Skírnir - 01.12.1907, Síða 34
322
Jónas Hallgrímssdn.
Sefur nú Selfjall
og svarta teygir
skuggafingur
af Skeiðum fram.
Selfjall og Skeið eru islenzk örnefni.
Hugur Jónasar er alt af heima, og hann unir sér
þar eins og barn. Heimsmenningin með öllu sínu státir
stórborgarlífið með list þess og prýði, kastar engum
skugga inn í íslenzka sveitasælu, engum efa um gildi
þess sem íslenzkt er. Þess vegna, er föðurlandsást Jónas-
ar svo vermandi, hún er svo fölskvalaus, svo blátt áfram.
Hún þarf engin stóryrði, en kemur fram eins og glöð og
örugg meðvitund um það hve landið sé gott, tignarlegt
og fagurt.
Hann þarf ekki langan formála fyrir minni íslandsr
hann lyftir glasinu, lítur til vina sinna og segir:
Þið þekkið fold með blíðri blrá!
En það er auðfundið að honum er mikið niðri fyrir,.
þegar liann spyr Gaimard:
Þótti þór ekki Island þá
yfirbragðsmikið til að sjá?
Eða í kveðjunni til Thorvaldsens:
Tign byr á tindum,
en traust í björgum,
fegurð í fjalldölum,
en í fossum afl.
Ast Jónasar á þjóðinni er ekki blind fyrir göllum
hennar, en hann lætur ekki stundarástandið vilia sér sýn.
Að vísu verður hann að andvarpa er hann ber forna
frægð saman við niðurlægingarástand landsins — »ísland
farsælda frón« er slíkt andvarp — en hann efaðist ekki
um að á Islandi mundu búa »frjálsir menn, þegar aldir
renna«, og enginn hefir haft islenzka bændastétt í meiri
heiðri en hann. I hans augum var Islendingurinn
bóndi. Það kemur ógleymanlega fram i hinni yndis-
legu vísu til Thorvaldsens: