Morgunblaðið - 13.08.2000, Blaðsíða 34

Morgunblaðið - 13.08.2000, Blaðsíða 34
MORGUNBLAÐIÐ *34 SUNNUDAGUR 13. ÁGIJST 2000 V ínræktendur í Kaliforníu ugg- | andi vegna plöntusjúkdóms Morgunblaðið/SS Vínekrur í Sonoma þar sem sjúkdómur Pierce hefur enn ekki greinst. Margir óttast þó að það kunni að breytast. Skæður plöntusjúk- dómur herjar nú á vín- ekrur í suðurhluta Kaliforníu. Steingrím- ur Sigurgeirsson kynnti sér málið og hvaða afleiðingar sjúk- dómurinn getur haft. RÉTT um það leyti er vínrækt í Kaliforníu er að ná sér eftir rótar- lúsapláguna er olli því að endur- planta varð tugþúsundum hektara af vínekrum á stórum svæðum á síðasta áratug ríður næsta áfall yf- ir. Sökudólgurinn er skordýr (glassy-winged sharpshooter) sem ber með sér skæða bakteríu er veldur sjúkdómi Pierce í vínvið. Sjúkdómur þessi lýsir sér þannig að bakterían leggst á vínviðinn sjálfan og lokar fyrir vatnsstreymi úr rótarkerfinu upp í greinarnar. Drepur sjúkdómurinn yfirleitt plöntu er sýkist á þremur til fimm árum. Engin lækning hefur fundist við sjúkdómi Pierce og ekki heldur nein leið til að stöðva framrás skordýranna. Sjúkdómur þessi er svo sem ekki nýr af nálinni, hann var fyrst greindur í Anaheim suður af Los Angeles árið 1892. Þá lagði hann tæplega fimmtán þúsund hektara af vínekrum í eyði á því svæði. Landbúnaðarráðuneyti Bandaríkj- anna var fengið til að kanna hvað olli þessum plöntudauða og lýsir vísindamaðurinn Newton B. Pierce sjúkdómnum í riti sínu „California Vine Disease" (Sjúkdómar í vínviði Kaliforníu) er kom út árið 1891. Var sýkingin nefnd eftir Pierce og er því síður en svo einhver ný ógn. Það er hins vegar hýsillinn sem ber bakteríuna með sér og sýkir vínviðinn, sem er nýr af nál- inni og veldur því að menn eru jafnuggandi og raun ber vitni. Lengi vel var hýsillinn önnur skor- dýrategund er hélt sig fyrst og fremst við ár og vatnasvæði. Kvik- indið flaug ekki langt frá ánum og því voru það einungis einar eða tvær raðir af vínvið í grennd við ár og læki er urðu bakteríunni að bráð. Skordýrið sem nú ber bakt- eríuna með sér er hins vegar mun viðförlara og ekki dugar lengur að gróðursetja vínvið í ákveðinni fjar- lægð frá vatni. Flugan sem nú er komin til sög- unnar fannst fyrst í Kaliforníu fyr- ir nokkrum árum en talið er að hún hafi borist þangað frá heimaslóð- um sínum í suðausturhluta Banda- ríkjanna í byrjun tíunda áratugar- ins. Hún er t.d. landlæg í Flórída og ein helsta ástæða þess að ekki hefur tekist með góðum árangri að rækta evrópskar þrúgutegundir á borð við Chardonnay og Cabemet Sauvignon í suðausturhlutanum. Hefur sjúkdómurinn t.d. ógnað vínrækt í Texas undanfarin ár. Fyrst varð vart við sjúkdóm Pierce á vínekrum syðst í Kaliforn- íu árið 1997. Meðal vínfyrirtækja sem orðið hafa illa fyrir barðinu eru m.a. Callaway í Temecula og Bonny Doon Vineyard í Santa Cruz Mountain. Síðara fyrirtækið er þékkt fyrir að vera það fyrir- tæki er náð hefur hvað mestum árangri með ræktun á vínþrúgum ættuðum frá Rónardalnum. Á leið norður Á síðustu árum hafa skordýrin og þar með bakteríurnar verið að færa sig norður Kaliforníu og greinst m.a. í San Diego, Riversi- de, Orange og Santa Barbara. Enn hefur sjúkdómurinn hins vegar ekki náð til þekktustu vínræktar- svæða Kaliforníu í norðurhluta rík- isins, Napa, Sonoma og Mendoci- no. Sá vínviður sem er hvað viðkvæmastur fyrir bakteríunni eru Búrgundartegundirnar tvær, Chardonnay og Pinot Noir. Chardonnay hefur um nokkurt skeið verið vinsælasta hvíta þrúgu- tegund Kaliforníu og vinsældir Pinot Noir hafa stöðug verið að aukast. Það eru hins vegar ekki einungis vinræktendur sem óttast þennan sjúkdóm heldur einnig rúsínuframleiðendur og aðrir ávaxtaræktendur. Nú þegar hefur sjúkdómurinn greinst í Central Valley, sem er helsta landbúnaðar- svæði Kaliforníu. Vínframleiðsla og vínþrúgurækt er mjög mikil- væg fyrir efnahag Kaliforníu og velti þessi atvinnugrein 33 millj- örðum dollara á síðasta ári. Ein- ungis í kringum Fresno eru vín- þrúgur ræktaðar á 100 þúsund hektörum. Það er því ekki nema von að yfirvöld hafi vaknað upp við illan draum þegar sjúkdómurinn fór að dreifast út fyrir örlítil rækt- unarsvæði í Suður-Kaliforníu og tugum milljóna dollara sé nú varið í að finna lausn á vandanum. Ræktendur í norðurhluta lands- ins hafa nú allan varann á varðandi græðlinga er ræktaðir hafa verið í gróðurstöðvum í suðurhluta lands- ins og farið er að beita skordýra- eitri í auknum mæli. Vonast menn að þannig nái menn að kaupa sér tíma á meðan vísindamenn leita að lausn. Fáir þora að hugsa þá hugs- un til enda hvað gerist ef sú lausn finnst ekki áður en sjúkdómurinn nær til Napa og Sonoma. Það gæti reynst kalifornískri vínrækt álíka rothögg og bannlögin á fyrri hluta síðustu aldar. Nýtt nám lögritara hefst í haust HAUSTIÐ 2000 verður í fyrsta sinn boðið upp á stutta og hagnýta náms- leið, svonefnt diplómanám, innan lagadeildar íyrir lögritara, aðstoðar- fólk lögfræðinga. Lögritaranám vegur 45 einingar, tekur eitt og hálft ár og því lýkur með diplóma. Námið er lánshæft og stú- dentspróf er inntökuskilyrði. Kennsla hefst þriðjudaginn 5. september sam- kvæmt stundaskrá. Innritun væntan- legra nemenda lýkur þann 18. ágúst. Námið er á ábyrgð lagadeildar og byggist upp á námskeiðum sem kennd eru við lagadeild, viðskipta- og hagfræðideiid, félagsvísindadeild og heimspekideild. „Lögritaranámið er fólgið í því að gera þeim sem það stunda grein fyrir grundvallarhugtökum lögfræðinnar, réttarheimildum og beitingu þeirra og fræða þá um meginreglur um meðferð dómsmála og stjómsýslum- ála. Enn fremur að veita þeim leið- beiningar um lögfræðilega skjala- gerð, rekstur, bókhald og skjalastjómun, kenna þeim öflun upplýsinga og úrvinnslu úr lögfræði- legum heimildum þ.á m. á Netinu. Mikil áhersla er lögð á notkun ís- lensks máls svo og kennslu í erlend- um tungumálum, einkum I lagamáli. Markmið lögritarans við lagadeild er að gera þá sem því hafa lokið fær- ari til þess að veita lögfræðingum að- stoð við að rita lögfræðilegan texta, semja lögfræðileg skjöl, afla heimilda og upplýsinga og vinna úr þeim, færa bókhald, annast skjalastjómun og hafa umsjón með rekstri, t.d. á lög- mannsstofum. Þeir, sem lokið hafa námi sem lög- ritarar, ættu að hafa mun betri mögu- leika en aðrir til þess að fá störf sem sérhæfðir ritarar, aðstoðarmenn og/ eða skjalaverðir hjá ýmsum fyrir- tækjum og stofnunum, s.s. á lög- mannsstofum, hjá dómstólum, ráðu- neytum og öðmm stofnunum ríkis og sveitarfélaga, hjá bönkum og öðmm fjármálastofnunum, tryggingafélög- um, fasteignasölum og hvers kyns samtökum. Stúdentar, sem hafa náð 5,0 eða hærri einkunn í almennri lögfræði við lagadeild á árinu 1995 eða síðar, þurfa ekki að taka grunnnámskeiðið al- menn lögræði fyrir lögritara, heldur fá eldra próf sitt metið. Öðmm stúd- entum er skylt að skrá sig til náms í almennri lögfræði fyrir lögritara á fyrsta misseri námsins en þeir ráða að öðm leyti tilhögun námsins, þó með þeim fyrirvara að þeir verði að Ijúka prófi í reikningshaldi I áður en þeir hefja nám í reikningshaldi II,“ segir í fréttatilkynningu frá lagadeild Háskóla íslands. Allar nánari upplýsingar um lög- ritaranámið er að finna á heimasíðu lagadeildar http:/Avww.hi.is/nam/ laga/ og á heimasíðu Háskólans httpý/www.hi.is. Tjaldaútsala í Tjaldalandi við umferöarmiöstööina 20-60% *Afsláttur miðast við staðgreiðslu. Póstsendum samdægurs. Eitt landsins mesta úrval af tjöldum! Einstakt tækifæri til að eignast draumatjaldið á ótrúlega lágu verði. Útsalan stendur frá 14.-26. ágúst ÚTILÍF Glæsibæ og Vatnsmýrarvegi • Sími 545 1500 • www.utilif.is Opnunartími: Mánud. - föstud. kl. 10 -18.00. Laugard. ki. 10.00 -16.00.
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.