Eimreiðin - 01.09.1914, Síða 53

209
við þær reglur, er þeim ber að fylgja. Kennendur sjálfrar kirkj-
unnar hljóta að óska þess af heilum hug, að öll fjötur verði leyst,
svo að frjáls trú og heilsusamlegur andi geti ríkt á þessu sviði.
far sem fult trúfrelsi er og enginn trúflokkur verndaður öðr-
um framar, geta menn skipab sér með kenningar sínar par, sem sam-
vizkan og sannfœringin bý’ttur feim, og unnið sér söfnuði, án þess
gengið sé á hlut þeirra. Pegar »kirkjan« er laus úr viðjum »rík-
isins« verður óskert kenningarfrelsi í landinu. Fyr ekki.
Sú er því leiðin. — —
Ég skal nú, áður en ég lýk máli mínu, að þessu sinni, geta
þess, að framkvæmdir skilnaðar ríkis og kirkju þyrfti að minni
hyggju ekki að vera bundnar sérlegum erfiðleikum hér á landi, allra
sízt, ef samvinna gæti um það orðið, milli þeirra annarsvegar, er
halda vilja uppi trú, og hinna, er vantrúarmenn kallast, hins veg-
ar. En þeirri skoðun minni skal ég ekki leyna, að ég sé ekki,
að landið (ríkið, þjóðfélagið) geti haldið uppi neinni ákveðinni guð-
fræðiskenslu, eftir að skilnaður er á kominn. Enda yrði það að
teljast óþarft. '1 rúfélögin eiga sjálf að annast undirbúning kenni-
mannaefna sinna, en þjóðfélagið getur þó, í þessu eins og hverju öðru
borgaralegu málefni, sett skilyrði, til þess að það gefi kennimönn-
um þessutn viðurkenningu, ef það þætti æskilegt (einskonar opin-
beran »stimpil«), t. d. það, að þeir nemi á háskóla Islands þær
tvær greinir, er telja verður að beri að kenna, þótt guðfræðis-
kensla sé þar af numin: Trúarbragðasögu og trúarheimspeki —
er heyra mundi þá undir sögukennara og heimspekiskennara há-
skólans.
Að öðru leyti ættu trúarfélög þau, er í landinu væru, að
sjálfsögðu að standa undir þeirri umsjón hins opinbera, sem þegar
á sér stað, sem sé samkv. 46. gr. stjskr., að þau kenni ekkert né
fremji, er gagnstætt sé »góðu siðferði og allsherjarreglu*.
Út í athugun frá öðrum hliðum skilnaðarmálsins skal ekki farið
hér; það yrði of langt mál og liggur fyrir utan umræðuefnið.
Mér hefir verið það ánægja, að vekja máls hér í Stúdenta-
félaginu á þessu mikilvæga efni, er ég hefi reynt að bera fram
svo samandregið sem mest mátti verða. Ætti menn hér, jafnvel