Eimreiðin - 01.05.1903, Síða 70

hafa veitt því eftirtekt, ab menn, sem hann hafi verið með, hafi
iðulega orðið til þess að vekja máls á því, sem sjálfum honum
var fastast í hug það augnablikið, og hann ef til vill einmitt ætl-
aði að fara að hefja máls á sjálfur; mætti segja að þaö sé eins
og straumþunginn í huga Goethes hafi verið svo mikill, að hann
hafi hrifið hina með sér þeim óafvitandi og ósjálfrátt, og er þá
raunar litlu nær en áður.
Hin sagan er í aðalatriðunum þannig:
Hans Ross sér á götu M. Skeibrok og ætlar að tala við hann;
við hliðina á honum þykist hann sjá Henrik Jæger og horfir hann
á Ross; R. verður þá litið af þeim, en þegar hann lítur til þeirra
aftur, sér hann að við hliðina á Skeibrok stendur ekki Henrik
Jæger, heldur annar maður, sem »er Henrik Jæger eins ólíkur og
orðið getur«. En einmitt þegar Ross þóttist sjá Henrik Jæger
þarna,. hafði Skeibrok hugsað til hans ákaflega fast og óskað, að
hann sæi hann á götunni, því að hann þyrfti að finna hann. Hélt
Skeibrok, að hugmynd hans af Henrik Jæger hefði haft þau áhrif
á heilann í Ross, að hann þóttist sjá þarna H. J., sem hann þó
þekti lítið, í stað þess manns, sem raunar stóð þar og var honum
miklu kunnugri.1
Eins og menn sjá, er þessi síðari saga í eðli sínu ekki alls
ólík sögu Gests Pálssonar og er þó saga Gests miklu betri.
Svipurinn, sem Gestur sá, er niðji hinna gömlu, áhrifamiklu
drauga, sem segir frá í Pjóðsögunum. Hefði Guðfinnur ekki verið
trúmaður á afturgöngur, þá hefði hann aldrei orðið svona afsa-
lega hræddur, Hafliði hefði ekki »sótt að honrnru og Gestur Páls-
son ekki séð neinn svip; en svona sögulegur varð svipurinn, af
því að Gestur var skáld.
Gestur sá þarna hörmulegt dæmi þess, að hjátrúin varð manni
að bana, og hver veit nema þetta atvik sé ein rótin undir sög-
unni af Sigurði formanni?
HEL^GI PJETURSSON.
1 Sjá nákvæmar um þetta: »Ringeren«. Kria 1898 nr. 11, bls. 11 —12 (Hans
Ross: Overförelse af Tankebillede?)