Óðinn - 01.01.1934, Blaðsíða 1
OÐINN
1.—6. BLAÐ
]ANÚAR-3ÚNÍ 1934
XXX. ÁR
Thor Jensen.
Um það verður varla deilt, að Thor Jensen sje
stórbrotnasti og áhrifamesti framfaramaðurinn
hjer á landi í atvinnumálunum
á þeim tíma, sem liðinn er af
þeirri öld, sem nú er að líða.
Og einmitt á þeim áratugum,
sem þegar eru liðnir af 20. öld-
inni, hefur atvinnuvegum ís-
lendinga fleygt svo fram, að
breytingarnar eru orðnar miklu
meiri á þeim stutta tíma en á
öllum fyrri öldunum til sam-
ans, alt frá landnámstíð. Á þess-
um eina mannsaldri hefur at-
hafnalíf islensku þjóðarinnar
gerbreytst og allur hagur hennar.
Það má vel segja, að á þessum
árum hafi íslendingar verið að
nema land sitt að nýju. Eink-
um er það sjávarútvegurinn,
sem hefur gerbreytst og marg-
faldast og skapað afl þeirra
hluta, sem gera skal. En fram-
faranna gætir einnig mikið á
sviði landbúnaðarins, þótt þær hafi verið þar
meira hægfara og áhrif þeirra komi mest fram
á einstökum stórbýlum, sem upp hafa risið. En
það eru þau, sem benda fram í tímann og sýna,
hvernig búast má við, að búskapur verði rek-
inn hjer, er stundir líða. Og i báðum þessum
atvinnugreinum, sjávarútvegi og landbúnaði, sem
eru aðalvinnuvegir islensku þjóðarinnar, hefur
Thor Jensen verið stærsti og athafnamesti braut-
ryðjandinn.
Hann er nú sjötugur að aldri, fæddur 3. des-
ember 18G3. Hann er danskur að ætt og fædd-
ur í Danmörku, en kom hingað til lands 14 ára
gamall, vorið 1878. Yar hann þá fátækur pillur
og varð að öllu leyti að sjá fyrir sjer sjálfur.
Hafði hann ráðist verslunarmaður að Borðeyri,
og þar var hann fyrstu dvalarár sín hjer á landi.
Síðar varð hann verslunarstjóri í Borgarnesi,
þá kaupmaður á Akranesi og síðar um tíma í
Hafnarfirði, en settist að hjer í Reykjavik um
aldamótin.
Litlu síður komst hjer á stjórn-
arfarsbreytingin, sem flulti æðstu
stjórn landsins heim hingað
frá Kaupmannahöfn og varð
helsta orsökin til þeirra tíma-
móta, sem þá hófusl hjer á landi,
Landið komst í símasamband
við umheiminn, fjekk banka
með meira fjármagni en hjer
hafði þekst áður, og hafði þetta
þegar mikil áhrif á viðskiftamál
landsmanna og sjávarútgerð.
Reykjavik varð viðskiftamiðstöð
landsins í stað þess að Kaup-
mannahöfn hafði áður verið það,
og stórútgerðin hófst, útgerð tog-
ara og vjelbáta i stað smábáta-
útgerðarinnar og þilskipaútgerð-
arinnar áður. Thor Jensen var
án efa einn þeirra manna, sem
best skildu þau tímamót, sem
þá voru að hefjast, og lengst sáu fram. Hann
var stórhuga, víðsýnn og djarfur til áræðis.
Hann stofnaði ásamt fleirum fyrsta togarafje-
lagið, sem reis upp hjer í Reykjavík, og rjeð
mestu um framkvæmdir þess. Þetta fjelag ljet
smíða fyrsta íslenska togarann, »Jón forseta«,
en hann kom hingað seint í janúar 1907. Var
hann, þótt ekki væri hann stórt skip í saman-
borið við þá togara, sem nú eru smíðaðir, út-
búinn að öllu leyti eins og samskonar erlend
veiðiskip, sem þá voru fullkomnast að gerð.
Thor Jensen taldi það höfuðskilyrði útgerðar-
innar, að veiðiskip okkar stæðu í engu að baki
nýtísku veiðiskipum erlendum. Þótti mikið til
Thor Jensen.