Eimreiðin


Eimreiðin - 01.05.1903, Side 42

Eimreiðin - 01.05.1903, Side 42
122 að yrkja tónljóö, Fyrst er nú að láta sér koma eitthvað gott í hug, sem ekki er búið að skrásetja hundrað sinnum áður, því að öðrum kostí er manni brugðið um stelvísi. Pá er að koma því laglega fyrir, svo að það verði ekki alt að »sundurlausum þönk- um«, og loks kemur tónfræðin eða raddskipunarfræðin með allar síriar fimmundir og áttundir o. fk, sem ekki-má nota, nema undir vissum kringumstæðum, og hætt er við að þeir brenni sig á, sem ekki eru stæltir í boðorðunum. Til þess að yrkja tónljóð þarf sérstaku gáfu, alveg eins og ljóðskáldið skáldskapargáfu, rog auk þess tónfræðislega þekkingu og hana töluverða, ef vel á að fara. Eg veit dæmi til þess, að menn hafa orðið smáskamtalæknar á einni nóttu. Pv.í er nú miður* að mönnum gengur ver að læra söng og hljóðfæraslátt. Til þess þarf bæði lærdóm og æfingu, jafnvel þo að menn. geri sér að góðu það, sem minst verður ko.mist af með »til heimilisbrúks«. Fetta veit ég að allir eru mér sammála um. Hitt býst ég viö, að sumum þyki torskildara, að áheyrendurnir þurfi líka á tónfræðislegri mentun að halda. Ekkí er það þó svo . að, skilja, að menn verði að vera lærðir til þess að heyra söng og hljóðfæraslátt, því hver sem eyru hefir að heyra, hann heyrir auðvitað; með öðrum orðum, hann heyrir hljóö, þcg- ar sungið er eða spilað. Og víst er það, að hljóð eru hverjum manni nautn, ef þau eru falleg, en hitt er ekki síður áreiðanlegt, að menn hlýða hvorki á söng né hljóðfæraslátt aðeins til þess, að heyra hljóð; að minsta kosti eiga þeir ekki að gera það. Menn fara ekki á samsöng til þess eins að heyra háa og djúpa, sterka og veika 'tória, heldur til þess að taka á móti opinberunum! úr heimi tónlistarinnar, sem söngvarinn flytur þeim, til þess að lyfta, gleðja og hræra hug og hjarta^ Hatin er verkfæri í þjónustu tóri- listarinnar, sem enginn bannar mönnum að njóta og dást að, ef þeir gera það. ekki svo, að þeir gleymi þar með ;og missi af þeirri fegurð, sem felst í tónljóðunum sjálfum. Hve nær njóta menn þeirrar fegurðar fullkomlega? Pegar menn verða það, sem kallað er »hrifnir« af söngnum, munu margir segja. Pað er jafnvel talið órækt merki þess, að þeir menn séu tónnæmir (músíkalskir), sem það verða. Hvað kalla menn tón- næmi? Líklega einna helzt þann eiginleika, að skilja tónljóð eða hafa góöa dómgreind í þeim efnum. Ef svo er, þá er ólíklegt að það sé tónnæmismerki að verða; hrifinn, því engir menn eru

x

Eimreiðin

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Eimreiðin
https://timarit.is/publication/229

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.