Ný félagsrit - 01.01.1853, Blaðsíða 148
148
UM GODORD.
öll hefir verih tekin frá landsmönnum, eöa þ<5 heldur, þeir
hafa afsalah sör hana góbfúslega, en sveitastjúrn er enn
bygö á fornum grundvelli, sem landnámsmenn lög&u.
Á lögþíngum þeim, sem ver nú höfum talií), var þai) starf
gohorðsmannanna aö helga þau og segja fyrir lögskilum,
en þa&, sem einkum gerhi vald þeirra mikib, var þai),
og því verba menn vel af> taka eptir, ab enginn hafbi
rétt til af) nefna menn í dúm nema þeir. Á
lei&um e&a haustþíngum hafa mál ei veriii dæmd, en þaf)
var því betur gert á vorþíngum og alsherjarþínginu, og
höfum vér áf)ur getif) þess, ai> Dr. Maurer me&
mesta skarpleika haíi sannaö, a& reglan fyrir dúm-
nefnunni haíi veriö hin sama á bá&um þessum þíngum,
a& þ r e n n a r t y 1 f t i r skyldu dæma. Á vorþíngunum,
þarsem a&ein« hinir þrír héra&sgo&ar áttu þíng saman,
var nú mjög hægt a& koma þessu til lei&ar, því þar
þurfti ei annaö enn a& hver go&or&sma&ur nefndi túlf menn
í dúm fyrir sitt go&orö, en ör&ugra var strax nokkuö á
alþíngi, því þar þurftu allir fjúr&úngsgo&ar a& koma sér
saman, og hver go&atylft — en þær voru a& lögum fj ú r a r,
einíhverjum fjúr&úngi, þú 15 go&ar væri nor&anlands —
svo a& nefna menn í dúm uns þrjár tylftir voru or&nar
í hverjum fjúr&úngsdúmi. En allra ör&ugast var þú a&
eiga vi& fimmtardúminn, því, þareö þa& stú& fast, a&
enginn nema go&or&sma&ur mátti nefna menn í
dúm, þá varö nú a& skapa nýja go&atylft, til þess
a& munur gæti or&ife á dúmnefnunni í þenna dúm og í
íjúröúngsdúmana, og var tylft þessi kölluö fimmt, því
hún var í löglegu tilliti einsog hinn íimmti fjúr&úngur
landsins, ef svo má segja, þú þa& aldrei væri nema í
huga manna; af þessu kemur þa& og a& dúmurinn var kall-
a&ur fimmtardúmur, en ei aö þa& sé, einsog menn hafa