Eimreiðin - 01.09.1914, Page 9

ekki gegna mér, að þvo ekki gólfin.« Þetta var á laugardag, en dag-
inn eftir kom margt fólk frá Bíldudal. í’að voru synir og dætur Þor-
leifs kaupmanns þar, vellauðugs manns, en heldur einræns. Ég var úti,
og var ég kölluð inn til að sjá fína fólkið, sem komið var. Mér þótti
gaman að sjá það, því Porleifur þessi hafði átt fyrir fyrri konu Guð-
rúnu afasystur mína; en systkini þessi voru af seinna hjónabandi, og
var það einnig auðséð, því á þeim var enga siðmenning að sjá; þau
voru feimin og óupplitsdjörf. Systurnar voru svo klæddar, að þær voru
í bláum klæðistreyjum, með stórar skotthúfur á höfði, og sá ekki í
þær fyrir silkiklútum, stórum og rauðbekkjuðum Einn var hafður í
kollhettu, bundinn undir kverk, annar á herðunum, og hinn þriðji um
hálsinn, og á höndum útprjónaða rósavetlinga. Bræður þeirra voru í
stutttreyjum, sem ekki náðu lengra en ofan í mittið; þær voru úr fínu
bláu klæði, og buxur úr sama, rauðröndótta silkiklúta um hálsinn, og
pípuhatta á höfði. Látbragð þeirra var líkt og systranna.
Nú var farið að dansa í hinni stofunni stóru. í’að var Richter
og Smith skipstjóri og Olafur sál. Thorlacius í Fagradadal, bróðir
Árna umboðsmanns Thorlacius í Stykkishólmi. Við dansinn var, auk
Richters og Smiths, kona Smiths, ráðskonan í húsinu og dóttir hennar,
Matthildur og ég. Dansleikurinn varaði ekki nema stundarkorn. Nú
gekk maður undir manns hönd að biðja kaupmannsdæturnar og bræð-
ur þeirra að koma inn, en þær kváðust ekki kunna að dansa. Ég
man, hvað ég lagði að annarri þeirra, hún var svo lagleg, að koma
inn og horfa á, þó hún kynni ekki að dansa; en ég gat ómögulega
kornið henni til þess, og þó hafði hún aldrei séð fyr dansað; þó sá
ég, að þær langaði til þess, en uppburðarleysi eða feimni tálmaði þeim
frá því. Settist ég þá hjá þeim, og hætti að dansa og tók þær tali.
Mig langaði til að vita, hver hugsunarháttur þeirra væri. Fyrst fór
ég nú að spyija, en fékk engin svör upp á spurningar mínar. Loksins
varð þó þessi laglega til að svara mér. Ég spurði þær, hvort faðir
þeirra væri ekki ríkur, og hvort þær væru ekki farnar að læra eitt-
hvað, og neituðu þær því. Svo fór ég að komast eftir, hvort þær
hefðu löngun til að læra. Önnur sagði: »Ég veit ekki«, en hin sagði:
»Ef ég mætti«. Ég spurði, því þær ekki mættu. Þeirri spurningu svör-
uðu þær ekki, en mér skildist, þó þær ekkert segðu, að það væri á
móti vilja föður þeirra, þessa ríka manns. Það fann ég á þeim, að
þær héldu sjálfar, að þær gætu ekkert lært. Um það leyti var þó ein-
mitt vel ment kona þar nálægt, sem bauðst til að kenna þeim, til að
afplána skuld, sem hún var í við Þorleif kaupmann ; en hún fekk það
svar aftur og aftur, að dætur hans væru nógu ríkar, og þær þyrftu
ekkert að læra. Svona var nú sumra ríkra manna hugsunarháttur f þá
daga. Mikið bil var nú þarna í milli og dætra hans P. Thorsteinssons,
sem keypti Bíldudal löngu síðar, blásnauður piltur. Hann bygði þar,
eftir því sem mér hefir verið sagt, 40 hús bólverk og járnbraut m. fl.
Hann tfmdi að menta börn sín, þó ekki væri arfarnir, eins og hjá
Þorleifi. Enda býr nú Bíldudalur að veru hans þar, og mun altaf búa,
hvað dugnað og siðmenningu snertir.
Eftir hérumbil 10 ár sá ég aðra systurina frá Bíldudal aftur hér
1 Stykkishólmi; var hún þá gift kona á Ballará á Skarðsströnd. Þá