Skírnir - 01.12.1907, Page 41

Voluspá.
32T
liður í hinni sífeldu baráttu, sem upp frá þessu stendur
meðal jötna og guða. Þessi fjandskapur og barátta er sá
þ r á ð u r, er gengur um alt kvæðið, eins og sýnt mun
verða. Tilgangi sínum ná jötnar ekki til fulls, því að
þótt einstaklingarnir deyi, deyr ekki mannk y n i ð.
Hvort sem þessi skilningur er réttur eða ekki, hljóta
meyjarnar að vera einhver óhappa- og óheillasending frá
jötnum.
Hið næsta atriði, sem völvan nefnir, er dráp Gull-
veigar eða Heiðar, öðru nafni, sem þó lifnar og lifnar
alt af, hvað oft sem hún er tekin af lifi. Þetta dráp er
kallað hið »fyrsta folkvíg«, og merkir það orð hér vígr
er snertir þjóðir eða mannfélög, og er auðséð af öllu því,
sem eftir fer, að þar er átt við goðin annars vegar og vani
hins vegar; vanir eru nefndir án þess völvan geri grein
fyrir þeim, og er það alveg sama sem átti sér stað með
Borssyni í 4. v. GuIIveig-Heiðr kemur frá vönum; vanir
voru seiðmenn (sbr. lýsingu Snorra í Heimskringlu), en
seiður var hin versta og ljótasta tegund galdra. Heiðr
er seiðkona, sem tryllir hugi manna og er fögnuður allra
illra kvenna (21. v.). Oðinn (eða æsir) vilja ekki þola
þann óskunda, sem hún vekur, og fara því með liana,-
svo sem kvæðið getur. Sumir (Mhoff) halda og, að
nafnið Gollveig (= gullkraftnr) bendi til þess, að Heiðr
sé ímynd gullsins, sem vanir, er voru verzlunarmenn,
dreifðu meðal manna, og þar með hinna illu afieiðinga af
því, fégirni, nízku, og allri þeirri bölvun, sem þar af hafl
stafað, en þetta þykir mér nokkuð langsótt og ekki vel
eðlilegt, enda óþarft til fullrar skýringar á því, sem hér
er aðalatriðið. Guðirnir ráðgast um, hvort þeir skyldu
bíða tjónið (gjalda afráð), verða fyrir hallanum og láta á
sig ganga (fyrir dráp hennar), eða »eiga gildi«, taka gjöld
fyrir allan óskundann. Völvan segir ekki berum orðum
hver niðurstaðan varð, en áframhaldið sýnir, að ásum og
vönum kom ekki saman. Ofriðurinn hófst. Oðinn skýt-
ur geir sínum og vigir fjendur sina dauðanum, en það-
kemur fyrir ekki; vanir eru þeim máttugri og brjóta jafn-