Morgunblaðið - 27.08.2000, Blaðsíða 27

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUD AGUR 27. ÁGÚST 2000 2 7
ykkur markaðssetningu vörunnar
samhliða eigin innflutningi?
„Nei, ég sé eklri að við tökum það
að okkur að markaðssetja hér 5 tU 6
þúsund vörutegundir, en að hluta til
munum við auðvitað markaðssetja
vörur í gegnum okkar verslanir. Þeir
aðUar sem hafa umboð fyrir stóru
vörumerkin munu velja þann kost að
setja upp markaðsskrifstofur eða fá
innlenda aðUa sem búa yfír reynslu til
að sjá um þessar vörutegundir. Er-
lendis hafa t.d. stórfyrirtæki hrein-
lega ráðið auglýsingastofur til að sjá
til þess að vörur þeirra séu í hUlunum
og að koma þeim á framfæri.“
Aðspurður neitar Jón Ásgeir því að
sameiginlegt vöruhús Baugs-
verslannanna sé aðeins viðbótar milli-
liðakostnaður á leið vörunnar frá
framleiðanda út í verslanimar. Þvert
á móti segir hann að náist fram kostn-
aðarlækkun og hagræðing með starf-
semi vörugeymslunnar. Kostnaðar-
álagningin sé að meðaltali á bilinu
4-6% að meðtöldum innkaupakostn-
aði, sem verði að teljast þokkalegt
miðað við hús af þessari stærð. „Þetta
er mjög lítið hús miðað við það sem
menn sjá erlendis. Reitangruppen er
t.d. með sex svona starfsstöðvar í
Noregi og ein þeirra er fjórum sinn-
um stærri en vöruhús Aðfanga," segir
hann.
„Ég tel að þetta vöruhús eigi eftir
að skapa mUda hagræðingu tíl fram-
tíðar. Það er ekki verið að tjalda tU
einnar nætur heldur vinnum við með
það að markmiði að verðlækkun tíl
neytenda verði varanleg.“
Innanlandsframleiðslan þarf
að hagræða og sameinast
„Landslagið er að breytast mUrið
og framleiðslan hér innanlands verð-
ur að hagræða og sameinast. Við höf-
um þegar séð nokkur merki þess.
Gott dæmi um það eru kaup Brautar-
holts á SUd og fiski, íslensk Ameríska
á Frón og sameining kaffíbrennsln-
íanna. Ég sé fram á enn frekari sam-
runa í iðnaðinum, ef hann ætlar hrein-
lega að lifa af, vegna þess að menn eru
að keppa við stórar verksmiðjur er-
lendis sem hafa gífurleg afköst, og
þurfa þess vegna að taka höndum
saman í enn meira mæli en hefur ver-
ið gert ef þeir ætla ekki að gefa eftir
markaðshlutdeUd," segir Jón.
Ódýrara að flytja vöru frá Ham-
borg til Asíu en til íslands
-Hversu stór liður í vöruverðinu er
flutningskostnaður innfluttu varanna
og hver hefur verðþróun flutnings-
gjaldannaverið?
„Flutningskostnaður er tiltölulega
dýr til landsins sé miðað við vega-
lengd og við samanburð á mUU ann-
arra markaða. Það er t.d. líegra verð
á flutningi mUli Hamborgar og mark-
aða í Asíu en á milli Hamborgar og Is-
lands,“ segir Jón Ásgeir.
„Fraktin er dýr, bæði með skipum
og flugi. Ég skal ekki segja tU um
hvort það stafar af því að hér er lítUl
markaður eða hvort það skortir sam-
keppni í flutningum. Það er óhjá-
kvæmUegt að bæði skipafrakt og
flugfrakt tU landsins muni lækka í
verði. Aðstæður í dag eru að vísu
óvenjulegar, þar sem flutningsíyrir-
tækin eru að kljást við hátt eldsneyt-
isverð. Eimskip hefur nú tUkynnt að
það sé að leggja tvemm- skipum og
hagræða, en það hlýtur að koma fram
í lægra verði til Baugs sem skilar sér
tU neytenda."
54% sögðust ekki myndu kaupa
ódýrara innflutt lambalæri
Jón Ásgeir telur að innlendur iðn-
aður standi sig að mörgu leyti vel um
þessar mundir og hefur sælgætisiðn-
aðurinn staðið sig sérstaklega vel að
hans mati. „Það hefur verið gaman að
sjá hann keppa óheft við erlenda
framleiðslu. Þar sannast það sem við
höfum margoft haldið fram að það er
enginn dauðadómur þó opnað sé fyrir
innflutning.
I seinasta mánuði gerðum við Gall-
up-könnun og spurðum fólk hvort það
myndi frekar kaupa innflutt lamba-
læri ef það væri ódýrara en það ís-
lenska. 54% svöruðu því afdráttar-
laust neitandi.
Ég held að hjá hverri þjóð rílri
ákveðin vilji til að kaupa innlendar
vörur. En það sem við höfum verið að
gagnrýna sérstaklega í landbúnaðin-
um er sá gríðarlega stóri tékki sem
fjölskyldurnar í landinu þurfa að
borga í hærra vöruverði, samtals upp
á 6,2 miUjarða kr., til þess eins að
Flutningskostnaður til
landsins er tiltölulega
hár... Það er t.d.
lægra verð á flutningi
milli Hamborgar og
markaða í Asíu en á
milli Hamborgar og
íslands.
halda uppi þessu kerfi. Ég held að
menn átti sig ekki alltaf á þessu.
Álagning Baugs í öllum sínum versl-
unum á seinasta ári var 21% sem
lagðist út á 5.900 milljónir. Ef land-
búnaðartollamir yrðu felldir niður
jafngilti það því að Baugur myndi
taka af alla sína álagningu. Þama er-
um við eingöngu að tala um hvað
þjóðin þarf að borga í hærra vöra-
verði vegna núverandi landbúnaðar-
kerfis. Þar fyrir utan er svo kostnað-
ur þjóðarinnar af beinum stuðningi
við landbúnaðinn.
Það er ýmislegt í þessu kerfl sem
er gagnrýnivert. Þannig virðist
stuðningur til bænda ekki renna til
þeirra nema að litlu leyti. Skýrsla
OECD um landbúnað í aðildarríkjun-
um, sem kom út í júní, sýnir að aðeins
25 kr. af hverjum 100 kr. sem renna
til styrkveitinga í landbúnaði hér á
landi skila sér til bóndans. Það er eitt-
hvað stórkostlegt að í þessu kerfi og
það þarf að brjóta það upp.
Samanburðurinn er líka sláandi. Á
hinum litla markaði í Færeyjum er-
um við t.d. að selja þessar landbúnað-
arvörur á 20, 30 eða 40% lægra verði
en hér á landi. Það munar mjög mikið
um þessar þungu landbúnaðarvörur í
heimilishaldinu á íslandi.
Ef ég mætti búa við sömu starfs-
skilyrði og Bilka [matvöraverslunar-
keðja] í Danmörku, þá gæti ég alveg
öragglega selt á sömu verðmn og
Bilka, því það er ekkert 1 okkar
rekstrarforsendum sem gerir að
verkum að við verðum að selja vörana
dýrar en þar. Við höfum sýnt fram á
það í okkar reikningum að við erum
samkeppnishæfir í rekstri en fáum
bara eklri að njóta sama umhverfis."
Kaupa osta og mjólk á svipuöu
verði og smáverslanir
„Osta- og smjörsalan og Mjólkur-
samsalan era með um 97% markaðar-
ins fyrir þær vörur sem þessi fyrir-
tæki framleiða og við búum við það að
eiga ekkert val um að kaupa þessar
vörur annars staðar. Verslanir Baugs
kaupa vörumar á svipuðu verði og
smáverslanir þó magnið sem við
kaupurn sé þúsundfalt meira.“
Jón Ásgeir segir fyrirtækið ekki
njóta með eðlilegum hætti afsláttar-
kjara vegna magninnkaupa hjá
Mjólkursamsölunni og Osta- og
smjörsölunni. „Við höfum m.a. bent á
leiðir til spamaðar í dreifingu o.fl.
sem við gætum skilað til neytenda, en
menn hafa skellt skollaeyram við öll-
um hugmyndum um breytingar.
Þetta gengur auðvitað ekki til lengd-
ar.
Það versta við þetta fyrirkomulag
er að þessi stóra fyrirtæki leggja lín-
urnar fyrir önnur fyrirtæki þegar þau
hækka verðið. Þegar landbúnaðar-
vörur hækka fylgir oft skriða í kjöl-
farið vegna þess að þá telja menn sig
vera komna með opið leyfi til að
hækka sínar vörur.“
Verslunin stórtapar
á því að selja mjólkurvörur
Jón Ásgeir bendir á að ostar og
mjólk era stór hluti matarkörfu heim-
ilanna en segir íslensku framleiðsluna
vanta tilfinnanlega aðhald og sam-
keppni. „Það hefur líka sannast að
framleiðni í mjólkimðnaði á Islandi er
fjórum sinnum minni en í Danmörku.
Eg held að þjóðin geri sér ekki grein
fyrir því að í raun er hún að borga 110
krónur fyrir mjólkurlítrann þegar allt
er tínt til. Mismunurinn frá smásölu-
verðinu er í formi skatta," segir Jón
Ásgeir.
„Verslunin er að stórtapa á því að
selja mjólkurvörur,“ segir hann og
vitnar því til staðfestingar í nýlega
norska könnun þar sem fram kom að
norskar matvöraverslanir sem era
sambærilegar Hagkaup fá 21,9% fyr-
ir að selja mjólkurvörur. „Hlutfallið
hér nær ekki 14%,“ segir hann. „Hag-
kaup getur ekki gripið til sömu ráða
og sum önnur fyrirtæki gera þegar
þau era að tapa á ákveðnum vöru-
flokkum, að hækka verðið á einu
bretti. Slíkt er ekki mögulegt í versl-
uninni, sem þarf að standa sig í sam-
keppni. Við eram í raun og vera að
tapa 6-7% á því að selja mjólkurvörur
ef allt er tekið til. Ég held að það muni
leiða til þess, til lengri tíma litið, að
kaupmenn muni reyna að koma öðr-
um vörum á framfæri til að minnka
þetta tap á sölu mjólkur."
Enginn leitar hagræðingar
nema í samkeppni
„Ég er hlynntur stigminnkandi
verndartollum en ekki ofurtollum á
1 andbún aðarvörar, ‘ ‘ segir Jón Ásgeir
er hann er spurður hvaða breytingar
hann vildi sjá til að lækka matvöra-
verð. „Ég er hlynntur því að landbún-
aðurinn fái tækifæri til að taka til hjá
sér. Ofurtollamir gera engum greiða.
Lykilatriðið er að það mun enginn
leita hagræðingar nema hann eigi í
samkeppni.
Ég er ekki viss um að allir geri sér
grein fyrir því hvað innflutningstollar
er háir á landbúnaðarvöram. Hvaða
vit er t.d. í þvi að innkaupsverð á ís-
lensku lambalæri í Bónus og Hag-
kaupi hér á landi sé 400 kr. en í Bónus
í Færeyjum kaupi ég íslenskt lamba-
læri inn á 150 krónur kg.? Þama er
við kerfi að eiga sem kostar þjóðina
óhemju miklar fjárhæðir."
Verslunarstörf hafa verið
eins konar stoppistöð
Verslunarrými matvöraverslana
Baugs hefur stækkað umtalsvert að
undanfómu og segir Jón Ásgeir að-
spurður um þessa fjárfestingu að til-
kostnaður vegna verslunarhúsnæðis
hafi hækkað. ,Á síðustu 12-14 mán-
uðum hefur líka átt sér stað gríðar-
legt launaskrið í verslunum. Það hef-
ur verið mjög erfitt að fá fólk í
verslunarstörf og við höfum hafist
handa við að mennta fólk í verslunar-
störf með það að leiðarljósi að auka
framleiðni og viljað hafa það lengur í
staifi. Verslunarstörf hafa verið eins
konar stoppistöð. Fólk staldrar við í
2-3 mánuði. Við erum hins vegar að
móta áætlanir með það að markmiði
að halda fólki lengur, sem mun auka
framleiðni og lækka raunlaunakostn-
að verslunarinnar.
Meginbreytingin í versluninni er
þó sú að húsnæði er mun dýrara í dag
en það var. Það er mikil samkeppni á
þessum markaði. Það má sjá það í
blöðum að það er engin grein sem
auglýsir og berst eins hatrammlega
um viðskiptavinina og matvöraversl-
unin,“ segir hann.
Margir halda því hins vegar fram
að fákeppni ríki á matvöramarkaðin-
um, sem er skipt á milli tveggja mat-
vörakeðja. Þessu vísar Jón Asgeir á
bug: „Það er enginn tilbúinn til að
gefa neitt á milli. Okkar fyrirtæki er á
hlutabréfamarkaði og næst stærsti
aðilinn á markaðinum er að fara út á
hlutabréfamarkað, þannig að ég held
að enginn vilji gefa neitt eftir í þess-
um leik. Alla vega ætlum við ekki að
gefa neitt eftir.“
Frá því að átak okkar hófst hefur
hægt á verðhækkun birgja
-Stjómvöld hafa falið samkeppnis-
yfirvöldum að rannsaka verðmyndun
á matvöramarkaði. Hafa stjórnendur
Baugsverslananna ástæðu til að hafa
áhyggjur af niðurstöðum Samkeppn-
isstofnunar?
„Okkar fyrirtæki hefur ekkert að
fela í sínum rekstri. Það hefur ekkert
annað verið sannað upp á þetta fyrir-
tæki en að það hefur staðið sig vel í
sínum rekstri og á engan hátt stundað
neina okurstarfsemi. Margir hafa
verið mjög glannalegir í yfirlýsingum
gagnvart þessari grein og kennt
henni um allt sem illa hefur farið hér á
landi á seinustu mánuðum. Menn
hafa hins vegar séð að við erum sann-
ir í því sem við höfum boðað og barist
við að standa á móti verðhækkunum.
Það má heldur ekki líta fram hjá því
að margir birgjar hafa staðið með
okkur. Frá því að átak okkar hófst
hefur hægt á verðhækkunum birgja
og er það vel. En ég spyr, af hverju er
þessi grein tekin sérstaklega út úr?
Ég fagna því að verðmyndun verði
skoðuð á þessum markaði, en ef við
ætlum að rannsaka verðmyndun á
Islandi hljóta líka að vera aðrar grein-
ar sem era þess verðugar að skoða.
Ég óttast hins vegar óttast ekkert
fyrir hönd matvöraverslunarinnar.
Það mun sannast að hún stendur sig
mjög vel,“ segir Jón Ásgeir að lokum.
Klikk iausn fyrir þig.
Psion Revo
Kr. 39.900
iriiirie
Siml 57 57 404
www.kfikk.is
lí?/,VÐ'
HAND
REPAIR
Þýskor förðunorvörur
Ekta augnahára- og augnabrúnalitur,
er samanstendur af litakremi og geli
sem blandast saman, allt í einum
pakka. Mjög auðveldur í notkun, fæst
í þremur litum og gefur frábæran
árangur. Hver pakki dugir í 20 litanir.
Útsölustaðir: Apótek og
snyrtivöruverslanir
ATH. nú! Frá Tana Maskara Stone (Köku-maskari). Þessi (svarti) gamli
góði með stóra burstanum. Uppl. í smáblaði sem fylgir augnbrúnalitnum.
Vatnsþynnanlegt vax- og
hitatæki til háreyðingar. Vaxið
má einnig hita í örbylgjuofni.
Einnig háreyðingarkrem,
„roll-on“ eða borið á
með spaða frá
U-1- \
Frábærar vörur á frábæru verði
Laboratoríos byly, S.A.
Útsölustaðir: Snyrtivöruverslunin Nana. Rvík, Lfbía, Mjódd, Hringbrautar Apótek. Rima Apótek,
Grafarvogs Apótek, Lyf & heilsa, Álfabakka, Lyf & heilsa, Háteigsvegi 1, Borgarapótek, Álftamýri,
Fína Mosfellsbæ, Gallerf Förðun Keflavík, Sauðárkróks Apótek, Stykkishólms Apótek, Ffnar Unur,
Vestmannaeyjum, Árnesapótek, Selfossi.
IRiDID = lilEMD
Með þvi að nota naglanæringuna færðu
þínar eigin neglur sterkar og heilbrigðar svo
þær hvorki klofna né brotna.
llVHD ' I ..ii. i ’i i '
teygjanlegri, þéttari húð.
^HHHf Sérstaklegn græðandi.
; EINSTÖK GÆÐAVARA
Fást i apótekum og snyrti- |||k
vöruverslunum um land allt. H&
Ath. naglalökk frá Trínd fást í tveimur stærðum
Allar leiðbeiningar á íslensku
Nýjung
Dreifing: S. Gunnbjörnsson ehf. Sími 565 6317