Morgunblaðið - 05.07.2000, Side 20

20 MIÐVIKUDAGUR 5. JÚLÍ 2000
VIÐSKIPTI
MORGUNBLAÐIÐ
Morgunblaðið/Golli
Hluti af gjaldeyrismiðlurum Búnaðarbankans verðbréfa sem reyndust sannspáir í si'ðasta mánuði: Guðni Einars-
son, Christian Staub, yfirmaður gjaldeyrisborðs, og Benedikt K. Magnússon. Á myndina vantar Árna Maríasson.
Gjaldeyrisspá Búnaðarbankans síðustu tvö ár
Þrettán sinnum á meðal
tuttugu efstu bankanna
Sæplast
kaupir
Atlantic
Island
UNDIRRITAÐ hefur verið sam-
komulag um kaup Sæplasts hf. á fyr-
irtækinu Atlantic Island ehf. í Vest-
mannaeyjum, með það í huga að
sameina fyrirtækin undir nafni Sæ-
plasts hf. Pessi kaup eru í samræmi
við áður útgefna yfirlýsingu stjóm-
enda Sæplasts hf. um að styrkja fyr-
irtækið með fjárfestingum í rekstri
sem tengdur er þeirri framleiðslu- og
markaðsþekkingu sem félagið hefur
yfir að ráða, að því er fram kemur í til-
kynningu til Verðbréfaþings Islands.
Skapar möguleika á
markadssókn erlendis
Atlantic Island ehf. hefur framleitt
sprautusteyptar trollkúlur úr plasti
til notkunar um borð í fiskiskipum og
eru kúlumar svipaðar þeim sem
Sæplast hf. framleiðir á Dalvík. Áætl-
uð heildarvelta Atlantic Island ehf. er
um 24 milljónir króna og hafa um 60%
framleiðslunnar farið á erlenda mark-
aði. Eigendur fyrirtækjanna skipta á
hlutabréfum þannig að eigendur Atl-
antic fá hlutabréf í Sæplasti h.f. gegn
afhendingu bréfa í Átlantic Island
ehf.
„Með kaupunum skapast mögu-
leikar til hagræðingar í rekstri Sæ-
plasts hf. á Dalvík, en unnt verður að
sameina framleiðslu Atlantic Island
ehf. þeirri starfsemi sem nú er rekin á
Dalvík. Þessi sameining styrkir
Sæplast hf. í þeirri hörðu samkeppni
sem ríkir á þessum markaði.
Síðustu mánuði hafa átt sér stað
breytingar á stjómskipulagi Sæ-
plasts hf. Rekstur á hverjum stað eða
landssvæði verður færður til dóttur-
félaga í eigu móðurfélagsins Sæplasts
hf. Frá og með 1. júlí sl. hefur nýtt
hlutafélag, Sæplast Dalvík ehf., tekið
við rekstri verksmiðju Sæplasts hf. á
Dalvík og skuldbindingum Sæplasts
hf. við birgja. Nýja hlutafélagið er að
fullu í eigu Sæplasts hf. Fram-
kvæmdastjóri Sæplasts Dalvík ehf. er
Torfi Þ. Guðmundsson.
„ROKSTUÐNINGUR Smára Rún-
ars Þorvaldssonar hjá FBA fyrir af-
komu oh'ufélaganna er ekki sannfær-
andi og jafnvel beinlínis rangur.
Ekki er tekið tillit til hluta, sem öll-
um ætti að vera kunnugt um, ekki
síst þeim, sem taka að sér að setja
fram opinberlega spár virtra fjár-
málafyrirtækja, um milliuppgjör fyr-
irtækja á verðbréfamarkaði. SHkar
spár geta hæglega haft áhrif á verð
hlutabréfa í viðkomandi fyrirtækj-
um,“ sagði Kristinn Bjömsson, for-
stjóri Skeljungs, um sjónarmið sem
fram koma í afkomuspá FBA og
greint var frá í Morgunblaðinu í gær.
FBA segir meðal annars í afkomu-
spá sinni að aukinn innflutningur
auk snarpra verðhækkana á oMu
muni að öllum líkindum leiða til auk-
inna tekna og aukins hagnaðar olíu-
félaganna. Þær verðbreytingar sem
hafí orðið á skömmum tíma skili sér í
betri framleiðni, þar sem verðhækk-
anir verði væntanlega á undan
hækkun á verði birgða og því aukist
framleiðni félaganna.
„Það er algjörlega órökstutt og
beinh'nis rangt,“ sagði Kristinn
Björnsson, „að olíufélög á íslandi
hagnist á verðhækkun á olíu á
BÚNAÐARBANKI fslands sendir
mánaðarlega inn spá um þróun
helstu gjaldmiðia til Reuters-
fréttastofunnar. í júní var spá
bankans sú besta af spám alls um
fimmtíu banka um allan heim en
bankinn náði þeim sama árangri í
júní á síðasta ári. Spá Búnaðar-
bankans hefur á siðustu tveimur
árum verið þrettán sinnum meðal
þeirra tuttugu sem næst komast
raunverulegu niðurstöðunni.
Spáin var gerð 5.-7. júní af
starfsmönnum gjaldeyrisborðs
fjárstýringar Búnaðarbankans og
vék spáin að jafnaði um 0,45% frá
hinni raunverulegu niðurstöðu við
lokun gjaldeyrismarkaða í Lund-
únum 30. júní. Christian Staub er
heimsmarkaði. íslensku olíufélögin
eru ekki framleiðslufyrirtæki, sem
hagnast á verðhækkunum og fram-
leiða á fostum kostnaðartölum. Þau
kaupa fullunna vöru á heimsmarkaði
á verði hvers tíma og álagning þeirra
skerðist einmitt helst, þegar olíuverð
hækkar. Þegar verð hækkar er það
eðli markaðarins, að kaupandi ber
hluta hækkunar og seljandi hluta.“
Bensínverð væri 110 kr./ltr án
skattbreytingar ríkisins
„Það er fráleitt rétt, að Skeljungur
hf. sé fljótari til að hækka verð á
eldsneyti, en erlendar verðhækkanir
gefa tilefni til. Sérfræðingur FBA
virðist heldur ginnkeyptur fyrir
skoðunum, sem enginn fótur er fyrir
og ekki hefur verið sýnt fram á. Við
höfum þurft að hlusta á þetta oft áð-
ur, til dæmis í gagnrýni Neytenda-
samtakanna og annarra en menn
hafa bara ekkert fyrir sér í þessu.
Við höfum margoft boðið mönnum að
fylgjast með því hvemig þetta er
gert. Það geta allir fylgst með því
hvenær farmar koma til landsins og
það geta allir vitað á hvaða verði þeir
eru keyptir því það er skráð og þetta
er allt saman uppi á borðinu. Ef ekki
yfirmaður gjaldeyrisborðsins en
aðrir starfsmenn eru Árni Marfas-
son, Benedikt K. Magnússon og
Guðni Einarsson.
Tilviljun að júní komi best út
í samtali við Morgunblaðið seg-
ir Guðni að það sé talið visst afrek
að ná besta árangri í pessari spá
og Búnaðarbankinn hafi fengið já-
kvæð ummæli frá viðskiptabönk-
um sínum erlendis. „Það má segja
að það sé tilviljun að við náðum
þessum árangri með nákvæmlega
árs millibili," segir Guðni. Að sögn
Guðna nota sérfræðingar Búnað-
arbankans svokallaða tækni-
greiningu til að spá til skamms
tíma en hún felst m.a. í að greina
hefði komið til breyting ríkisins þar
sem þeir voru með prósentutölu í
sinni álagningu og festu hana í
ákveðna krónutölu þá væri bensín-
lítrinn í um 110 krónum í dag, eða
jafnvel meira.“
Engin magnaukning
„í afkomuspá FBA um olíudreif-
ingu kemur einnig fram að magn-
aukning í innflutningi á eldsneyti það
sem af sé árinu sé um 20% miðað við
sama tíma í fyrra. Ekki kannast ég
við þessar tölur en ef þær eru réttar
þá er um mikla birgðasöfnun að ræða
hjá einhveiju olíufélaganna. Þvert á
móti má greina samdrátt í sölu vegna
hækkandi verðs, m.a. í bensíni.
Sérfræðingur, er fjallar um af-
komuspár fyrirtækja, á að vita tölu-
vert um þau fyrirtæki, er hann fjall-
ar um í spá sinni. Á síðustu
loðnuvertíð seldu íslensku olíufélög-
in afar lítið af svartolíu til loðnu-
bræðslnanna, því að þar þótti hag-
kvæmara að brenna lýsi. Svartolía
hafði hækkað og söluverð á lýsi hafði
lækkað til muna. Það, sem selt var af
svartolíu var því í samkeppni við lýsi
á mjög lágu verði og því þurfti t.d.
Skeljungur hf. að lækka mjög álag-
leitni gjaldmiðlanna með ýmsum
tölfræðilegum aðferðum. Til
lengri tíma eru ýmsar hagstærðir
landanna greindar og t.d. reynt að
spá fyrir um vaxtahækkanir og
hagvaxtarþróun í löndunum.
Spá Búnaðarbankans var á þá
leið að gengi dollara yrði 1,50
gagnvart pundinu, 0,95 gagnvart
evru og 106 gagnvart jeni. Niður-
staðan 30. júní varð 1,5167 gagn-
vart pundi, 0,9523 gagnvart evru
og 105,98 gagnvart jeni.
Dresdner Bank í Frankfurt átti
næstbestu spána og munaði 0,61%
frá lokagengi. I þriðja sæti varð
Centrosim í Mílanó og var munur-
inn 0,62%. Munurinn var allt upp í
ningu sína á svartolíu til að hún seld-
ist. Dugði það í flestum tilvikum ekki
til.
í ársskýrslu olíufélaganna, m.a.
Skeljungs hf., kemur glöggt fram
hvernig skuldasamsetningu félags-
ins er háttað. Sérfræðingar eiga að
vita, að félögin skulda í erlendri
mynt og sérfræðingar eiga að vita að
öll olíuviðskipti, hvar sem er í heim-
inum, fara fram í bandaríkjadölum."
Álagning föst
krónutala á litra
„Á FBA mátti skilja að við værum
að auka álagningu okkar og það er
alrangt. Okkar álagning byggist á
krónum á lítra en er ekki prósentu-
álagning, þannig að hækkandi
heimsmarkaðsverð þýðir ekki hækk-
andi álagningu hjá okkur,“ sagði
Samúel Guðmundsson, forstöðumað-
ur áhættustýringar og hagdeildar
hjá Oh'uverzlun íslands.
Þegar Bjarni Bjamason, fulltrúi
forstjóra Olíufélagsins, var spurður
almennt út í verðlagningu á bensíni
hjá Olíufélaginu, sagði hann að
álagning hjá félaginu væri föst
krónutala og að álagningin hefði ekki
hækkað að undanförnu.
FBA spáir
0,5% verð-
bólgu á milli
mánaða
FBA spáir því að vísitala neysluverðs
í júh verði 200,0 stig og hækki um
0,5% miUi mánaða. Helstu gjaldskrár-
breytingar sem orðið hafa eru hækk-
un bensínverðs um 4%, hækkun flug-
fargjalda um 5%, hækkun iðgjalda
bifreiðatrygginga um 15-30% og
hækkun raforkuverðs. í nýútkomnu
MarkaðsyfirUti FBA fyrir maí segir
að gert sé ráð fyrir að veiking krón-
unnar sé ekki farin að valda merkjan-
legum verðhækkunum en þeirra
áhrifa sé að vænta í verðlagsmæUngu
ágústmánaðar. Reynist spá FBA rétt
hefur vísitala neysluverðs hækkað um
5,5% síðustu 12 mánuði. „Tólf mánaða
verðbólga náði hámarki við 6,0% í
apríl og hefur nú verið yfír 5,0% síðan
í október á síðasta ári. Þróun verðlags
síðustu mánuði hefur valdið vonbrigð-
um því engin skýr merki hafa sést um
að verðbólgan sé farin að hjaðna. Nái
veiking krónunnar í síðasta mánuði að
festast í sessi kemur það til með að
hafa talsverð áhrif á verðlagsþróun
hér á landi á næstu misserum. Því
lengur sem verðbólga helst jafn há og
hún nú er þeim mun rótgrónari verða
væntingar um að hún verði há áfram.
Slíkar væntingar geta haft alvarlegar
afleiðingar og ekki síst á kjarasamn-
inga,“ segir í MarkaðsyfirUtinu.
Ertendar lántökur mun
hagstæðari en innlendar
Bent er á að munur á innlendum og
erlendum skammtímavöxtum sé nú
5-6%. Til næstu mánaða telur FB A að
krónan verði áfram nægjanlega sterk
til þess að erlendar lántökur séu mun
hagstæðari en innlendar. Þannig
muni stöðutaka í krónunni áfram
verða vænleg að mati bankans.
„Síðustu daga hefur vísitala krón-
unnar ekki farið upp fyrir 112, enda
telja margir að Seðlabankinn muni
grípa til aðgerða fari vísitalan svo
hátt. Er sú skoðun byggð á því að
bankinn keypti gjarnan krónm- ná-
lægt því gildi þegar inngripin áttu sér
stað. Mikill viðskiptahalU er hins veg-
ar veikleikamerki sem og mikil verð-
bólga. Þegar til lengdar lætur byggist
styrkleiki gjaldmiðils á efnahagsleg-
um forsendum. Hlutverk stjórnvalda
er að viðhalda slíkum forsendum,"
segir í MarkaðsyfirUti FB A.
-----------------
Athugun Fjármálaeft-
irlitsins á viðskiptum
með hlutabréf ÍS lokið
Ekki for-
sendur til
að vísa mál-
inu áfram
F JÁRMÁL AE FTIRLITIÐ hefur
lokið athugun á hugsanlegum inn-
herjaviðskiptum með hlutabréf í ís-
lenskum sjávarafurðum í tengslum
við samruna félagsins við SÍF síð-
astUðið haust. Niðurstaða Fjár-
málaeftirUtsins er sú að ekki séu
forsendur til að vísa máUnu til rík-
islögreglustjóra.
Að sögn Páls Gunnars Pálssonar,
forstjóra Fjármálaeftirlitsins,
fékkst niðurstaða fyrir fáum vikum.
„Við tókum til athugunar þau tilvik
sem við töldum að fælu í sér vís-
bendingar og leituðum skýringa
sem reyndist ekki unnt að véfengja.
Þar af leiðandi töldum við ekki
ástæðu til að fara lengra með mál-
ið,“ segir Páll í samtali við Morgun-
blaðið.
Mikil viðskipti urðu með hluta-
bréf í ÍS áður en tilkynnt var um
samruna félagsins við SÍF í sept-
ember sl. og urðu þau tilefni athug-
unar Verðbréfaþings íslands og
Fjármálaeftirlitsins.
4,22%.
Forstjóri Skeljungs um verðlagningu olíufélaganna
Greining FBA órök-
studd og beinlínis röng-