Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Volume

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1927, Page 57

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1927, Page 57
59 En þótt kirkjan í Skálhoiti sé, að heita má, óhæf til varðveizlu forngripa, er þó öðrum minjum staðarins meiri hætta búin en því, sem þar er geymt. Er hér átt við ýmis örnefni í landareign Skálholts, sem segja sum hver til um all-merka staði. Allur þorri örnefna um Skálholtsland er þó auðvitað gleymdur. Og þegar hálft höfuðbólið hefir verið lagt í eyði, eins og nú er komið á daginn, og þess má vænta, að ábúandaskifti verði ósjaldan á þeirri hálflendu, sem enn er að vísu byggð, og þangað berist ókunnugir menn, er ekki annað sýnt en þau örnefni, sem menn kunna nú skil á, gleymist fljótlega. Mætti vænta þess, að sú kynslóð, sem bæri gæfu til þess að sýna Skálholtsstað tilhlýðilegan sóma, þótt ekki væri í öðru en því að reisa þar trausta kirkju eða kapellu, kynni íslenzkuin fræðimönnum litlar þakkir fyrir hirðuleysi um þann fróðleik lútanda að staðnum, sem sjálfgert var að halda til haga. Ritgerð þessari er ætlað að nefna og skýra eftir föngum öll þau örnefni, sem enn eru varðveitt um Skálholtsland og all-forn verða talin. Hefir sá, er þetta ritar, sjálfur athugað gaumgæfilega alla þá staði, sem örnefni þessi segja til um, en auk þess um langt skeið leitað sér allra upplýsinga, sem unnt hefir verið að afla sér hér að lútanda hjá elztu mönnum eystra eða hér í Reykjavík, sem kunnugir voru um þessar slóðir. Hafa þannig fengizt ýmislegar upplýsingar, sem varðveizt hafa mann fram af manni í bændaættum í nágrenni Skálholts. Öllum þessum mönnum er höfundur ritgerðar þessar þakklátur fyrir þann fróðleik, sem þeir hafa látið honum í té. Þá hefir hann átt tal um þetta mál við landsbókavörð, dr. phil., Guðm. Finnboga- son, sem er, eins og kunnugt er, manna áhugasamastur um öll þjóð- leg fræði. Hefir þeim komið saman um, að nauðsynlegt væri að láta uppdrátt af Skálholtslandi fylgja ritgerðinni, til þess að ókunn- ugir menn, sem kynni að lesa hana, gæti fremur áttað sig á afstöðu örnefnanna. Hefir G. F. bent þeim, er þetta ritar, á ágæta tilhögun, sem hann hefir hugsað sér um þessi efni og raunar nýlega bent á opin- berlega. Er hún m. a. fólgin í því að merkja örnefnin á uppdrættin- um að eins með tölu í stað þess að skrá þar nöfn þeirra. Fylgir síðan tölumerkt skrá, þar sem nöfn þeirra eru greind, og loks þær skýringar og athugasemdir, sem kostur er á, út af fyrir sig. Er upp- drættinum einnig, lesöndum til hægðarauka, skift í deildir með lóð- réttum línum (frá norðri til suðurs), og eru örnefni þar talin í sömu stefnu í hverri deild út af fyrir sig. En vegna þess, hve mörg örnefni eru í kring um sjálfan staðinn, hefir þótt hentugra að hafa

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.