Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Volume

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Page 26

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Page 26
26 'segir í Isl. Beskr. I., bls. 450: »Nu ser man dog næppe oven paa ihövden andet en dynge af temlig store sten, der mulig kan have været dyssen«. — Kálund virðist oft hafa verið hér svo tortrygginn, að hann vildi ekki trúa, þótt hann sæi, og vildi ekkert fullyrða. Ég aðgætti þetta vandlega og oftar en einu sinni, er ég var við rannsóknirnar á Bólstað, og þótt ég þættist sjá, hvað þeir séra Jón, Árni og Sigurður höfðu átt við, gat ég ekki sannfærst um, að hér væru í raun og veru nokkrar leifar garðsins sjáanlegar, nema þá helzt það, að breitt þúfnabelti er yfir höfðann efst, og er það með meiri jarðvegi en er utar á höfðanum. En leifar af grjótgarði sá ég engar, hvorki ofan á höfðanum né að utan-(norðan-)-verðu. Til þess að ganga úr skugga um það, hvort nokkrar leifar af grjótgarði kynnu að finnast í þýfinu á höfðanum, lét ég gera þar (10. Ág.) skurð þversum í það, en þar varð engra grjótleifa vart. Hafi þarna verið lagður garður á 10. öld og hans séð merki 2 öldum síðar, gleggri en þau er nú sjást, eru líkur til að sá garður hafi verið hlaðinn úr torfi einu, hnausum. Er ekki ólíklegf, að slíkur garður hafi getað horfið fyrir veðri og vindi á mörgum öldum. Arnkelshaugur. í niðurlagi 37. kap. segir frá því, að Arnkell goði hafi verið »lagðr í haug við sæinn út við Vaðilshöfða, — ok er þat svá víðr haugr sem stakkgarðr mikill«. Ef hér á að taka saman orðin »út við Vaðilshöfða«, sem líklegast er, þá er hér ekki alls kostar eðlilega að orði komizt; væri »fyrir utan« réttara, því að haugurinn, eða leifarn- af honum, er nokkur hundruð metra fyrir utan (út-norðan) höfðann. Söguritarinn virðist helzt miða þetta við Örlygsstaði, þar sem Arn- kell féll, og styðst orðalagið við það. — Haugurinn er 125 m. niður og norður frá nyrðri bæjarrústunum á Bólstað. Hann mætti virðast hafa verið heill, óbrotinn af sjó, þegar Árni Thorlacius skrifaði um hann í Safn t. s. ísl. II., bls. 277; svo lýsir hann honum. En Jónas Hallgrímsson skoðaði hauginn 20. Ág. 1841 og lýsir hann honum þannig (hrs. J. Sig. 126, 4to.): »Den er rund og lav, med Levningerne af et Ringgærde (»sem stakkgarðr mikill« siger Eyrbyggja). Soen er begyndt at bryde den«. Þetta mun og hafa verið svo, þótt Árni geti þess ekki. — Sigurður Vigfússon skoðaði hauginn 23. Júní 1881 og rann- sakaði hann nokkuð með grefti, sjá Árb. 1882, bls. 97—98, þar sem hann skýrir frá því að grafið hafi verið í hauginn 1—2 sinnum áður og 1 sinni síðan, sumarið 1882. Hann tekur það fram, að nokkuð virðist þá vera brotið af haugnum að neðan. — Brynjúlfur Jónsson sá hann 1896 og kvað (Árb. 1897, bls. 14) sjóinn þá brjóta hann árlega, svo

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.