Skírnir - 01.01.1875, Qupperneq 87

ÞÝZKALAXD.
87
velja sjer presta þar sem lengi hlýtur biskups a8 bí8a. ViS
umburðarbrjef frá páfanum til biskupanna kaþólsku á þýzkalandi,
harSnabi leikurinn enn meir, en Píus páfi býSur þeim þar hvergi
til aS slaka. Nú var biskupinn í Paderborn dæmdur af embætti
fyrir þrjózku, og nú voru lík iög fram höfS á ríkisþinginu um
hjúskap, og hin sem áSur eru nefnd, og bjer þaS látiS fylgja,
aí) nunnum og munkum skyldi hjúskapur leyfSur. Enn fremur
skulu söfnuSirnir velja leikmenn í nefnd a8 sjá um fje sín og
sjóði, og öll slík ráS tekin af klerkunum. SíSan hefur Berlínar-
þingiS (prússneska) gert þær greinir i ríkislögunum, sem heita
kaþólsku kirkjunni, embættum hennar og stofnunum tillögum af
ríkisfje, ógildar fyrir aSra biskupa (og þeirra stipti og presta)
enn þá, sem ganga til hlýSni vi8 landslögin.
Af því öðru, sem ræ8t var á ríkisþingi þjó8verja, höfum
vjer a8 eins rúm e8a tóm til a8 minnast á málefni og hag
Elsasmanna og Lotbringsbúa. Fulltrúar þeirra þæfa á móti
í flestu á ríkisþinginu, en Bismarck og stjórnin kippir sjer ekki
upp vi8 þessháttar, og segir a8 eins, a8 hjer ver8i menn a8
vera þolinmóSir, þa8 sje svo skammt um Ii8i8 enn, og þa8 sje
ekki von, a8 landsbúum takist allt í einu a8 venja sig af
frakkneskum háttum og þýBast þjóSverskar lagavenjur. En fólkiS
sje svo þýzkt í rauninni, a8 hjer sje um ekkert a8 örvilnast.
J>a8 segja og kunnugir menn og óvilhallir, a8 Elsasbúar hafi
drjúgum teki8 á sig þýzkan brag á þessum fjórum árum, sem nú
eru li8in. þa8 veldur og miklu, a8 nálega allur lýfeurinn — e8a
lægri stjetta fólk — talar þýzku, en fjöldi hinna sem frakknesku tala
og telja sig til þess þjófeernis, hafa stokki8 úr landi. A þing-
inu var ræfet um fjárlán fyrir Elsas-Lothringen, og teki& fram, a8
til skólanna þyrfti miklu meira a8 kosta, enn til þeirra væri
varife. Hjer var þafe, a8 Bismarck og fulltrúum þeirra landa
lenti í harfea rimmu, og a8 hann ljet í Ijósi, a8 hann mundi
reka harSar eptir kennslu í þýzku og þýzkri menntan í skól-
unum. þa8 væri ekki Elsasbúa vegna, a8 þjóBverjar hefSu unni8
undir sig þau lönd, heldur þýzkalands vegna, a8 þa8 mætti um
frjálst höfufe strjúka fyrir fjendum sinum. Hitt væri anna8 mál, a8
laudsbúum sjálfum yr8i þetta fyrir beztu, þó þeir væru tregir a8