Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1932, Page 54

54
öxinni, en flest af því er nú óþekkjanlegt, hvað verið hafi eða úr
hverju sé.
Loks er að geta þess, að nokkrir viðarkolamolar funduzt í dys-
inni, svo sem oft hefir átt sér stað áður.
Dysin er sennilega frá því snemma á 10. öld eða um 1000 ára
gömul, að því er helzt má ráða af hinum fundnu gripum. Með öllu
er það óvíst, hver þarna hafi verið heygður, og óvíst er um það,
hvort þessi maður hafi verið veginn þarna. Sumt af því, er fannst í
dysinni, bendir til, að maðurinn hafi verið heygður af vinum sínum
og fleira lagt í haug með honum en það, er ætlað verður, að hann
hafi haft með sér til ferðar — hérna megin. Að vísu munu hafa
verið götur fram með ánni þarna og vað skammt frá, jafnvel í forn-
öld, svo að gizka mætti á, að maðurinn hafi verið veginn þarna, er
hann var á ferð. En hitt er engu ólíklegra, að þessi staður hafi verið
valinn af ásettu ráði til að heygja þar manninn, því að svo er stað-
urinn viðfeldinn og friðlátur, og hefir þó verið enn fegurri í fyrnd-
inni, meðan allt var í blóma.
C. Dys i Karlsnesi.
Síðast-liðið sumar (1932) komu í ljós mannsbein í uppblæstri, sem
er i svo-nefndu Karlsnesi fyrir norðan Skarðsfjall, allnærri Þjórsá, skammt
fyrir neðan Hagavað. Fann Vilhjálmur Ólafsson frá Skarðsseli, sem nú
býr í Króktúni, höfuðkúpu af manni, og handarbein nokkur hjá, sunnu-
daginn 17. Júlí, og skýrði þá hreppstjóranum, Guðmundi Árnasyni
í Múla, þegar frá því, en hreppstjorinn mér 24. s. m. Fór ég og at-
hugaði fundinn 7. Ágúst. Landið er blásið hér allt á mjög stóru
svæði, og nær sá uppblástur allt suður frá Þjórsá og upp á Skarðs-
fjall. Er hér hraun undir og orðið albert víða, en nokkur leir og
mold, vikur og gosaska er enn í lægðum. Skarðssel stóð fyrrum rétt
undir fjallinu að norðan, en var flutt fyrir löngu vestur að Þjórsá,
þar sem enn er óblásin allmikil valllendisspilda suðaustan fram með
ánni, móts við Hagaey. Hefir þar verið búið þangað til í vor, að Vil-
hjálmur flutti þaðan búferlum. — Þar sem beinin fundust, var lægð í
hrauninu, og voru þau enn hulin sand- og ösku-blandinni leirmold
öll, nema þau, er komið höfðu í Ijós. Hefir hölði mannsins verið lyft
lítið eitt upp, en hann lagður á bakið. Beinagrindin kom mjög greini-
lega í ljós, er búið var að hreinsa ofan af henni. Hafði verið gerð
hér um 2 m. löng gröf og um 3U m. að breidd, og var stefna henn-
ar frá norðvestri til suðausturs. Hafði likið verið lagt á dökkleitt vik-
urlag. Undir því var ljóst vikurlag og moldarlag aftur fyrir neðan
að, og enn dýpra mátti sjá slík lög á víxl. Höfuð mannsins var í