hennar.
-------*-f-*--------
Nýtt
Segulsólar í skó
INNFLUTNINGUR og dreifmg
ehf. hefur sett á markað BlOflex
segulþynnur í skóinnleggjum. I
fréttatilkynningu segir að innleggin
henti þeim sem þjást af fótkulda,
þreytu og blóðflæðisvanda í fótum.
Innleggin era fáanleg í 6 stærðum og
era seld í apótekum, lyfja- og heilsu-
búðum.
Lyf ogtaska
KOMIN er á markað lyfjataska frá
Lyfjabúðum hf. sem hjúkrunarfræð-
ingur og lyfjafræðingur hafa valið í
það nauðsynlegasta til að hafa með
sér í ferðalög. í töskunni má t.d.
finna sótthreinsandi klúta, ólíkar
gerðir plástra og branagel.
I fréttatilkynningu frá Lyfjabúð-
um hf. kemur fram að í töskunni séu
leiðbeiningar um notkun innihalds
töskunnar sem og ýmis fagleg ráð
við kvillum sem geta komið upp.
Taskan er til sölu í útibúum Apó-
teksins.
Ataksverkefnið Fegurri sveitir 2000
; ý

Morgunblaðið/Gísli Sigurðsson
Það á að hreinsa o g fegra landsbyggðina í sumar.
Hús máluð, rusl fjarlægt
og fjörur hreinsaðar
Morgunblaðið/Jim Smart
Ragnhildur
Sigurðardóttir