Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Årgang

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Side 32

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Side 32
32 verið austan-við áðurnefndar rústir, og er vegurinn ekki enn með öllu af lagður (Árb. 1902, bls. 4). Af svo-nefndum Krók-bæjum er hann enn brúkaður í Inn-hlíðina. Sömuleiðis af Hlíðarmönnum, sem til þessa hafa vitjað upp þangað fjár svo hundruðum skiptir haust og vor. Þar hefi ég farið stöku sinnum, einnig með útlendum og innlendum ferðainönnum til Hlíðarenda. Síðast sumarið 1929 var hann farinn af langferðamönnum, frá Hliðarenda. Nú er þó tíðar farið hjá Vatns- dal, síðar Hlíðar-vegurinn kom inn að Þverá. Að flytja bústað Starkaðar suðvestur fyrir fjall, það hygg ég fræðimönnum takist seint. Þar er land allt óblásið og engar rústir að finna, svo ég viti og svo nokkur maður hafi getað bent á fyr eða síðar. Vestan-undir Þríhyrningi, eða vestasta (»syðsta«, 34) horni hans, og austan Fiskár, hefir aldrei bær getað verið, vegna rúmleysís, — að slepptri hættu ofan-að, — og neðan-að, af ánni (34, 35). Þar var og ekki að tala um nema Fiská á milli bæja yfir í »Holt« sunnan-í Reyni- fellsöldu (Árb. ’02, 2—3). Rústaleifarnar suðvestan-í Reynifellsöldu virðast benda á kot eitt, enda óhugsanlegur bær þar um slóðir nokkurs staðar fyr en í Vatns- dal (33; Árb. ’02, 2), á jafn-föngulegum stað; túnstæði mikið og frítt, hið ákjósanlegasta, móti sól, og bunulækur við bæjarhornið. Reynifell mun hafa byggzt snemma á öldum; bendir á það fjögra álna niðurgröftur, með mannaverkum, hleðslu neðst, sem ekki var kom- izt niður-fyrir, við hlöðugröft um síðustu aldamót (sögn Jónasar Árnasonar). Hrappstaðir í Smiðjunesi er sem hin bæjarrústin norðan Fiskár og í Hólms-landi. Fyrsta heimild um þá, sem nú er til (önnur en Njála), mun vera jarðabók Árna Magnússonar, frá 1711, rituð eftir gamalla manna sögn. Þar eru allglöggar tættur, ekki fáar (Árb. 1898, 23, m. mynd). Annar bær virðist hafa verið vestar innan girðingar, fornlegri hinum. Þar hygg ég fremur verið hafa bæ en smiðju (eða rauðablástur), með upphækkandi fleiri húsum, stekkatúni eða öðru. — Engin hætta er á, að Fiská taki býlisrústir þessar (33). — Þó Víga-Hrappur ætti bú þarna, mátti hann vera tíðum á Grjótá. — Fjær Bergþórshvoli voru þeir Kári og Njálssynir. — Orðalag Njálu virðist fremur benda til þess, að Hrappur hafi ekki búið mjög nálægt Grjótá (k. 88, 91). Þó að hann legði lag sitt við Fljótshlíðinga, og Starkaður þar á móti við menn norður og vestur um Rangárvelli, eins og rök liggja til (k. 58 og 88), þá hygg ég lítið á því að byggja, að því er bústaði snertir. Hrappstaðir eru í Þorleifsstaða-landi, — fyrir sunnan Rauðnefs-

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.