Morgunblaðið - 11.10.2000, Qupperneq 43

Morgunblaðið - 11.10.2000, Qupperneq 43
MORGUNBLAÐIÐ MIÐVIKUDAGUR 11. OKTOBER 2000 £ UMRÆÐAN Norræni mígrenidagurinn 12.október MIGRENI er sjúk- dómur sem ekki sést utan á fólki að öllu jöfnu en veldur um 10% fólks miklu oki. Mígi-eni var löngum talið stafa af víkkun og/eða samdrætti æða í höfðinu en telst í dag sjúkdómur í taugakerfi. Einkenni sjúkdómsins eru nú talin koma fram í boð- efnakerfí líkamans. Meðferð við mígreni- köstum hefur fleygt fram hin síðari ár eft- ir að ný tegund lyfja kom á markaðinn, svokölluð triptanlyf. Pað fyrsta kom á markað árið 1990 og síðan hafa verið í þróun skyld lyf og er nú hægt að velja á milli ýmissa forma við lyfjatöku. Auk hefð- bundinna taflna eru til munnlausn- artöflur, nefúðar og stungulyf. Þessi nýjustu mígrenilyf, triptan- lyfin, lækna ekki sjúkdóminn en slá á einkennin með því að koma inn í boðefnaflutning víðs vegar í líkamanum. Ennfremur er fyrirbyggjandi Anna Sjöfn Sigurðardóttir meðferð í stöðugri þróun eftir því sem þekking manna á mígreni eykst, þ.e. hvað það er sem raun- verulega gerist í mígrenikasti og hvernig mígreni er skilgreint. Um Jaessar mundir er Islensk erfðagreining ásamt þremur íslenskum læknum að fara af stað með rannsókn á mígreni og hafa Mígrensamtökin að- stoðað við undirbún- ing hennar með því að hvetja félagsmenn til þátttöku. Með rannsóknum aukast líkur á að frekari þróun verði á meðferð sjúkdómsins og jafnvel að lækning finnist. Síðast en ekki síst er nú nokkuð ljóst hvaða þættir það eru sem helst hrinda af stað mígrenikasti hjá þeim sem greinst hafa með mígreni, en það er t.d. mataróþol, óreglulegt máltíðamynstur, hung- ur, of lítill eða of mikill svefn, skær birta, hljóð, lykt, reykinga- loft, streita, tíðahringur, vínneysla, Mígreni Á morgun er norræni mígrenidagurinn, segir Anna Sjöfn Sigurðar- dóttir, Af því tilefni hafa Mígrensamtökin opið hús í safnaðarheimili kvótakerfisins. Við blasir að fiski- skipaflotinn hefur aukist að afli og heildarstærð á kvótatímanum. Olíu- eyðsla flotans hefur aukist gífurlega, aðallega vegna verksmiðjutogar- anna. Þrátt fyrir hrun allra botnfisk- tegunda á kvótatímanum segir að þokkalega hafi tekist upp með upp- byggingu sumra nytjæstofna. Þokka- lega! Hvar nema á Islandi kæmust menn upp með svona þvælu án þess að vera hrópaðir niður? Landaður þorskafli af Islandsmiðum hefur síð- ustu árin aðeins verið 40% af því sem hann var áratugum saman áður en þjóðin var hremmd í þessa hörðu kló. Kaflinn um brottkastið er grát- broslegasti hluti skýrslunnar. Því- lík furðusmíð. Auðlindanefnd segir brottkast alltaf hafa tíðkast við fiskveiðar. Auðvitað hefur ruslfiski alltaf verið kastað, þ.e. óseljanleg- um fiski. í kvótakerfinu er hinsveg- ar stundum öllu nema verðmætasta fiskinum hent og stundum honum líka ef réttur kvóti er ekki fyrir hendi. Á þessu er grundvallarmun- ur enda brottkastið í kvótakerfinu 100-200 þúsund tonn árlega af selj- anlegum fiski samkvæmt marktæk- um könnunum. Enginn hvati er til að henda nýtilegum afla nema í kvótakerfi. Nefndin segir: „Að auki hvetur aflamarkskerfi með varanlegum aflaheimildum til meiri umhyggju fyrir auðlindinni." Rétt er að menn huga vel að eignum sínar en þær verða að vera skilgreindar og af- markaðar í tíma og rúmi. Það er kvótinn ekki nema hann væri allur á einni hendi eða hjá fáum. Kvótaeig- andinn getur því ekki „ræktað garð- inn sinn“ og hefur meiri hvata til að hugsa um eigin hag en hag heildar- innar. Hagur hans er eins og leigu- liðans að hámarka arð sinn af kvóta- leigunni og henda a.m.k. öllum þeim afla sem gefur minna af sér en nem- ur kvótaleigunni og útgerðarkostn- aðinum. Hefur eignarréttur hindrað kvóta- greifana í því að brjóta niður megnið af kóralrifum við landið og slétta hafsbotninn á stórum svæðum með stórvirkum búnaði? Hefur óhöfn og útgerð verksmiðjuskipsins einhverj- ar áhyggjur af því hvernig farið er með aflann við vinnslu ef kvótinn er miðaður við landaðan afla? Kvótakerfið hefur reynst hörmu- lega og orðið meira en tímabært að allir horfist í augu við það, andstæð- ingar gjafakvótans, kvótagreifarnir og þjónustulið þeirra. Skýrslan ber vott um sáttfýsi ein- stakra nefndarmanna. Þeir hinir sömu verða að fá skýr skilaboð um að slíkur bræðingur er verri en eng- inn þegar í húfi er að taka á einu mesta ranglæti og hneyksli frá upp- hafi íslandsbygðar. Nefndin hefur ekki afsökun í því að henni var þröngt skorinn stakkurinn. Þeir og aðrir sem telja sig þurfa að beygja sig fyrir veldi sægreifanna ættu að minnast orða Arnas Arnæus í íslandsklukkunni: „Feitur þjónn er ekki mikill maður. Barður þræll er mikill maður, því í hans brjósti á frelsið heima.“ Það er skiljanlegt að kvótagreifar vilji hafa feita þjóna í þjónustu sinni. Við hin skulum hins- vegar hætta að kjósa þjónana þeirra til að fara með völdin í okkar umboði. Höfundur er frHmkvœmikistjóri og situr i miðstjóm Frjálslynda flokks- Háteigskirkju í Reykja- vík kl. 17-21. veðrabrigði og kuldi svo nokkuð sé talið. Þannig að lífsstíll þeirra sem hafa mígreni skiptir verulegu máli. Dæmi um meðferð sem ýmsir hafa góða reynslu af er: Hæfileg líkamsrækt, sjúkraþjálfun, sjúkra- nudd, slökunartækni, streitu- stjórnun, nálastungur, jurtalækn- ingar, smáskammtalækningar, höfuðbeina- og spjaldhryggsjöfn- un, inntaka á magnesium eða glit- brá og fleira mætti telja. Mígrensamtökin stofnuð árið 1978 Mígrensamtökin voru stofnuð árið 1978 og eru ein elstu samtök sinnar gerðar í heiminum. Mark- mið þeirra eru þríþætt: 1. að stuðla að auknum rann- sóknum og meðferð á mígreni 2. að miðla fræðslu um mígreni til sjúklinga, aðstandenda þeirra og vinnuveitenda og o U5 3 1 ^mb l.i is /KLLTXKf= eiTTH\SAÐ NÝTl tj L-oKi Smá'ðaðar eftir mála 1, n 09 m brauíir o o Oli ITS! OO OO m MítÉsrnr . 1 Alh r II > Ð-iSÍ KOSTABOÐ Allt oð 30% afsláttur 3. að stuðla að aukinni sam- kennd og samstöðu meðal mígrenisjúklinga. Félagsfundir eru haldnir 3-4 sinnum á ári þar sem ýmsir fyrir- lesarar, aðallega úr heilbrigðis- stéttum, halda erindi. Samtökin gefa út blað, Fréttabréf Mígren- samtakanna, tvisvar til þrisvar á ári. Þau hafa gefið út bók um fæðuóþol, upplýsingabækling í samráði við taugalækni og mynd- band sem sýnt var í Ríkissjón- varpinu og fæst nú hjá Náms- gagnastofnun. Það er til láns á mörgum bókasöfnum. Félagsmenn samtakanna eru um 500. Þarft er að auka skilning í sam- félaginu á mígreni. Því er öll fræðsla um mígreni svo mikilvæg, t.d. til vinnuveitenda, foreldra barna með mígreni, kennara og skólahjúkrunarfræðinga auk læknanema og í símenntun lækna og annarra heilbrigðisstétta. Fylgst með þróun Mígrensamtökin leitast við að fylgjast með því nýjasta í þróun vitneskju um mígreni og eru einn af stofnaðilum alþjóðlegra mígren- samtaka „World Headache All- iance“ og einnig aðili að nýstofnuð- um samtökum norrænna mígren- samtaka. Á ráðstefnu um mígreni og aðra höfuðverki í London 3.-7. sept. síðastliðinn áttu Mígrensamtökin tvo fulltrúa. Samhliða ráðstefnunni var haldinn aðalfundur leikmanna- samtakanna. Samstarf hefur nú tekist milli alþjóðlegu mígren- samtakanna (WHA), alþjóðslegs félags taugalækna (IHS) og AI- þjóða heilbrigðisstofnunarinnar, World Health Organizatioyr (WHO). Búast má við frekari við- urkenningu á næstunni á mígreni fyrir tilstuðlan WHO sem hefur staðlað skilgi'einingar á mígreni og undirbýr nú markvisst alþjóðlega baráttu fyrir bættri greiningu og umfjöllun á mígreni sem leiðir til aukins skilnings á fyrirbærinu og nær til fleira fólks, t.d. ráðamanna í hverju landi. Með auknum rann- sóknum og samstarfi þeirra fjöl- mörgu sem málið varðar munu áhrif mígrenis og annarra höfuð- verkja á lífsgæði fólks vonandi minnka frá því sem nú er. Opið hús 12. október Morgundagurinn, fimmtudag- urinn 12. október, er norræni mígrenidagurinn. Af því tilefni hafa Mígrensamtökin opið hús í safnað- arheimili Háteigskirkju í Reykjavík kl. 17-21. Tekið verður vel á móti öllum þeim sem áhuga hafa á að fræðast nánar um mígreni, hvort sem um er að ræða sjúklinga, að- standendur þeirra eða foreldra barna með mígreni. Veitingar verða á boðstólum. íslenskt mynd- band um mígreni verður sýnt. Enginn þarf að fara tómhentur heim því að liggja munu framipv ýmsir bæklingar um mígreni svo og mörg fréttabréf Mígrensamtak- anna sem innihalda margvíslegan fróðleik sem gagnast má fólki með mígreni. Ennfremur bók um mígreni og mataræði, kæligrímur og hitapokar. Allir eru velkomnir á opna húsið og þeir sem það kjósa geta gerst félagar í Mígrensamtökunum. Höfundur er framhaldsskólakennari og formaður Mígrensamtakanna. HELLUSTEVPA JVJ Vagnhöfða 17 112 Reykjavík Sími: 587 2222 Fax: 587 2223 Gerið verðsamanburð ERTU ,VEL UINN vVeiöivesti eí Nærfatnaður eí Sokkar BM & Flísbuxur eí Flfspeysur á&bngo ®f Öndunarfatnaður ♦ vLegghlífar EIERIST gGönguskór O^emon Húfur m v Vettlingar NH eí Sjónaukar eíGPS EíÁttavitar# KíBakpokar ,4Y#igo czf Orkudrykkir cjwj) EíLjÓS Broddar EíHitabrúsar AMiigo o.m.fl. VERÐ , SEM HITTIR I MARK. Vetraropnun í EVEREST: mánudaga - fimmtudaga kL 10-18.00 föstudaga kl. 10 -18.30 laugardaga kl. 10 -15.00 POSTSENDUM SAMDÆGURSI persónuleg sérverslun í/útOi/Lit n Skelfan 6 • Reykjavík • Sími 533 4450
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64
Qupperneq 65
Qupperneq 66
Qupperneq 67
Qupperneq 68
Qupperneq 69
Qupperneq 70
Qupperneq 71
Qupperneq 72

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.