Ný félagsrit - 01.01.1853, Blaðsíða 144

144
UM GODORD.
meíi öngu móti ímynda sér, afe í þessu hafi legif) nokkur
munur á hinum eiginlega átrúnahi, enn menn völdu sér
. abeins tvo vankynjaöa guöi til aö snúa heitum sínum til
hinna æöri guöa, og má því heita aö þetta séu aöeins
tvær leiöir til ása, og þó nokkuö mismunandi, en þaö er
nú varla unnt aö komast eptir, hver munurinn eiginlega
var. A þ>ór og OÖinn trúÖu allir eins fyrir þessu, og
hafa hinir goöarnir beinlínis snúiö sér til þeirra, en ei fyrst
til vankynjaös guös sem meöalgöngumanns, og því hefir þeim
heldur ei veriÖ gefiö neítt sérstakt kenníngarnafn, og mega
menn þó vera sannfæröir um, aö þeir hafa ei síöur haft bæöi
Frey og Heimdall í hávegum*). Hiö eiginlega Oöins-
og veröur þá enn viímrnefni Kafns, „hinn heimski*-, ei síÖnr
eptirtektaverÖt, því þaö leiöir nú beinlínis af ætt bans og
stvrkir þaö, sem vér böfum getiÖ til um Óttar; aÖ hann hafl
ei veriö heimskr í vanalegnm skilníngi, sézt og bezt á því,
sem Landnáma strax á eptir segir um hann, a% hann hafl
veriÖ „hiÖ mesta göfngmenni“, og heföi þaö aidrei verií)
sagt um óvalinn bjána. Menn mega gánga aÖ því \ísu, aÖ
allstaöar þar sem koma fyrir fornkonúngar meÖ viönrnefnnm
einsog „gullmunur-, „gulltönn" o. s. frv., þá hafa þeir æ taliÖ
sig náskylda Heimdalli, og eins er þaf) meöal annars víst aö
allir fornir D a n a konúngar hafa verið álitnir ö r gy 'b I í ng ar.
Var því og ruglíngurinn meö ætt Oddaverja mjög fyrirgefan-
legur, og er þaö heldur engin tilviljan aÖ hinir seinni Dana
konúngar og niÖjar Gorms heimska eru, öldúngis einsog
Hofsverjar á Islandi, kallaöir: engir speki'ngar at viti,
en þó mjög lánsamir; en þetta er reyndar allt eintómur mis-
skilníngur á fornri trú, því hvorki Sveinn né Knútr eÖa Hofs-
verjar voru í raun og veru heimskari enn aörir höfÖíngjar, en
heldur slægari, ef nokkuö skyldi vera, en forfeöur þeirra höfíln
allir veriÖ Heimdalli venzlafeir, og þaraf kom tvíræönin.
’) þaö var ein hin mesta villa Finns heitins Magnússonar, aö hann
hélt aí) munur hefÖi verií) á Jrórs og ÓÖins trú, svo ab þór
hefÖi verib eldri guÖ lappneskra þjóöa (ll', en Óöinn höfÖíngi
ása, sem hann enn, þó undur séu aÖ nokkrum geti dottiö slíkt