Skírnir

Årgang

Skírnir - 01.01.1875, Side 116

Skírnir - 01.01.1875, Side 116
116 DANMÖRK. A5 því oss er kunnugt, haföi Gísli Brynjúlfsson gengizt raest fyrir um þetta mál, bæði vi8 kenslumálaráÖherrann og suma á ríkisþinginu, er þar voru mikils umráSandi — enda var honum embættií fyrirhugað og veitt undir eins og það var til búi8. Hann byrjaði í haust fyrirlestra um ástandib á íslandi á 17. öld (e8a sííari hluta hennar) og 18., og lauk þeim fyrirjólin. Hann leiddi þaS fróSlega fyrir sjónir, hver kraptur og staður var í allri skipun laga og landstjórnar á íslandi meðan allt fór a8 innlendu og náttúrlegu fari, hvernig samdráttur au8s og krapta í höndum innlendra höf8ingja haf8i líkau þrifnaS og framfarir í fór me8 sjer á íslandi og í ö8rum löndum, hvernig þetta allt brjálaSist vi8 einveldi konungsins og þá fógetastjórn, sem því fylgdi, þó íslendingar stæ8u í rauninni lengur á móti þvi enn Danir, og hvernig Islendingum sjálfum sljófgu8ust sjónir á sönnum hag sínum — einkanlega á öllu því, sem til verzlunarinnar kemur. Hann tala8i og um baráttu og kappsmuni þeirra manna, sem rje8ust til forvígis fyrir rjetti íslands og reyndu a8 kippa því aptur í lag, sem aflaga hafSi farið, t. d. Árna Magnússonar, Jóns Eiríkssonar, Eggerts Olafssonar og höfuðskörnngssins þeirra allra: Skúla Magnússonar. Svo er til ætlazt, a8 hinn nýi kenn- ari fari til Islands (annað hvort ár?) og haldi þar fyrirlestra sína, og vjer getum ekki þeirra óska bundizt, að fyrirlestrar í sögu íslands yrðu þar haldnir að staðaldri eða í Reykjavík fyrir þeim, sem þar eru vi8 nám og ö8rum, sem hæbi vilja og þurfa að fræ8ast um sögu vora og dæmi þeirra manna sem með þrótti sínum og föSurlandsást hafa orðið fyrirmynd seinni og ókominna kynslóða. þeir enir nafnkenndustu, sem látizt hafa í Danmörk sí8an í fyrra, eru þessir menn: Anton Frederik Tscherning, yfir- liBi (Oberst), dó 29. júní, á 79da aldursári, Hann kemur mjög við flestar breytingar, sem hafa or8i8 á þjóðkjörum Dana á miðkafla þessarar aldar. í æsku sinni stundaði hann hernaðar- vísindi, og varð snemma sveitarforingi í skothernum. Síðar var hann tvívegis kennari vi8 skóla skotliðsforingjanna, en varð að sleppa því embætti í hvorutveggja skipti fyrir þá sök, a8 hann dró litlar dulur á, hva8 honum bjó inni fyrir um breytingar til
Side 1
Side 2
Side 3
Side 4
Side 5
Side 6
Side 7
Side 8
Side 9
Side 10
Side 11
Side 12
Side 13
Side 14
Side 15
Side 16
Side 17
Side 18
Side 19
Side 20
Side 21
Side 22
Side 23
Side 24
Side 25
Side 26
Side 27
Side 28
Side 29
Side 30
Side 31
Side 32
Side 33
Side 34
Side 35
Side 36
Side 37
Side 38
Side 39
Side 40
Side 41
Side 42
Side 43
Side 44
Side 45
Side 46
Side 47
Side 48
Side 49
Side 50
Side 51
Side 52
Side 53
Side 54
Side 55
Side 56
Side 57
Side 58
Side 59
Side 60
Side 61
Side 62
Side 63
Side 64
Side 65
Side 66
Side 67
Side 68
Side 69
Side 70
Side 71
Side 72
Side 73
Side 74
Side 75
Side 76
Side 77
Side 78
Side 79
Side 80
Side 81
Side 82
Side 83
Side 84
Side 85
Side 86
Side 87
Side 88
Side 89
Side 90
Side 91
Side 92
Side 93
Side 94
Side 95
Side 96
Side 97
Side 98
Side 99
Side 100
Side 101
Side 102
Side 103
Side 104
Side 105
Side 106
Side 107
Side 108
Side 109
Side 110
Side 111
Side 112
Side 113
Side 114
Side 115
Side 116
Side 117
Side 118
Side 119
Side 120
Side 121
Side 122
Side 123
Side 124
Side 125
Side 126
Side 127
Side 128
Side 129
Side 130
Side 131
Side 132
Side 133
Side 134
Side 135
Side 136
Side 137
Side 138
Side 139
Side 140

x

Skírnir

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Skírnir
https://timarit.is/publication/59

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.