Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1984, Síða 27

ÚR BYGGINGARSÖGU DÓMKIRKJUNNAR í REYKJAVÍK
31
bringusýslu sem að öllu leyti hentugri stað, hvar stiftamtmaður og
biskup velji lóð scm við lögformlegan gjörning og viðeigandi útmæl-
ingu útvísist.“
Konungsbréfið er langt og ítarlegt. Einkum er þar í smáatriðum mælt
fyrir um hvernig fjárreiðum Skálholts skyldi háttað þegar konungur
tæki við staðnum. Fyrirskipun konungs um dómkirkjuna var þessi:
„Skálholtskirkja verður ekki tekin niður heldur mun hún standa
áfram og söfnuðurinn sameinaður því prestakalli í nágrenninu sem
hentugast þykir. Sjóður hennar flytjist til Reykjavíkur sem héðan í frá
verður dómkirkja og þaðan skal einnig við hentugleika flytja kirkju-
klukkurnar og annað ornamenti dómkirkjunnar sem við guðsþjónustur
í Skálholti er nauðsynlegt. Skulu stiftamtmaður og biskup senda oss álit
sitt og tillögur um stöðu umrædds sjóðs og hvort hann geti staðið undir
óhjákvæmilegum útgjöldum sem af því hljótast að Reykjavíkurkirkja
verður dómkirkja."
í konungsbréfinu er það einnig ákveðið að Finnur Jónsson biskup eða
Hannes Finnsson biskup (Hannes var sonur Finns Jónssonar biskups,
aðstoðarmaður hans og eftirmaður), skuli flytja frá Skálholti til Reykja-
víkur og að stofnaður skuli úttektarreikningur hjá konungsversluninni
að upphæð 1200 rdl. til að kosta byggingu nýs biskupsscturs.’’ Auk þess
segir þar: „...þó skal Finnur Jónsson biskup vera sjálfráður um það í
clli sinni (hann var þá 81 árs gamall), hvort hann býr áfram í Skálholti
og situr hluta jarðarinnar, en ef svo fer þá skal Hannes Finnsson biskup
fara til Reykjavíkur til að búa þar og annast embættisstörf sín allt eins
og þeim kann um að semja. Þeim er til Reykjavíkur flyst veitist 100 rdl.
vegna búferlaflutninga.“
Skipun konungs er augljós, en reyndar flutti hvorugur biskupanna til
Reykjavíkur. Báðir létust þeir í Skálholti, Finnur Jónsson árið 1789 og
Hannes árið 1796. Þó að Hannes Finnsson láti hvergi í ljós vanþóknun
sína á flutningi biskupssetursins í þcim bréfum hans sem varðveist hafa,
má ef til vill líta svo á að honum hafi ekki fallið ákvörðunin alls kostar
vel þar sem hann óhlýðnaðist í raun og veru tilskipun konungs og flutti
aldrci frá Skálholti.
Með konungsbréfinu var viðkomandi aðilum á fslandi kynnt ákvör'ð-
unin scm þegar hafði verið tekin og ekki var aftur snúið. Hinn 11. ágúst
sama ár fór fram skoðunargerð í sóknarkirkjunni í Reykjavík. Prófast-
urinn í Gullbringusýslu Markús Magnússon og tveir byggingarfróðir
menn sem tilnefndir höfðu verið lögðu á það mat í viðurvist stiftamt-
manns og biskups hvort sóknarkirkjan gæti orðið „nógu stór og sóma-
samleg dómkirkja.“6 Það gat hún auðvitað alls ekki. í skýrslu sinni