Morgunblaðið - 05.07.2000, Síða 22

22 MIÐVIKUDAGUR 5. JtJLI 2000
ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ
Austurríki og Evrópusambandið
Þjóðaratkvæða-
greiðsla í haust
Vín. Reuters.
AUSTURRÍSKU stjórnarflokkarn-
ir tveir, hinn íhaldssami Þjóðarflokk-
ur Wolfgangs Sehiissels kanzlara og
hinn umdeildi Frelsisflokkur sem
þar til fyrir skemmstu var undir for-
ystu Jörgs Haiders, komust í gær að
samkomulagi um að boða í haust til
þjóðaratkvæðagreiðslu um afstöðu
Austurríkismanna til aðgerða þeirra
sem hin Evrópusambandslöndin
fjórtán hafa beitt Austurríki frá því í
febrúarbyrjun, þegar hin nýja ríkis-
stjórn var mynduð.
Eftir fund forystumanna flokk-
anna tilkynnti Schiissel í Vínarborg í
gær, að atkvæðagreiðslan myndi
fara fram annað hvort hinn 29. októ-
ber eða 26. nóvember, nema ESB-
einangrunaraðgerðunum hefði verið
hætt fyrir þann tíma.
Er næsta víst að þessi ákvörðun
falli ekki í góðan jarðveg hjá ráða-
mönnum hinna ESB-ríkjanna 14,
þar sem þeir óttast að atkvæða-
greiðsla sem þessi verði ekki til ann-
ars en að æsa upp neikvæða
stemmningu í garð ESB í Austur-
ríki.
Schiissel ítrekaði í gær vonbrigði
sín með að sú áætlun um afnám ein-
angrunaraðgerðanna sem lögð var
fram rétt fyrir mánaðamótin, er
Portúgalar létu formennskuna í
hendur Frökkum, innihéldi engar
tímasetningar.
Með ákvörðun sinni í gær er það
augljóslega ætlun austurrísku
stjórnarinnar að ýta á um að ákvörð-
un um afnám aðgerðanna verði tekin
á aukaleiðtogafundi ESB sem áform-
að er að halda í Biarritz hinn 13.
október.
Zeppelin til flugs á ný
ÞESS var minnzt í Friedrichshafen í
S-Þýzkalandi á sunnudag að þá voru
nákvæmlega 100 ár liðin frá fyrsta
flugi loftskips sem Ferdinand von
Zeppelin greifi stýrði smiðinni á.
Hér brosir Elisabeth Veil, barna-
barn Zeppelins greifa, framan í
myndavélarnar er nýtt Zeppelin-
loftskip sem hún vígði hóf sig til
flugs að viðstöddu fjölmenni.
Helzti munurinn á nýja loftskip-
inu og því sem flaug fyrst fyrir
heilli öld er að það er fyllt helíum-
gasi í stað vetnis.
Minnisblaði um evruna frá breskum sendiherra lekið í fiölmiðla
Japanir sagðir íhuga lokun
verksmiðja í Bretlandi
London. AFP, The Daily Telegraph.
Mannréttindi í Kúveit
Kröfum
kvenna
hafnað
KVENRÉTTINDAKONUR í
Kúveit sögðu í gær að þær
myndu fara fram á annað dóms-
mál til að krefjast fullra póli-
tískra réttinda þrátt fyrir að
stjómlagadómstóll Kúveit
hefði hafnað fjórum dómsmál-
um sem höfðuð voru gegn kú-
veizka ríkinu. Stjómlagadóm-
stóllinn, sem í sitja fimm
karlmenn, komst að þeirri nið-
urstöðu að gallar hefðu verið á
málsmeðferð kvennanna en í
málunum er þess krafizt að
kosningalög, sem kveða á um
bann við atkvæðarétti og kjör-
gengi kvenna, yrðu dæmd sem
stj ómarskrárbrot.
Kúveizkar konur lögðu inn
fjölda ákæra eftir að þeim var
bannað að skrá sig sem kjós-
endur fyrir kosningar í febrúar
sl. og báru því við að bann á
kosningarétti og kjörgengi
kvenna bryti gegn stjómarskrá
landsins. I september nk. mun
dómstóllinn taka til umfjöllunar
mál Adnans al-Isas, karlmanns
sem kært hefur kosningalista í
kjördæmi sínu á þeim rökum að
listinn hafi verið brot á stjóm-
arskránni þar eð konur hafi
ekki fengið að skrá sig á listann.
SENDIHERRA Bretlands í Japan
varaði við því í minnisblaði, sem lekið
var í breska fjölmiðla í fyrradag, að
japönsk fyrirtæki kynnu að loka
verksmiðjum sínum í Bretlandi ef
Bretar tækju ekki upp evruna.
Sendiherrann, sir Stephen Gomers-
all, segir í minnisblaðinu að hátt
gengi pundsins gagnvart evrunni
haíi skaðað japönsk fyrirtæki, sem
reka verksmiðjur í Bretlandi, og þau
séu farin að ókyrrast vegna óskýrrar
stefnu Tonys Blairs forsætisráð-
herra í evrumálinu.
Þetta er í annað sinn í vikunni sem
minnisblaði með slíkum viðvörunum
er lekið í breska fjölmiðla. Talsmað-
ur Blairs sagði í gær að stjórnin
hygðist rannsaka fréttalekann og
reka þann embættismann sem bæri
ábyrgð á honum.
Gomersall segir í minnisblaðinu að
stjómendur japanskra fyrirtækja
séu almennt þeirrar skoðunar að
„frekari fjárfestingar í Bretlandi feli
í sér óþarfaáhættu" þar til óvissunni
um aðild landsins að Efnahags- og
myntbandalaginu, EMU, verði eytt.
Búist er við að breska stjómin
birti í dag nýjar upplýsingar um er-
lendar fjárfestingar í Bretlandi og
þar komi fram að þær séu nú meiri
en nokkru sinni fyrr. Margir
frammámenn í viðskiptalífinu óttast
hins vegar að fjárfestingamar
minnki vemlega gangi Bretland ekki
ÍEMU.
Hátt gengi pundsins
skaðar fyrirtækin
The Daily Telegraph hafði eftir
breska sendiherranum í Tókýó að
nokkur japönsk fyrirtæki hefðu þeg-
ar lokað verksmiðjum sínum í Bret-
landi. Önnur fyrirtæki væm að íhuga
að flytja starfsemina eða auka við-
skipti sín við birgja í öðmm löndum
sem gætu boðið lægra verð en bresk
fyrirtæki vegna gengisþróunarinn-
ar.
A meðal helstu japönsku fjárfest-
anna í Bretlandi em Toyota, Nissan,
Honda, Matsushita, Hitachi og Sony.
Carlos Ghosn, forstjóri Nissan, var-
aði við því í vikunni sem leið að fyrir-
tækið kynni að flytja verksmiðjur
sínar í Bretlandi til meginlands
Evrópu.
„Það gengur ekki að kostnaðurinn
sé í sterkum gjaldmiðli en megnið af
tekjunum í veikum gjaldmiðli," sagði
Ghosn.
Bob Dover, forstjóri Land Rover,
sem er nú í eigu Ford, tók í sama
streng í fyrradag og sagði að fyrir-
tækið kynni einnig að draga úr fjár-
festingum sínum í Bretlandi vegna
hás gengis pundsins. „Bretland er nú
slæmur staður fyrir bílafram-
leiðslu," sagði Dover.
Áður hafði minnisblaði frá IBB,
skrifstofu undir breska viðskipta-
ráðuneytinu, verið lekið í breska fjöl-
miðla. Þar var varað við hmni í
breskum iðnaði þar sem hætta væri
á að erlendar fjárfestingar drægjust
saman ef Bretar gengju ekki í EMU.
Lekinn rakinn til
togstreitu í sljórninni
Michael Portillo, talsmaður
breska íhaldsflokksins í fjármálum,
sagði hins vegar í viðtali við BBC-
útvarpið að Bretland væri enn góður
kostur fyrir erlenda fjárfesta því þar
væm skattar lægri og skrifræði
minna en á meginlandi Evrópu.
Skattarnir myndu hækka og skrif-
ræðið aukast ef Bretland gengi í
EMU og það myndi skaða efnahag
landsins til lengri tíma litið. Blair
hefur tekið varfærna afstöðu til evr-
unnar þar sem hann veit að málið
gæti orðið Verkamannaflokknum til
vandræða í næstu kosningum, sem
eiga að fara fram innan tveggja ára.
Skoðanakannanir benda til þess að
tveir þriðju breskra kjósenda séu
andvígir því að Bretar taki upp evr-
una.
Forsætisráðherrann hefur sagt að
hann hyggist meta efnahagslegu
skilyrðin á næsta kjörtímabili ef
Verkamannaflokkurinn heldur völd-
unum og bera málið undir þjóðar-
atkvæði komist stjómin að þeirri
niðurstöðu að Bretum sé akkur í því
að taka upp evrana.
Talið er hins vegar að nokkrir ráð-
herrar Verkamannaflokksins vilji
flýta þessu mati og vekja meiri um-
ræðu um ávinninginn af því að taka
upp evrana þótt Gordon Brown fjár-
málaráðherra sé andvígur því.
The Times rakti fréttalekana að
undanförnu til stuðningsmanna evr-
unnar innan stjómarinnar og sagði
að það væri bamalegt að halda að
minnisblöðunum hefði verið lekið í
fjölmiðla fyrir tilviljun.