Skírnir - 01.08.1905, Blaðsíða 9

Verzlun Islendinga og samvinnufélagsskapur.
201
og kostnaður við verzlunina 1883 orðiii]i alls
5130000 kr., þótt erfiðislaun við vörur á Islandi séu
eigi talin með á líkan hátt og gert er við vörurnar í
útlöndum.
Af þessu er orðið Ijóst, að eigi mun vera tekið of
djúpt í árinni, þótt talið sé víst, að Islendingar hafi um
1883 borgað að minsta kosti fjórar miljónir kr. til kaup-
manna og verkamanna þeirra fvrir að verzla upp á 12
miljónir kr. Líklega hafa þeir orðið að borga miklu
meira, fullar 5 milj. kr. Það er hér um bil 33 til
42 af hundraði af allri verzlunarupphæðinni.
II.
Eftir 1883 fór verzlun landsins minkandi um fjögur
liin næstu ár, þangað til hún 1887 komst niður í nærri
sjö miljónir króna. En þá fór hún að vaxa aftur,
og hefir hún síðan aukist ár frá ári, að fáeinum árum
undanteknum. 1903, síðasta árið, sem skýrslur eru um,
er verzlunarupphæðin orðin 23360000 kr. eða nærri
helmingi meiri en 1883. Ef kostnaður landsmanna við
verzlunina er hinn sami nú sem þá, er hann um 8 til
10 milj. kr. á ári.
í hitt ið fyrra voru 46 útlendar verzlanir hér
á landi, en 216, sem eru taldar innlendar. Auk þess-
voru um 30 sveitaverzlanir (á bls. 257—8 í Lands-
hagsskýrslunum 1904 eru þær taldar 31, en 20 á bls 281).
I hlutfalli við verzlunarmagnið hefir útlendu kaupmönn-
unum fækkað, en hinum innlendu fjölgað mjög, og sumir
þeirra reka mjög mikla verzlun.
Verzlun sumra útlendra kaupmanna á Islandi hefir
vaxið á síðari árum, en flestir þeirra reka eigi meiri
verzlun, en þeir liafa gert áður, og verzlun sumra þeirra
hefir heldur minkað. Fyrir því er ágóði þeirra tiltölulega
eigi eins mikill á íslensku verzluninni eins og hann var
fyrir rúmum tuttugu árum. Aftur á móti hafa ýmsir út-
lendir kaupmenn, sem eru milligöngumenn í útlöndum
fyrir innlenda kaupmenn, mikinn hag af íslenzku verzl-