Morgunblaðið - 13.08.2000, Blaðsíða 12

Morgunblaðið - 13.08.2000, Blaðsíða 12
12 SUNNUDAGUR13. ÁGÚST 2000 ERLENT MORGUNBLAÐIÐ William Weld um lokasennu kosningabaráttunnar í Bandarfkjunum Morgunblaðið/Sverrir William Weld, fyrrverandi ríkisstjóri í Massachusetts, um forsetaefnið George W. Bush: „Ég spilaði einu sinni póker við þennan mann heila nótt og eitt bregst honum aldrei, það er kx'mnigáfan!“ Búast má við mikl- um leðjuslag Fyrrverandi ríkisstjóri Massachusetts, repúblikaninn William F. Weld, veiddi ----------------------------------------- ágætan lax á Islandi fyrir réttum 26 árum, daginn þegar Richard Nixon sagði af sér forsetaembætti. Weld kom á ný hingað til laxveiða í liðinni viku og Kristján Jónsson ræddi við hann um kosningabaráttuna vestra. WILLIAM We!d var við veiðar í Laxá í Leirár- sveit er rætt var við hann og sagðist vera búinn að fá tvo væna þann daginn. Hann segir fjölskyldu sína oft hafa stundað laxveiðar hér en sjálfur hafi hann aðeins komið hingað til lands tvisvar. „Foreldrar mínir komu hingað í Laxá til veiða í mörg ár á sjöunda áratugnum. Ég man vel eftir fyrra skiptinu mínu hér vegna þess að ég kom hingað til landsins 1974 daginn sem Nixon sagði af sér forsetaemb- ætti. Það var 9. ágúst. Ég var með bróður mínum og ég veiddi fyrsta laxinn minn hér strax þann daginn, hann var 15 pund og ég fékk hann í hyl númer 21, brúarhylnum í Mið- fe!lsfljóti,“ segir Weld og hlær við. Hann var vinsæll ríkisstjóri í sex ár en bauð sig fram til öldungadeild- arinnar haustið 1996 og tapaði fyrir demókratanum John Kerry. Báðir eru þeir vel menntaðir menn af göml- um og velefnuðum valdaættum í sam- bandsríkinu og til þess var tekið hve kosningabarátta þeirra var prúð- mannleg. Weld er 55 ára gamall. Rætt var um hann á sínum tíma sem væntan- legt forsetaefni en hann hefur haft hægt um sig í stjómmálunum undan- farin ár. Hann íhugar þó að bjóða sig fram til embættis ríkisstjóra í New York er flokksbróðir hans, George Pataki, lætur af því og er meðal fjár- öflunarráðgjafa forsetaframbjóð- andans George W. Bush sem hann hefur mikið álit á. Pókerspil við Bush „Bush er hleypidómalaus maður sem lætur skynsemina ráða og ég styð hann mjög eindregið," segir Weld. „Ég held að hann muni sigra í forsetakosningunum. Hann er afar vinsamlegur gagnvart öllum hófsöm- um mönnum og frjálslyndum flokks- mönnum eins og mér. Én stefnuskrá- in sem samþykkt var er býsna langt til hægri. Bush kemur þannig fyrir að fólk telur hann vera miðjumann og ég er einn af þeim sem telja hann vera það. Ég spilaði einu sinni póker við þenn- an mann heila nótt og eitt bregst hon- um aldrei, það er kímnigáfan! Það finnst mér vera merki um að viðkom- andi maður sé hæfur til að gegna ábyrgðarstöðu í stjómmálum. Ég treysti honum. Og ég held að margir hófsemdarmenn treysti honum líka vegna þess að skapgerð hans og framkoma er með þeim hætti sem hún er.“ En margir draga í efa að Bush sé nægilega greindur og vel að sér til að vera forseti. Hvað segir Weld um þessar ásakanir? „Ég held að hann sé alveg nógu klár til að vera forseti. Hann hikar ekki við að hafa í kringum sig fólk sem stendur honum framar hvað snertir gáfur og andleg afrek. Þetta er gott teikn. Condoleezza Rice hjá Stanford-háskóla er helsti ráðgjafi hans í utanríkismálum og hún er menntamaður sem hefur meiri hæfi- leika á því sviði en hann gæti nokk- um tíma gert sér vonir um að öðlast sjálfur. En hann lætur slík mál ekki vera sér fjötur um fót. Cheney varaforsetaefni er einnig með miklu meiri reynslu í utanríkis- málum en Bush. Samt valdi Bush hann umsvifalaust til að berjast með sér. Málið er að almenningur vill að stjómmálaleiðtogi sé með sama eig- inleika og góður lögíræðingur: góða dómgreind." Flokksbróðirinn Jesse Helms Weld er spurður um skoðana- ágreining meðal repúblikana í mikil- vægum málum. Hann hefur í blaða- grein líkt öldungadeildar- þingmanninum Jesse Helms við hægri-öfgamanninn Dr. Strangelove í samnefndri kvikmynd Kubricks. Ekki em þeir miklir vinir, hann og Helms eða hvað? „Hann er ekki vinur minn,“ segir Weld og hlær við. „Helms hefur illan bifur á öllu útlendu og nýtur þess að ráðast á Mexíkana og aðra frá Róm- önsku Ameríku, kenna þeim um vandamálin í Bandaríkjunum. Sjálfur hef ég alltaf verið mjög frjálslyndur í sambandi við málefni innflytjenda og hlynntur alþjóðlegu samstarfi. Ég ferðaðist talsvert í útlöndum þegar ég var ungur, dvaldist þá í Evrópu flest sumur, Frakklandi, Þýskalandi pg Grikklandi. Og einu sinni var ég á Islandi! Við Helms eram ekki sammála um nokkurn skapaðan hlut ef ég undan- skil efnahagsmál; í þeim efnum eram við báðir íhaldsmenn. Hann hafði þess vegna fullan rétt til þess á sínum tíma að berjast gegn því að ég yrði sendiherra í Mexíkó. Ég vildi í því starfi leggja áherslu á að stuðla að viðskiptum og hagvexti, hann vildi sýna Mexíkönum í tvo heimana í mál- um eins og fíkniefnasölu og innflutn- ingi fólks.“ En er ekki eðlilegt að fólk sem kynnir sér stefnuskrá flokksins og sér að menn eins og Helms styðja Bush vantreysti repúblikönum? „Einmitt þess vegna er Bush svo mikilvægur. Ég tel að innst inni sé Helms ekkert sæll með Bush. Hon- um finnst sennilega að Bush sé of sáttfús, of alþjóðlega sinnaður en hvað á Helms að gera? Styðja demó- krata? Hann hatar allt sem A1 Gore stendur fyiir. Svo að ég víki aftur að Bush skortir hann algerlega þann undirtón illsku sem mér finnst að greina megi undir niðri í Helms. Þess vegna vænti ég mikils af Bush. Hann er tvímælalaust mjög virðingarvei'ður maður.“ Miðjumenn í hæstarétt Weld er einn af miðjumönnunum í flokki repúblikana og ákafír hægri- menn á boi-ð við hinn áhrifamikla Helms hafa lengi litið hann hornauga þótt Weld hafi gætt hagsmuna einka- fyrirtækja vel í ríkisstjóratíð sinni. Hæstiréttur Bandaríkjanna markar oft stefnuna til langs tíma í mikilvæg- um deilumálum með dómum sínum, þekkt dæmi era úrskurður um að rík- isvaldinu beri að stuðla að jafnrétti kynþáttanna og rýmkun á rétti kvenna til að láta eyða fóstri. Hvers konar fólk telur Weld að Bush muni skipa í hæstarétt ef hann nær kjöri? „Hann hefur sagt að hann muni ekki nota sjálfvirka pólitíska síu við valið á nýjum dómuram. Þetta er það sem mestu skiptir, ég held að hann muni skipa fólk úr miðju stjómmála- litrófsins. Þar er hann í stóram drátt- um sjálfur. Mér finnst hann of íhalds- samur í sambandi við fóstureyðingar en að öðra leyti tel ég hann vera miðjumann og ég er sammála honum um réttmæti dauðarefsingar. Hann hefur náð góðu sambandi við svai-ta kjósendur i Texas og fólk með upp- rana í Rómönsku Ameríku. Það er mikilvægt í mínum augum.“ Weld er spurður að því hve af- skiptasöm stjómvöld eigi almennt að vera. „Mér finnst rétt að stjómvöld grípi inn þegar markaðsöflin skila ekki við- unandi niðurstöðu, þegar þau bregð- ast. Það gera þau oft í markaðskerfi vegna þess að uppsöfnun valds og peninga skekkir lögmál markaðarins. Valdið hnikar reglunum til í þágu eig- in hagsmuna. Þess vegna hefur ríkis- valdið ákveðnu hlutverki að gegna við stefnumótun í atvinnulífinu en ráðamönnum hættir mjög við að ganga of langt í þeim efnum. Og opin- ber stjómvöld era, þegar upp er staðið, ekki jafn skilvirk og markaðs- öflin. Ég mæli þess vegna með var- fæmi en þegar fólk þjáist vegna þess að markaðsöflin virka ekki verða stjómvöld að vera reiðubúin að grípa inn.“ Kalifornía o g New York nægja ekki Hvernig standa flokkarnir tveir að vígi á þessu stigi kosningabaráttunn- ar? „Tölumar benda ekki til þess að demókratar eigi auðvelt uppdráttar. Þeir eiga þungan róður fyrir höndum í Suðurríkjunum og ríkjunum inni í landi. Þeir munu vinna Kaliforníu og New York og mörg ríki í Nýja-Eng- landi en annars staðar verður á bratt- ann að sækja fyrir þá.“ En segja ekki sérfræðingar að frambjóðandi sem vinnur hvoragt strandríkjanna Kalifomíu eða New York hljóti að tapa kosningunum á landsvísu? „Það verður ekki þannig núna, þeir tapa langflestum hinna ríkjanna. Repúblikanar virðast ætla að vinna Pennsylvaníu og það verður mjög erfitt fyrir demókrata að vinna ef repúblikanar sigra í bæði Pennsylv- aníu og Ohio, næstum því ógerlegt.11 Nýsköpun í leðjuslagnum? Hann er spurður um horfurnar á því að beitt verði ógeðfelldum aðferð- um síðustu mánuði baráttunnar. „Þetta verður mikill leðjuslagur. Mikið er í húfi, kappið og óvissan mikil. Ég held að demókratar muni grípa til persónulegra árása á Bush og bregða honum um greindarskort. Þeir munu reyna að telja fólki trú um að hann sé enginn þungaviktarmaður í stjómmálum vegna þess að þetta getur reynst eina von þeirra um að ná árangri. En víkjum að leðjuslagnum. Þegar Bush bauð sig fyrst fram í embætti ríkisstjóra 1994 vai- andstæðingurinn Ann Richards. Honum var ráðlagt að notfæra sér að Richards hefði eitt sinn misnotað áfengi eða fíkniefni eða hvað það nú var en hann neitaði. Þess vegna held ég að Bush muni ekki um- svifalaust hella sér út í að stunda persónulegar árásh- á keppinaut sinn. En þegar haft er í huga hve mikil áhrif atvinnu-stjómmálavitar og alls konar reddarar hafa geri ég ráð fyrir að í herbúðum frambjóðend- anna muni verða fundin upp ýmis frumleg brögð til að sverta andstæð- inginn! Ef til vill verða það ekki fram- bjóðendurnir sjálfir sem nota þau heldur verður þeim komið á framfæri af strengjabrúðum," segir William Weld.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.