Skírnir - 01.12.1907, Blaðsíða 96

384
Island árið 1907.
Með nýjum hreifingum hjá þjóðinni má telja kvenréttindamálið.
Með lögum frá alþingi i sumar, sem áðnr er um getið, hefir verið stigið
nýtt spor í því máli og áhugi á því fer vaxandi hjá kvenþjóðinni. I
fyrra vetur var stofnað hér i Reykjavik íslenzkt kvenréttindafelag og
gekst frú Bríet Bjarnhéðinsdóttir fyrir því. Takmark þess er, að ná
handa konum jafnrétti við karlmenn í öllum greinum. — Aðra hreifingu
má og minnast á, sem hér má kalla nýja, en það er stofnun ungmenna-
félaga í líku sniði og víða annarstaðar á Norðurlöndum. Frá þeim
félögum stafar það, að ungir menn eru farnir að leggja miklu meiri stund
á likamsíþróttir en áður. — Þá er og verkmannafélagsskapurinn hér í
Reykjavík ný hreifing, sem sjálfsagt á fyrir sér að magnast eftir því
sem tímar liða. I haust var myndað hér nýtt félag, sem nefnist „Verk-
mannasamband Islands11 og er stefnuskrá þess hin sama og jafnaðar-
manna annarstaðar. — Ný hreifing er og það, að Islendingar eru farnir
að flytja heim vestan um haf miklu fleiri en áður. Hóp, sem að vestan
kom í vor sem leið, var haldin fagnaðarsamkoma hér í Reykjavik.
1 ár hefir loks farið fram borun eftir gulli í Vatnsmýrinni við
Reykjavík, en frá því er skýrt í Skírni 1905, að menn þóttust þá hafa
fundið þar gull. Boranirnar i ár hafa leitt það í Ijós, að þar er bæði
gull, silfur, kopar, zink og fleiri málmar, en óvíst er enn, hve mikið er
af hverju um sig. Sjálfsagt er þó nú, að göng verða grafin niður, til
þess að rannsaka þetta til hlítar.
100 ára afmæli hafa þrir merkismenn Islands átt þetta ár: Tómas
Sæmundsson, Jónas Hallgrímsson og Jón Huðmundsson ritstjóri. Afmælis
Jónasar var minst á þann hátt, að honum var reist líkneski úr bronze
fyrir almenn samskot, og er það hið fyrsta minningarmerki þess konar,
er Islendingar reisa.
Þjóðkunnastir þeirra manna, er dáið hafa á árinu, eru þeir Ben.
Gröndal skáld (d. h. ág.), Jón Vídalín konsúll (d. 20. ág.) og Arni Thor-
steinsson fyrv. landfógeti (d. 29. nóv.).
Þorst. Oíslason