Morgunblaðið - 19.12.2000, Qupperneq 88

.ÁS8 ÞRIÐJUDAGUR 19. DESEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FOLKI FRETTUM
Haust í New York er jólamynd Háskólabíós
Hélt ég væri
of músarleg
Nýlega var frumsýnd hér á landi ástarsag-
an Haust í New York með þeim Richard
Gere og Winona Ryder í titilhlutverkum
Hulda Stefánsddttir ræddi við þau um lífið
og nýju myndina.
WINONA Ryder hóf
að leika í kvikmyndum
og á sviði snemma á
unglingsárum en
Haust í New York er
nítjánda mynd hennar.
Ryder er fædd í
bænum Winona í
Minnesota-fylki árið
1971 og alin upp í smá-
bæjum og hippakomm-
'Ohium Kaliforníu og
síðar í San Fransiskó,
ein fjögura systkina.
Því verður ekki neitað
að Winona Ryder kem-
ur manni fyrir sjónir
sem fremur við-
Winona Ryder
annars vegar á persón-
urnar sem ég er að
leika og hins vegar á
mína eigin persónu.
Ég er talsvert sterk-
ari og kraftmeiri
manneskja en ætla
mætti og þó svo að
vissulega sé hægt að
segja margt verra um
mann en það að vera
veiklulegur þá vildi ég
óska að þess háttar
lýsingum færi að
linna.“
Berskudraumur
kvæmnisleg manneskja. Lágvaxinn
og fíngerð sem hún er segist hún þó
vera ósátt við þá ímynd sem gjaman
sé dregin upp af henni í fjölmiðlum.
„Persónunum sem ég leik er ekki
svo sjaldan líst sem viðkvæmnisleg-
um, ef ekki hreinlega veikburða
Ananneskjum sem ég get ekki skilið
að hægt sé að fá út ef litið er yfír
hlutverkaskrá mína,“ segir Ryder.
„Ég hef alltaf borið mig eftir fjöl-
breyttum hlutverkum og tekist það
ágætlega að ég held. Eg get hins
vegar augljóslega ekki breytt því
hvemig ég er og kannski að fólki
hætti til að yfírfæri útlit mitt um of
Það skýtur því svo-
lítið skökku við að sjá Winonu Ryder
taka að sér hlutverk í svo róman-
tískri kvikmynd sem Haust í New
York.
Hún hefur líka áður látið eftir sér
hafa að rómantískar gamanmyndir á
borð við Pretty Woman og The Run-
away Bride, þar sem mótleikari
hennar Richard Gere fór með aðal-
hlutverk, séu móðgun við gáfnafar
áhorfenda og að í Hollywood skorti
sárlega vitsmunaleg kvenhlutverk.
Hvað varð til þess að þú ákvaðst að
taka að þér aðalkvenhlutverkið í
Haust í New York?
„Bernskudraumur," svarar hún að
bragði og sennilega ekki í fyrsta
skipti. „Ég hef lengi gengið með
það í maganum að láta þennan
draum rætast, um að leika í
hjartnæmri ástarsögu sem fær
tár áhorfenda til að flóa. Ekki
það að þetta séu endilega þær
myndir sem ég hef mest gaman
af sjálf en hins vegar langar
mig sem leikkona til að spreyta
mig á sem flestu. Mér hefur
aldrei áður boðist tækifæri til
að leika í mynd af þessu tagi
og ákvað því að slá til þegar
færi gafst.“
Það kemur á óvart að heyra
að þér hafí ekki verið boðið
hlutverk sem þetta áður þar sem
þú ert meðal þekktustu leikkvenna í
Hollywood.
„Ég á erfitt með að gera mér grein
fyrir því sjálf hvaða mynd fólk gerir
sér af mér en ég upplifi mig ekki á
þennan hátt. Hafa ber í huga að í
fyrstu 5-6 kvikmyndunum var per-
sónum mínum lýst í handriti sem
beinlínis óaðlaðandi í útliti!" segir
Ryder.
„Sjálf sá ég alltaf fyrir mér að lág-
vaxin og með mitt músarlega útlit
myndi ég fremur tilheyra hópi kar-
akterleikara en fegurðardrottninga.
Síðan fór ég að leika í kvikmyndum
þar sem sögusvið voru fyrri tímar
með tilheyrandi búningum en þó að
ég hafi farið með aðalhlutverk var ég
samt alltaf líka þessi hálfskrítna per-
sóna.
Það er svo mikið af gullfallegum
leikkonum í boði og ég býst við að
þegar verið er að ráða í hlutverk í
rómantískum ástarsögum detti
mönnum frekar í hug konur eins og
Julia Roberts, sem gera slíkt mjög
vel, en gera líka meira vel og ættu
Veitingamaðurinn Wili fellur flatur fvri_ r^'T<1/Andrew ^ SMPSP
ynr Cariottu sem er dauðvona.
þess vegna, að mínu áliti, einnig að fá
tækifæri til að spreyta sig á annars
konar hlutverkum."
Ástin er erfið
Charlotta, persóna þín í þessari
mynd, er dauðvona, hvernig settirðu
þig í hlutverk hennar? Hefurðu sjálf
haft kynni af fólki sem berst við al-
varlegan sjúkdóm?
„Ég ólst að hluta til upp í San
Francisco þar sem er stórt samfélag
samkynhneigðra og margir þeirra
voru smitaðir af alnæmi. Eg átti vini
sem dóu úr eyðni og man að þegar
líða tók að lokum sjúkdómsferils
þeirra þá greip þá þessi þörf fyrir
hömlulausa skemmtun daginn út og
inn. Þeir fóru að merkja hluti sem
þeir höfðu aldrei tekið sérstaklega
eftir áður, vildu ferðast og upplifa
sem mest áður en þeir færu. Ég er
viss um að mér hefði seint gengið að
skilja Charlottu og trúa henni, nema
vegna þess að ég hafði upplifað þetta
með vinum mínum í San Francisco.
Síðustu mánuðimir í lífi þeiiTa voru
eins og eitt allsherjar samkvæmi."
Ýmissa erfíðleika gætir í sam-
drætti aðalpersóna myndarinnar,
ekki síst vegna aldursmunar á þeim.
Heldurðu að það sé erfíðara að verða
ástfangin í dag en oft áður?
„Nei, ég held að það hafi alltaf ver-
ið erfitt og sé það enn. Ég held að
maður hafi enga stjóm á því hverjum
maður fellur fyrir, það bara gerist, og
er alltaf svolítið erfitt. En þannig er
það bara. Sjálf hef ég aldrei átt í ást-
arsambandi við eldri menn en ég held
að hvað varðar persónuna sem ég
leik, Charlottu, þá sé hún svo stað-
ráðin í að lifa lífinu til fulls að eitthvað
eins og aldursmunur skipti hana
engu. Hana langar í alla þá reynslu
sem hún getur fengið og inn í líf henn-
ar kemur Jiessi myndarlegi, ríki, eldri
maður. Eg þekki reyndar stelpur
sem eiga sér drauma um slíkan mann
þó að ég geti ekki sagt það sama um
sjálfa mig. En veltur þetta ekki ann-
ars alltaf á persónu en ekki aldri?“
„Þetta er mitt karma“
LEIKFERILL Richard Gere hefur
GTfcrið rysjóttur. Hann vakti fyrst
athygli á sviði í Lundúnum í söng-
leiknum Grease sem síðar var
fluttur vestur um haf og var settur
upp við miklar vinsældir á
Broadway. Hann hafnaði hins-
vegar hlutverki foringja stráka-
klíkunnar, Dannys Zukos, þegar
söngleikurinn var kvikmyndaður
skömmu síðar.
Kvikmyndin vakti verulega at-
hylgi á John Travolta í sama hlut-
verki og hefur það fylgt þeim í
gegnum leikferilinn að vera gjarn-
an orðaðir við sömu rullurnar.
Fyrsta stóra kvikmyndahlutverk
Richard Gere var í myndinni Lo-
oking for Mr. Goodbarþ ar sem
;>(fe§nn lék á móti Diane Keaton.
Hlutverkið hafði upphaflega verið
ætlað John Travolta, eins og
reyndar aðalkarlhlutverkin í
tveimur þekktustu myndum Rich-
ards Gere, American Gigolo frá
1980 og An Officer and a Gentle-
man sem gerð var tveimur árum
síðar.
Gere ólst upp á sveitabæ í New
York-fylki og var að eigin sögn
óspart hvattur til dáða af list-
hneigðri móður. Hann lagði stund
á heimspeki og leiklist í tvö ár. Þá
reyndi hann fyrir sér sem
tfifcilistarmaður en hneigðist fljótt
til leiklistar. Richard Gere leikur á
ein 9 hljóðfæri og það nýtti Franc-
is Ford Coppola sér í Cotton Club
þar sem Gere fór með hlutverk
trompetleikara. I kvikmyndinni
Pretty Woman, sem boðaði end-
urkomu Richards Gere eftir langt
hlé, og heimsfrægð kvikmynda-
sttjörnunnar Juliu Roberts, var sið-
an séð til þess að kappinn fengi að
leika listir sínar á
píanó í einni róm-
antískri senunni.
Hann hefur oft þótt
djarfur í hlutverka-
vali og í kjölfar vel-
gengni sinnar í hlut-
verks gleðimannsins
í American Gigolo
kaus hann t.d. að
koma fram á sviði í
leikritinu Bent sem
fjallar um samkyn-
hneigðan gyðing í
Auschwitz síðari
heimsstyrjaldar.
Leikritið var marg-
verðlaunað en hæfi-
leikar Geres hafa ekki alltaf verið
svo rómaðir og á árunum milli
1980 og ’90 hvarf hann næstum
sjónum í hlutverkum í myndum
sem seint verða taldar honum til
tekna.
Barðist gegn kynþokka- og
hetjuímyndinni
Sagt var að Gere kynni afar illa
við fmynd sína sem rómantískrar
hetju hvíta tjaldsins og á tímabili
gerði hann flest til að vinna gegn
henni. Fór að bera á nýju áhuga-
sviði Richards Geres, mannrétt-
indabaráttu, og þá helst frelsisbar-
áttu Tíbet en Gere hafði snúist til
búddatrúar þegar fyrri frægðar-
sól hans reis sem hæst í kringum
1980. Hann stofnaði Tíbet-húsið í
New York sem berst fyrir frelsun
Tíbet undan stjórn Kína og stóð
fyrir ferð Dalai Lama sjálfs til
New York fyrir tveim árum. Þá
hefur hann komið á laggirnar sjóði
á vegum Gere-stofnunarinnar sem
veitir styrki til mannréttinda-
samtaka víða í heim-
inum. Velgengni Pretty
Woman var fylgt eftir
með kvikmyndinni The
Runaway Bride síðast-
liðið sumar og Autumn
in New York er þriðja
mynd Geres í röð róm-
antfskra gamanmynda.
Bendir því flest til þess
að hann hafi tekið
ímynd sína og end-
urteknar tilnefningar
sem „kynþokkafyllsti
karlmaður ársins" í
bandaríska tímaritinu
People í fulla sátt.
„Þetta er mitt karma,“
segir Gere og yfirvegun geislar af
manninum sem fyrr á árum átti
víst allt annað til í samskiptum við
fjölmiðla. „Það tók mig tíma að
átta mig á þessu en núna nýt ég
þess að leika í kvikmyndum sem
aldrei fyrr.“
Handritið að Hausti f New York
las Gere fyrst fyrir þrem árum.
Hafnaði hann hlutverkinu í fyrstu
en segir að umboðsmaður sinn hafi
hrifist svo af sögunni að hann hafi
áfram haldið verkinu að honum.
Gere samþykkti loks að taka að
sér að leika þennan miðaldra veit-
ingahúseiganda og kvennamann
sem verður ástfanginn af sér mun
yngri konu. Segir hann val fram-
leiðanda myndarinnar á leikstjór-
anum Joan Chen hafa orðið til þess
að honum snerist hugur.
„Sá galli var á handritinu að
mfnu mati að myndin hefði auð-
veldlega getað orðið of væmin og
yfirkeyrð af tilfinningum og ég ef-
aðist um að þeir leikstjórar sem
voru í umræðunni í fyrstu gætu
Richard Gere
gert sögunni skil með öðrum
hætti,“ segir Gere sem siðan skipti
um skoðun eftir að leikkonan og
leikstjórinn Joan Chen var orðuð
við myndina. „Ég hafði séð frum-
raun Joan, kvikmyndina um Xiu-
Xiu, og hrifist mjög af bein-
skeyttum stíl hennar. Ég treysti
henni vel til að gera þessari til-
finningasömu sögu skil án þess að
keyra fram úr hófi.“
Heldurðu að þetta sé saga sem
höfðar sérstaklega til okkar tíma?
_ „Veistu, égbaraveitþaðekki.
Ég hef svo litla tilfinningu fyrir
andrúmi tímans og skil aldrei af
hveiju sumt gengur á einhverjum
tíma en anuað ekki,“ segir Gere.
„Það má þó vera að ákveðins vafn-
ingaleysis gæti í kvikmyndum í
dag, sérstaklega þegar kemur að
því að gera mannlegum tilfinn-
ingum skil. Nálgunin er af-
skaplega hrein og bein og án allra
útúrdúra."
Jafnvægi
sálarlífsins
Eins og kannski var viðbúið
berst talið fljótt að búddisma og
hvaða áhrif kynni Geres af trúnni
hafa haft á hann. Hann segir að
búddisminn hafi fyrst og fremst
kennt sér að þokast nær einhvers-
konar jafnvægi sálarlífsins.
„Það tekur langan tíma að til-
einka sér og læra að iifa eftir lög-
málum Búdda en eftir 26 ára dag-
lega iðkun held ég að ég geti sagt
að ég hafi orðið einhvers vísari. Að
minnsta kosti þykir mér hin sjálf-
sprottna óeigingirni sem felst í því
að verða foreldri benda til þess.“
Gere á 8 mánaða gamlan son og
segir brosandi að helsta breyt-
ingin sem því hafi fylgt sé sú að
hann hafi mun minni tima til að
æfasig á gítarinn en áður.
„Ég sef Ifka um þrem tímum
skemur á nóttu en það að eignast
son er samt það ánægjulegasta
sem mig hefur hent í lífinu," segir
Gere. Það hvarflar að manni að
Gere myndi glaður sitja lengi við
að ræða búddisma og áhrif hans en
allt í einu er eins og hann ranki við
sér þegar hann segir að nú sé hann
víst farinn að vera leiðinlegur. „Ég
hef engan áhuga á að predika
búddisma og vona að sem flestir
geti öðlast frið með sjálfum sér,
sama hvaða leið þeir kjósa fara að
því rnarki."
Persóna þín ímyndinni, Will,
verður ástfanginn af dauðvona
konu. Hver varnálgun þin við
hlutverkið ogþetta undirliggjandi
þema myndarinnar sem dauðinn
er? _
„Ég byggi fyrst og fremst á
þeirri tilfinningu minni að dauði sé
ekki annað en umbreyting sem
stendur í samhengi við allar aðrar
umbreytingar í lífinu, stórar sem
smáar. Hver andardráttur felur í
sér fæðingu og dauða, hver hreyf-
ing okkar. Það er aldrei kyrrstaða
í lífinu, hvorki tilfinningalega né
líkamlega. Það er ákveðið sam-
hengi sem við lifum í en morg-
undagurinn er aldrei sá sami og
dagurinn í gær. Draumar nætur-
innar hafa alltaf örlítið breytt okk-
ur. Því lít ég ekki á dauða sem
annað en umbreytingu drauma yf-
ir á annað svið,“ segir Gere. „Vitn-
eskjan um ákveðinn endapunkt í
lífinu gerir það að verkum að við
lifum því á annan hátt en ella. Eft-
ir að hafa horfst í augu við dauð-
ann lifum við af meiri ábyrgð.
Þetta var það sem mér þótti
áhugaverðast að takast á við f
myndinni."
Að lokum; sérðu eitthvað af
sjálfum þér ípersónu mynd-
arinnar?
„Auðvitað geri ég það,“ svarar
Gere. Hann vill ekki fara nánar út
í það en bætir loks við: „Eitthvað
var það sem laðaði mig að þessari
persónu.”