Skírnir - 01.12.1907, Blaðsíða 56

344
Agrip af sögu kvenréttmdalireyfingarimiar.
Hún hefir kent konum, að hvaða takmarki þeim beri að
keppa og sýnt þeim aðferðina; reynslan og eftirdæmið
hefir styrkt þær í baráttunni.
Smámsaman fengu þær ýms réttindi. 1848 fengu
giftar konur í Isíew York full umráð yfir vinnulaunum
sínurn og lausafó. 1856 öðluðust giftar konur í Massa-
chusetts sömu réttindi. Sumstaðar í vesturfylkjunum fengu
konur líka kosningarrétt í ýmsum málum, að meira eða
minna leyti, um leið og fylkin bygðust eða voru tekin
inn í sambandsríkið. Yms lagaleg og borgaraleg réttindi
höfðu konur þar, bæði giftar og ógiftar, og atvinnufrelsi
meira en annarsstaðar í Bandaríkjunum. Giítum konum
voru trygð yfirráð yfir börnurn sínum jafnt föðurnum, ef
um skilnað var að ræða, og þeim var með lögum trygður
réttur til skilnaðar við þá menn, sem vegna óreglu eða
illmensku misþyrmdu þeim eða börnunum o. s. frv.
Eftir allmikla mótspyrnu tókst konum að ná aðgöngu
að háskólunum, og tók Elízabeth Blackwell fyrst kvenna
próf í læknisfræði við háskólann í Geneva 1849.
Loks fengu konur full stjórnarfarsleg réttindi í Wioming
1869, og voru þau lög endurnýjuð 1890, þegar fylkið var
gert að sambandsríki.
1893 fengu konur í Colorado sömuleiðis pólitískan
kosningarrétt og kjörgengi, 1895 í Utah og 1896 í Idaho.
I þessum ríkjum fengu þær og brátt aðgang að
sömu embættum og atvinnugreinum sem karlmenn. Yfir
höfuð má segja að barátta kvenna í Ameríku fyrir réttind-
um sínum hafi vakið þær alment til meðvitundar um
manngildi sitt, og áunnið þeim virðingu manna.
C a n a d a. Auðvitað hafa konur í Canada orðið fyrir
áhriíum frá systrum sínum í Bandaríkjunum. En hvoriti
hafa þær barist jafnötullega fyrir réttindum sínum né
þurft jafnmikið fvrir að hafa. Þær hafa svo að segja
tekið sinn hlut í ýmsum greinuin á þurru landi. En
kosningarrétt liafa þær enn þá ekki fullan að neinu icyti,
I sveita- og safnaðannálum eru það að eins ógiftar, sjálf-
stæðar konur og ekkjur, sem hafa atkvæðisrétt, og í skóla-