Skírnir - 01.12.1914, Blaðsíða 18

354
Saga íslauds.
Á hverju hefir strandað hingað til? Við höfum eign-
ast ágrip og þau býsna góð. Við höfum eignast góðar
sögur í einstökum greinum. Á sama hátt hafa verið rit-
aðar ýtarlegar og skemtilegar bækur um einstaka menn,
viðburði og tímabil. Alt bendir þetta á það, að verkið sé
of mikið fyrir einn mann. Islandssagan er svo lítt plægð-
ur akur. Efnið er ægimikið. Og flestir hafa ýmsu öðru
að sinna og verða að hafa sagnfræðina og ritstörfin auk-
reitis. En það er einfaldasta ráðið, að skifta verkinu
milli margra. Ef tveir hestar geta ekki dregið plóginn,
þá er að setja aðra tvo. Og gefist þeir upp, þá 6 eða 8
eða 10. Hví ekki skifta sögunni milli margra, segjum 5
eða 10 manna?
Fyrsta ástæðan er þessi, sem eg gat um, að verkið
er svo mikið. Bogi Melsted er að rita íslendingasögu,
langa og greinilega. Og hvenær verður henni lokið? Og
þó hefir hann manna bezt tækifæri. En það er hverjum
manni ofraun.
Önnur ástæðan til þess að fleiri ættu að rita er sú, að
þeir gætu gert liana betur úr garði en nokkur einn mað-
ur er fær um. Sagnfræðingar geta verið lærðir i sögunni
alls yfir, en þó er hver maður sérstaklega heima í ein-
hverjum ákveðnum parti hennar. Með því að skifta sög-
unni, væri unt að fá íslandssögu, þar sem hvert tímabil
væri skráð af sérfræðing.
Þriðja ástæðan er sú, að sagan yrði með þvi langtum
skemtilegri aflestrar og því útgengilegri og kæmi að betri
notum. Það ritar enginn svo fjörugt og vel að ekki þreyti
þegar til lengdar lætur. Það er eins og að bjóða ávalt
sama mat. Þó að það væri »lífrétturinn« sjálfur, þá færi
hann fljótt að verða leiður. En þarna eru umskiftin. Og
þau hvíla hugann og lífga alveg ótrúlega. Nýr stílsmáti,
nýtt form, ný orð. Það er eins og að skifta um hendur, þeg-
ar maður er orðinn þreyttur að bera í annari.
Og í fjórða lagi mætti nefna það, að saganfgæti kom-
ið miklu fijótar^út, og það enda þótt enginn asi væri hafð-
ur. Fyrir einn mann hlyti sagan að vera heilt æfistarf-