Skírnir - 01.08.1905, Síða 79

Utlendar fréttir.
271
framfærslu hertekinna Riissa, og svo það ákvæ'ði, að takmarka her-
skipastól Rússa í austurhöfum. 5. sept. kemur svo sú fregn, að
samkomulag só fengið um öll friðarskilyrðin. Japansmenn höfðu
enn slakað til um afsal Sakhalineyjar. Rússar og Japansmenn eiga
nú að skifta henni milli sín, og hafa orðið ásáttir um að gera þar
engar víggirðingar, hvorki á eynni sjálfri né við sund þau sem að
henni liggja. Rússakeisari hefir tilkynt Lenewitsch hershöfðingja,
að friður só saminn, og segir um leið, að samvizkan hafi bannað
sér að leggja herinn að nyju í endalausar ófriðarþrautir.
An efa hafa stórveldi Norðurálfunnar, og svo Bandaríkjastjórn,
átt mikinn þátt í þvi, að friður komst á. Japausmenn virðast beia
ótrúlega lítið úr bytum eftir allar sigurvinningarnar. En fjárskort-
ur heima fyrir mun hafa hert að þeim. Þeir hafa rekið hernaðinn
að nokkru leyti með lánsfé og eru ekki rík þjóð. Friðarsamning-
urinn vakti í fyrstu megna óánægju í Japan; varð uppreisn í Tokíó
og ráðist á híbýli sumra ráðherranna. En ekki virðast þær róstur
hafa haft neinar frekari afleiðingar í þá átt að hagga við fiiðar-
gerðinni.
Sfðustu fregnir segja mjög róstusamt á Rússlandi.
N o r e g u r. Þess var getið í síðustu fróttagrein »Skírnis, að
Óskar Svíakonungur hefði kallað saman aukaþing til þess að ræða
um tiltektir Norðmanna og aðskilnað ríkjanna, Noregs og Svfþjóðar.
Kom rikisdagurinn sænski saman í þessu skyni 20. júlí. Þá dag-
aua voru blöð Svía mjög gremjufull og bituryrt í garð Norðmanna,
svo að útlitið var ekki sem friðvænlegast. En skömmu áður en
ríkisdagurinn kom saman sendi Michelsen, ráðaneytisformaður Norð-
manna, Óskari konungi skriflega tilkyuningu þess efnis, að engin
von sé um að bandalag railli ríkjanna haldist. Þessi tilkynning
var send í nafni stórþingsins og jafnframt skorað á konung, ríkis-
daginn og hina sænsku þjóð, að taka svo í málið, að skiltiaður
ríkjanna gæti farið sem friðsamlegast fram.
Um leið og konungur setti ríkisdaginn lysti hann skoðun sinni
á málinu; kvað ekki rétt að Sviar beittu valdi eða ofbeldi til þess
að halda bandalaginu við, því hvorugri þjóðinni gæti það til góðs
verið nema báðar væru ánægðar með það. L/sti hann svo yfir
því, að stjórnin færi fram á að ríkisdagurinn gæfi henni heimild
til að semja við stórþingið um leysing ríkjasambaudsins. Konung-
ur lauk svo máli sínu: »Sænska þjóðin verður að s/na stillingu