Morgunblaðið - 09.08.2000, Page 40

MORGUNBLAÐIÐ
40 MIÐVIKUDAGUR 9. ÁGÚST 2000
Kvíðvæn-
legasta
helgi ársins
/
Arekstrar og skelfilegt flugslys settu svo
lokapunktinn við verslunarmannahelg-
ina í ár, sem annarsjór bara vel fram
Utlendingar sem
dvöldu í Reylg'avík
um verslunar-
mannahelgina héldu
sumir hverjir að
náttúruhamfarir væru í aðsigi og
brostinn væri á allsherjarílótti
borgarbúa til fjalla. Svipurinn á
þeim ferðamönnum sem mældu
Laugaveginn á laugardag og
sunnudag var undirfurðulegur þeg-
ar þeir mættu öllum hinum út-
lendingunum sem horfðu hissa og
dálítið óöruggir í kringum sig; ekki
-i vissir hvort þeim væri alveg óhætt
enda greinilegt að allir sem vissu
betur voru víðs fjarri. Flestar
verslanir harðlokaðar og veitinga-
staðir líka, þeir sem þó voru opnir
voru galtómir af viðskiptavinum og
starfsfólkið greinilega að flýta sér
að komast burt
VIÐHORF iíkf; ,
_____ Verslunar-
Eftir Hávar mannahelgin
Sigurjónsson er séríslenskt
fyrirbæri,
þrátt fyrir að í nokkrum nágranna-
landanna séu langar helgar með
mánudagsfríi einnig tíðkaðar yfir
sumarmánuðina. Hin íslenska
verslunarmannahelgi með forleik
sínum, hápunkti og „próverbíal
smók“ á eftir er algjörlega einstök í
sinni röð. Engum hefur einu sinni
dottið í hug annars staðar að hvetja
til ámóta hátíðahalda og hér tíðk-
ast; í hálfan mánuð leggjast allir á
eitt, fjölmiðlar, tryggingafélög, lög-
gæsluyfirvöld, þrýstihópar af ýmsu
tagi eins og Stígamót og Vímulaus
æska svo einhveijir séu nefndir, og
vara eindregið við helginni enda
engu líkara en styrjöld sé í aðsigi,
leiðbeiningar snúast allar um
hvemig komast skuli óskemmdur í
gegnum þessa fjóra daga, óttinn er
mikill, ekki er spurt hvort óhöpp
eða slys verði, heldur einungis
hversu mörg. Eftir á er rætt við
aðstandendur skemmtihaldsins og
allir eru sammála um að allt hafi
farið vel fram, betur en í fyrra og
miklu betur en árið þar á undan.
DV greindi frá einni nauðgunar-
kæru og tónninn í fréttinni var nán-
ast sá að þetta væri svo lítið hlutfall
af heildinni að varla tæki því að
nefna það. Árekstrar og skelfilegt
flugslys settu svo lokapunktinn við
verslunarmannahelgina í ár, sem
annars „fór bara vel íram“. Hvað
þýðir það svo sem? „Að fara vel
fram“? Má kannski spyija um til-
ganginn? Má spyija hvort það sé
yfirhöfuð nauðsynlegt að flytja
mörg þúsund manns til Vest-
mannaeyja á tveimur dögum og
síðan alla til baka á einum degi með
slíkum látum að umferðin um
Reykjavíkurflugvöll verður eins og
á Heathrow í London þennan eina
dagpart á árinu. Með þeim afleið-
ingum sem raun ber vitni. Og jafn-
vel spuming hvort völlurinn er
undir það búinn að taka við slíku
skyndiálagi. Hefði ekki mátt dreifa
þessum fólksflutningum á lengri
tíma; setja fólki stólinn fyrir dymar
að nokkru leytí - aðeins ákveðinn
fjöldi kemst til og frá á einum og
sama deginum.
Dálkahöfundur DV í fyrri viku
líkti útihátíðum íslenskra ung-
menna við manndómsvígslu. Að á
útihátíð án eftirlits kæmi í Ijós
hveijir stæðu sig og hveijir ekki.
E nginn yrði maður með mönnum
k-------------------------------
án þess að hafa eins og eitt Húsa-
fell, Saltvík, Þjórsárdal, Neista-
flug, Þjóðhátíð eða Atlavík í minn-
ingunni. Mun íleiri en opinberar
tölur skýra frá búa ævilangt að
ljóslifandi minningu um fyllerí,
vosbúð, slagsmál, ölvunarakstur
og/eða nauðgun enda hafa fæstar
slíkar komið til kasta yfirvaida í
gegnum tíðina. Margir hafa einnig
komist klakklaust í gegnum slíkar
„vígslur" en það er samt til marks
um stjómleysi þessara samkoma
að þeir sem snúa aftur heim án
þess að hafa orðið íyrir nokkrum
skakkaföllum eru yfirleitt álitnir
nokkuð heppnir.
Það er reyndar merkilegt að um
leið og áfengislöggjöfin er mjög
skýr þá virðist viðhorf alls þorra
fólks til skipulagðs skemmtihalds
unglingameð tilheyrandi áfengis-
neyslu fullkomlega glæpsamlegt í
eðli sínu. Undir engum kringum-
stæðum er það réttlætanlegt eða
löglegt að unglingar undir 18 ára
aldri neyti áfengis. Það þarf ekkert
að ræða það. Hvers vegna gengur
þá maður undir manns hönd við að
skipuleggja slíkar samkomur. Með
opinberu samþykki ofan í kaupið.
Af sama toga er hin íúrðulega
venja sem komist hefur á í umfjöll-
un fjölmiðla um ólögleg vímuefni,
að hamra í sífellu á því hvert sé
áætlað markaðsverð á ólöglegum
fíkniefnum, talað er um framboð,
eftirspum og innflutning eins og
um hveija aðra neysluvöru væri að
ræða. „Markaðsverð fíkniefna
hækkar í kjölfar stóra fíkniefna-
málsins," segir í DV í gær. Síðan
er sífellt verið að reikna út mögu-
legan hagnað af þeim eiturlyfjum
sem löggæslan gerir upptæk.
Ungir hægrimenn ganga síðan
fram fyrir skjöldu með þá kröfu að
sala og innílutningur eiturlyfja
verði gefin frjáls. Að markaðurinn
fái að ráða í þessu efni sem öllum
öðrum. Hér sé vegið að frelsi ein-
staklingsins með því að hefta að-
gang hans að leiðum til að eyði-
leggja líf sitt. Hver og einn ráði því
sjálfur. Það komi ekki öðrum við.
Þessum sjónarmiðum er ljáð eyra í
fjölmiðlum og öllu er hrært saman
í umfjölluninni. Lagt er að jöfnu að
geta keypt bjór í kjörbúðum og
kókaín á frjálsum markaði. Þeir
sem vilja mega. Enginn á að hafa
vit fyrir öðrum. Þeir sem komust
klakklaust í gegnum útihátíðir
gærdagsins hafa htla sem enga
samúð með þeim sem lentu undir í
þeim darraðardansi. Þeir völdu
sjálfir að verða ofurölvi og verða
vímuefnum að bráð og láta nauðga
sér í leiðinni. Framboð og eftir-
spum réð líklega ferðinni þar eins
og annars staðar. Vilji einstakl-
ingsins var í heiðri hafður. Mál-
flutningur af þessu tagi á auðvitað
hvergi að heyrast og er siðuðu
fólki ekki samboðinn. Með fullri
virðingu fyrir lögboðnu málfrelsi.
Hugmyndir okkar um frelsi
fólks til athafna eru orðnar svo
brenglaðar að enginn virðist
treysta sér til að setja niður fótinn
og hafa einfaldlega vit fyrir öðrum.
Segja við heimdellingana, hættið
þessu endemis markaðsfræðabulli
um eiturlyf og áfengi. Og við þá
sem álíta kvíðvænlegustu helgi
ársins nauðsynlega í óbreyttu
formi skal einnig sagt: Hvílík end-
emis þvæla.
+ Friðrik Vigfús-
son fæddist í
Reykjavík þann 4.
júlí 1913. Hann and-
aðist á Landakots-
spítala, deild L4, 1.
ágúst sfðastliðinn.
Foreldrar hans voru
Vigfús Guðbrands-
son, klæðskera-
meistari í Reykja-
vík, f. 5. ágúst 1883,
d. 13. júlí 1963 og
María Sigurðardótt-
ir, f. 9. nóvember
1886, d. 22.júní
1936. Systkini Frið-
riks voru Haukur, f. 5. apríl 1910,
d. 9. júlí 1981; Rósa Ágústa, f. 28.
september 1916, d. 4.mars 1977.
Hinn 27. maí 1939 kvæntist
Friðrik Þorbjörgu H. Sigurjóns-
dóttur, f. 12. apríl 1918. Foreldr-
ar hennar voru Sigurjón Jónsson
bóksali og Guðlaug
Ragnhildur Árna-
dóttir. Dætur þeirra
eru: 1) Guðlaug, f. 23.
apríl 1945, d. 27. apr-
íl 1945. 2) Guðlaug, f.
28. október 1947, í
sambúð með Ragnari
G. Einarssyni. Hún á
þrjú börn. a) Lilja
Klein, f. 5. júní 1965,
í sambúð með Björg-
vini Kristinssyni, hún
á einn son. b) Karl
Georg Klein, f. 5.
ágúst 1969, í sambúð
með Fríðu R. Ing-
varsdóttur. Þau eiga eina dóttur.
c) Árný Vigfúsdóttir, f. 29. apríl
1976, í sambúð með Svavari H.
Heimissyni. Hún á einn son. 3)
María, f. 5. febrúar 1954, gift
Grími Andréssyni. Börn þeirra
eru: a) Rósa, f. 24. mars 1987. b)
Friðrik, f. 16. desember 1988.
Friðrik stundaði nám við Hvít-
árbakkaskóla í Borgarfirði 1928-
29 og siðan í Gagnfræðaskóla
Reykvíkinga við Tjörnina. Fram-
haldsnám við Fircroft College í
Bournville í Birmingham 1935. I
rúm 40 ár starfaði Friðrik við
fyrirtæki föður síns og síðan í
samnefndu hlutafélagi og sam-
eignarfélagi með Haraldi E. Sig-
urðssyni klæðskerameistara uns
hann var kjörinn til starfa hjá
Kirkjugörðum Reykjavíkurpróf-
astsdæmi sem forstjóri þann 15.
mars 1976, en lauk störfum sök-
um aldurs þann 31. desember
1984. Vann eftir það í hlutastarfi
hjá Kirkjugörðum Reykjavíkur,
aðallega við útfararþjónustuna
til ársins 1993. Frá barnsaldri
var Friðrik félagi í K.F.U.M. þar
sem hann var síðar gerður að
heiðursfélaga. Friðrik var einn
af stofnendum Gídeonfélagsins
og framkvæmdastjóri þess til
fjölda ára.
Útför Friðriks fer fram frá
Fossvogskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 13.30.
MINNINGAR
FRIÐRIK
VIGFÚSSON
Elsku besti afi okkar.
Nú sitjum við hér og reynum að
skrifa öll þau orð sem eiga við þig,
afi, en okkur vantar einmitt þig til
að koma þessum orðum á blað, því
þú áttir svo auðvelt með að skrifa og
komst svo vel að orði. Þú varst alltaf
svo hjálpsamur með allt sem við
báðum þig um, sama hvað það var,
þú hlustaðir, leiðbeindir en dæmdir
aldrei. Þolinmæði þín var óendanleg.
Það var alltaf gott að koma til
ykkar ömmu á Kirkjuteig, þar leið
okkur alltaf vel enda var það okkar
annað heimili. Kæri afi okkar,
hvernig er hægt að þakka þér fyrir
þær ómetanlegu stundir sem þú
gafst okkur með þér. Ein af þeim
stundum var þegar þú komst í skól-
ann og afhentir okkur Nýja testa-
mentið, þá fundum við hvað við vor-
um stolt að eiga þig sem afa.
Afi, þú kenndir okkur að bera
virðingu fyrir öllu í kringum okkur,
hugsa vel um aðra og vera hjálpleg.
Trúmennska, hógværð, jákvæðni og
hjálpsemi voru þín einkunnarorð og
ekki má gleyma prakkaraskapnum.
En erfiðast er að vera jafn yndisleg-
ur og þú varst, það eru ekki til nógu
stór orð til að lýsa því hversu yndis-
legur afi þú varst. Við kveðjum þig
með söknuði og þökkum fyrir allt
sem þú gafst og gerðir fyrir okkur.
Guð blessi þig.
Þér elskaðir, elskum hver annan,
því að kærleikurinn er frá Guði
kominn, og hver sem elskar, er af
Guði fæddur og þekkir Guð. (1.
Jóh.4.7.)
Lilja, Karl og Árný.
I dag er borinn til grafar einn af
mínum bestu vinum, Friðrik Vigfús-
son, fv. forstjóri Kirkjugarða
Reykjavíkur. Við vorum fjórir sem
mynduðum sérstakt fóstbræðralag.
Hinir tveir voru Egill Th. Sandholt,
d. 1987 og Sigurður Guðjónsson, d.
1957. Fóstbræðralagi okkar er vel
lýst í texta sr. Friðriks Friðriksson-
ar, „Sterk eru andans bönd, sem eru
í Guði knýtt, þau laða og tengja sál
við sál í samband lífsins nýtt. í
Kristi Jesú knýtt, hið kristna
bræðralag. Það felur í sér fyrirheit
um friðar sælan hag. Hve dýrleg
dvöl er æ í Drottins bræðrasveit. Því
yndi verður aldrei lýst, það aðeins
reyndur veit.“
Þegar ég minnist vináttu okkar
Friðriks, sem haldist hefur allt frá
bernskudögum, þegar við vorum
samtímis í sunnudagaskóla og í
Vinadeild KFUM, finnst mér eðli-
legt að láta æskulýðsleiðtogann lýsa
bræðralagi okkar og hinu kristna
samfélagi, en Friðrik Vigfússon var
látinn heita í höfuðið á sr. Friðriki
Friðrikssyni. Það var móðir Friðriks
Vigfússonar, María, sem fór fram á
það við sr. Friðrik að hann stofnaði
Kristilegt félag ungra kvenna.
Friðrik Vigfússon var svo bless-
unarlega lánsamur að alast upp á
kristnu heimili foreldra sinna, Vig-
fúsar Guðbrandssonar og Maríu
Sigurðardóttur, Jónssonar, sýslu-
manns og ritstjóra Þjóðólfs, sem var
aðalstuðningsmaður Jóns forseta
Sigurðssonar í sjálfstæðisbaráttu
íslendinga. Jón ritstjóri og alþingis-
maður var kvæntur Hólmfríði Þor-
valdsdóttur sálmaskálds Böðvars-
sonar. Heimili þeirra hér í
Reykjavík var annálað menningar-
heimili.
Guðbrandur, afi Vigfúsar, föður
Friðriks, var hinn merki klerkur
Þorkell Eyjólfsson, sem var dóttur-
sonur Jóns skálds frá Bægisá. Sr.
Þorkell var afkomandi Ólafs Gísla-
sonar Skálholtsbiskups. Faðir Frið-
riks kom líka við sögu í KFUM, því
hann var einn af stofnendum Karla-
kórs KFUM, sem síðar varð Karla-
kórinn Fóstbræður.
Eftir því sem árin liðu og sam-
starf okkar jókst í kristilegu starfi í
KFUM laukst upp fyrir mér hversu
hæfileikaríkur Friðrik var. Hann
var ekki aðeins gáfaður, heldur líka
vitur maður og fékk ég svo sannar-
lega að reyna það. Þegar Gídeonfé-
lagið var stofnað hér á landi 30.
ágúst 1945, fyrsta félag utan Kan-
ada og Bandaríkjanna, urðum við
Gídeonfélagar þeirrar blessunar að-
njótandi að Friðrik var kjörinn rit-
ari félagsins og gegndi hann því
starfi fyrstu sex árin.
Fundargerðirnar frá þessum tíma
lýsa vel upphafi félagsins og þróun
þess. Síðar varð hann forseti Lands-
sambands Gídeonfélaga á Islandi.
Hann var bæði vinsæll og virtur í
starfi. Samstarf okkar í stjórn Gíd-
eonfélagsins allt frá upphafi félags-
ins er að mínu áliti eins og frekast
varð á kosið. Við áttum saman marg-
ar blessunarríkar stundir. Meðal
annars þegar við ferðuðumst saman
á alþjóðamót Gídeonfélagsins, fyrst í
Grand Rapits, 1964 og síðan til
Washington, 1974. Á þessum mótum
voru samankomnir fulltrúar Gídeon-
félagsins víðsvegar úr heiminum. Eg
hefði ekki getað hugsað mér betri
ferðafélaga.
í sálmi sr. Friðriks, „Sterk eru
andans bönd“, sem ég gat um í upp-
hafi, lýsa þessi alþjóðamót framhaldi
sálmsins svo vel. „Hve dýrleg dvöl
er æ í Drottins bræðrasveit. Þar
hverfur munur hver. Þar hver er
öðrum jafn, því saman, því sömu
tign þar sérhver á og sama dýrðar-
nafn. Hér tengist þjóð við þjóð, og
þrótt sú eining ber, því stéttamunur,
menntun eign, ei mismun veldur
hér. Þótt skilji lögur lönd, ei lýð
Guðs skilja höf. í álfum heims sú
eining sterk, er andans sigurgjöf."
Þannig er þessum mótum best lýst.
Um þetta ræddum við Friðrik oft.
Friðrik Vigfússon lauk gagn-
fræðanámi í Gagnfræðaskóla Ágústs
H. Bjarnasonar og var síðan einn
vetur á Hvítárbakkaskóla, þar sem
hinn merki menntafrömuður Lúðvík
Guðmundsson var skólastjóri. Síðan
stundaði hann verslunarnám í Eng-
landi. Að því loknu varð hann fram-
kvæmdastjóri fyrirtækis föður síns,
Vigfúsar Guðbrandssonar & Co og
vann þar þangað til hann gjörðist
forstjóri Kirkjugarða Reykjavíkur,
gegndi hann því starfi allt til sjöt-
ugs. Síðan sem ráðgjafi og starfs-
maður í nokkur ár á eftir.
Allsstaðar var hann vel liðinn,
enda einstaklega háttvís og tillits-
samur í framkomu og réttsýni, enda
mátti hann ekki í neinu vamm sitt
vita.
Mér er kunnugt um það, að þótt
hann væri ekki klæðskeri sjálfur
vann hann heilladrjúgt starf, ekki
aðeins í fyrirtæki föður síns og fé-
laga hans heldur líka fyrir keppi-
nauta sína. Enda sendu þeir honum
þakkarbréf og gjöf sem Bjarni
Bjarnason klæðskeri sendi honum
þar sem hann þakkar fyrir hönd
Klæðskerafélagsins fyrir margskon-
ar aðstoð og hjálp.
Ég á margt ósagt um vin minn
Friðrik Vigfússon, en það leyfir tím-
inn og plássið £ blaðinu ekki að sinni.
Ég og við hjónin biðjum okkar
góðu vinkonu, Obbu, og öllum að-
standendum hennar, allrar Guðs
huggunar og blessunar, nú og um
alla framtíð.
Guð blessi minninguna um kæran
vin minn, Friðrik Vigfússon.
Þorkell G. Sigurbjörnsson.
Okkur langar að minnast Friðriks
Vigfússonar, eða Fidda eins og hann
var kallaður í fjölskyldunni, með
nokkrum orðum. Það er margs að
minnast og margt að þakka fyrir nú
þegar hann er kvaddur. Fiddi var
hógvær maður og á vissan hátt hlé-
drægur en um leið var hann bæði
hlýr og glaðlyndur. Hann var einn af
þessum traustu mönnum sem gott
var að umgangast og spjalla við.
Hann átti einlæga trú á Jesú Krist
og helgaði frítíma sinn meðal annars
útbreiðslu Guðs orðs með þátttöku í
starfi Gídeonfélagsins og KFUM.
Með hógværri framgöngu sinni bar
hann frelsara sínum vitni.
Fiddi tengdist fjölskyldunni okk-
ar á þann hátt að hann var giftur
Þorbjörgu eða Obbu, föðursystur
okkar. Við minnumst því margra
góðra stunda heima hjá þeim, bæði á
Eiríksgötunni og síðar inni á
Kirkjuteig.
Móðir okkar þakkar vináttu allt
frá æskuárum sem varð ennþá nán-
ari þegar hún giftist Gunnari, bróð-
ur Obbu. Einnig minnist hún og
þakkar allar þær stundir sem þau
áttu á heimili þeirra og í samfélagi
trúaðra um Guðs orð og bænina.
Meðal skærustu minninga okkar
eldri bræðranna frá æskuárum eru
þegar Fiddi og pabbi stóðu saman
að mikilli garðrækt við sumarbú-
staðinn þeirra Obbu og Fidda við
Vatnsenda ofan við Reykjavík. Þar
voru ræktaðar kartöflur, gulrætur,
rófur, næpur, blómkál, hvítkál og
fleira og reyndist það góð búbót fyr-
ir fjölskyldurnar á þeim árum.
Þangað voru því farnar margar ferð-
ir á hverju sumri og oft var þröngt í
bílnum hans Fidda þar sem okkar
fjölskylda átti ekki bíl. Það var
reyndar með ólíkindum hve marga
bíllinn sá rúmaði og alltaf tók Fiddi
öllu tilstandinu með glöðu jafnaðar-
geði. Og sveitin var auðvitað kölluð
„Fiddasveit". Þarna gátum við leikið