Dagblaðið Vísir - DV - 19.12.1987, Blaðsíða 20

20
LAUGARDAGUR 19. DESEMBER 1987.
Sigurður Hreiðar Hreiðarsson - sinnti lögreglufréttum árum saman
Lögreglumál
blaða-
mannsins
— Sigurður Hreiðar segir frá Náttfara
„Ég vona að mér hafi tekist að
matreiða þessi mál læsilega án þess
að víkja af vegi sannleikans og gera
mönnum upp orð og athafnir sem
ekki er fótur fyrir,“ segir Sigurður
Hreiðar Hreiðarsson, ritstjóri Úr-
vals, en hann hefur tekið saman bók
sem nefnist Náttfari, eftir einum
nafntogaðasta „sakamanni" á síðari
tímum á íslandi.
Auk sögu Náttfara eru í bókinni
rakin sextán önnur sakamál bæði
innlend og erlend. Þarna er m.a. sagt
frá morðinu á Gunnari Sigurði
Tryggvasyni leigubílstjóra og frá
hinu ævintýralega Ásmundar-
smygh. Þegar sum málanna, sem
skrifað er um í bókinni, gerðust
sinnti Sigurður Hreiðar lögreglu-
fréttum sem blaðamaður. Hann hóf
þann feril á Tímanum árið 1959 og
var síðar, með hléum þó, á Vísi,
Mynd og Dagblaðinu og átti þar þátt
í að skrifa þessa sögu um leið og hún
gerðist.
„Á þeim tíma, sem ég skrifaði frétt-
irnar, hafði ég ekki þá yfirsýn sem
hægt er að fá síðar,“ segir Sigurður.
„Ég held þó að ekkert óvænt hafi
komið í ljós. Helst má þó segja um
sögu eins og þá af Ásmundarsmygl-
inu að hún er enn ævintýralegri en
mér fannst hún á sínum tíma. Þetta
er innilega reyfarakennt og spaugi-
legt mál sem menn eiga sjálfsagt oft
eftir að rifja upp sér til skemmtun-
ar.“
Frásagnimar af íslensku málunum
byggir Sigurður á opinberum gögn-
um, viðtölum og blaðafréttum.
Erlendu málin eru samin eftir nor-
rænum bókum sem íþróttasamband
lögreglumanna á útgáfuréttinn að.
Það er raunar þetta íþróttafélag sem
stendur fyrir útgáfunni til ágóða fyr-
ir félagsstarfið. „Ég geri ráð fyrir að
lögreglumennirnir hafi leitað til mín
vegna fyrri starfa sem fréttamaður,"
segir Siguröur. „Þeim hefur vonandi
þótt ég fara rétt með og því hefur
nafn mitt komið-upp.“
Einn þátt í bókinni skrifar Sveinn
Stefánsson, fyrrverandi lögreglu-
maður. Hann fjallar um fangelsismál
íslendinga meðan þau voru öll í Dan-
mörku. Þessi þáttur byggir á bók
Björns Th. Björnssonar sem hann
kallaði Á íslendingaslóðum í Kaup-
mannahöfn. Þetta er elsta efnið í
bókinni og „skemmtilega af hendi
leyst", segir Sigurður.
-GK
Nafnspjald Náttfara
Að því best er vitað háfst ferill
Náttfara seinnipart maímánaðar
þetta ár þegar hann fór inn í ein-
býlishús í Geröahverfi í Reykjavík.
Þetta innbrot var mjög dæmigert
fyrir aðferð hans það sem eftir var
sumars. Hann fór upp á svalir
hússins og braut sér þar leið inn
um svaladyr búnar þeirri gerð læs-
ingar sem honum var svo hugljúf.
Hins vegar voru þess nokkur dæmi
að hann sneri frá fyrirhuguðum
innbrotsstöðum þegar í ljós kom
að svalahurðir þeirra voru einnig
lokaðar með venjulegum glugga-
krækjum.
En sem Náttfari var nú kominn
inn í húsið fetaði hann sig létt-
fættur inn í svefnherbergi húsráð-
enda. Um þetta leyti árs er nóttin
björt svo hann átti ekki í neinum
vandræðum með að sjá hvar hús-
bóndinn hafði lagt frá sér buxurn-
ar. Náttfari tók þær upp og leitaði
í vösunum. Sennilega hefur hann
vonast til að finna þar úttroðið pen-
ingaveski. Ekki varð honum að von
sinni með þaö; aftur á móti fann
hann lyklakippu sem hann tók til
handargagns og leið síðan katt-
mjúkum skrefum fram úr herberg-
inu aftur.
Vikukaup /
í öðru herbergi í húsinu fann
hann hirslu sem honum þótti líkleg
til að geyma fé. Hann mátaði lykl-
ana á kippunni og var svo heppinn
að rétti lykillinn var þar með. Og
viti menn: þarna var þó nokkuö af
peningum, eitthvað um 30 þúsund
krónur.
Með þetta fór Náttfari sömu leið
og hann kpm. Viðunandi vikukaupi
var náð. Óþarfl að skemma neitt.
Næsta staðfesta skorpa hjá hon-
um var um mánaðamótin maí-júní.
Þá fór hann inn í þrjú hús við sömu
götu í Breiðholti, og það var í eina
skiptið sem hann sannanlega sinnti
þessari iöju í grennd við eigið heim-
ili. í fyrsta húsiö komst hann með
því að spenna upp eldhúsglugga
með skrúfjárni. Sjálfur sagðist
hann hafa haft nokkur þúsund
krónur upp úr krafsinu með því
að leita í handtösku húsmóðurinn-
ar inni í svefnherbergi.
Húsráðendur voru ekki á sama
máli. HúsDóndinn sagði að nær
hundraö danskar krónur hefðu
verið teknar úr blikkassa í kom-
móðuskúffu. Húsfreyjan staðhæfði
að auk dönsku krónanna úr blikk-
kassanum hefði þjófsi haft á brott
með sér fimmtán þúsund krónur
íslenskar, sem hún geymdi í nátt-
borðskúffunni við höfðalagiö. Þetta
voru húshaldspeningar sem hún
tók á móti kvöldið áöur. Henni þótti
mjög ósennilegt að hún hefði haft
nokkra peninga í handtöskunni
sinni. Það væri alveg á móti vana
hennar, sagði hún.
Húsráðendur og gest greindi svo
sem ekki á um upphæð þýfisins.
Þeim kom bara ekki saman um
hvar það hefði verið.
Annasöm nótt
Vinnutíma Náttfara þessa nótt
var ekki lokið. Hann spennti upp
þvottahúsglugga í kjallara á öðru
húsi þar við götuna. Eitthvað hefur
hann vafrað um íbúðina án þess
að finna það sem hann leitaði að,
en varð loks að láta sér lynda að
finna ekki nema ellefu til tólf þús-
und krónur sem voru í buddu uppi
á skáp í eldhúsinu.
Enn lifði nóg eftir nætur til að
bera niður á þriöja stað. Náttfari
spennti upp annan kjallaraglugga
og komst upp á hæðina. Þar fann
hann í skrifborði peningakassa
sem augljóslega, var ekki tómur.
Hins vegar var nú farið að elda
aftur svo Náttfari var ekkert að
vesenast þarna inni lengur en hann
þurfti, heldur hypjaði sig út. Hann
hafði peningakassann á brott með
sér en opnaði hann ekki fyrr en út
var komiö.
í honum reyndust aðallega
danskar krónur en þar fyrir utan
ekkert .nema minjapeningar, eftir
því sem Náttfari bar síðar. Húsráð-
andi var ekki á sama máli. í
peningakassanum var líka töluv.ert
af íslenskum peningum, sagði
hann, sem dóttir hans hefði fengið
í fermingargjöf. þar fyrir utan,
sagði húsráðandi, voru þarna fáein
ensk pund, dálítiö af þýskum
mörkum og nokkur þúsund pólsk
zloty. Samtals taldi húsráðandi að
Náttfari hefði stolið frá honum
jafnviröi hundrað þúsund króna.
Ansi þótti Náttfara þarna þykkt
á smurt. En ekki treysti hann sér
þó til að rengja reikning húsráð-
anda.
Hverfin könnuð
Rúmum mánuði síðari fór Nátt-
fari inn í hús í Leitishverfi þar sem
hurð út í garðinn var búin þessari
indælu svalahurðalæsingu. Þar
fann hann ekki annað en sex þús-
und krónur í buddu ofan á kæli-
skápnum. Hann hvarf frá öðru
húsi í sama hverfi, af því dyrunum
út í garðinn var lokað að innan
með gluggakrækjum. í staðinn fór
hann inn í hús í Gerðunum, við
sömu götu og þar sem hann hóf
feril sinn. Þar fann hann veski í
buxnavasa í svefnherbergi og í því
fimm þúsund krónur. Annað veski
tókst honum að finna í skrifstofu í
þessu sama húsi og í því fjörutíu
og fimm þúsund krónur. Allgóður
peningur það.
Þessi innþrot voru svo ábatasöm
að hann hélt áfram fáum nóttum
síðar. Þá var hann á ferli í Enda-
byggö. Fyrsta húsið komst hann
inn í með því að teygja sig inn um
opinn glugga yfir svalahurð og
opna fyrir sér innan frá. Húsráð-
andi hafði lagt buxurnar á réttan
stað í svefnherberginu og í þeim
veski með tvö þúsund krónum.
Náttfari taldi ekki mega minna
vera en hann fengi þessar krónur
fyrir fyrirhöfina.
Hann komst inn í húsið við hlið-
ina með svaladyraaðferðinni en
ekki er vitað til að hann hafi fund-
ið neitt fémætt þar. Þá fór hann inn
í hús í næstu götu með því að snúa
sundur stormjárn á opnum glugga.
Buxurhúsbóndans
Þessa innbrots varð vart með
þeim hætti að húsbóndinn fann
ekki buxurnar sínar þegar hann
ætlaöi að bregöa sér í þær um
morguninn. Buxnahvarfiö var svo
algjört að það endaði með því að
húsbóndinn varð að sækja sér aðr-
ar buxur inn í skáp og undraðist
stórum hvar hann hefði getaö
gloprað buxunum sínum.
Þær fundust niðri í kjallara.
Þangað hafi Náttfari borið þær.
Hann hafði sem sé fundið í þeim
lykil sem gekk að peningaskáp þar
í kjallaranum. í peningaskápnum
fann hann tvo þjóðhátíðarpeninga
úr gulh og tvo úr kopar, og tókst
að selja hvorn gufiepning fyrir 18
þúsund krónur, sagði hann. Einn
koparpeningur komst fil skila við
rannsókn málsins en annað ekki
úr þessu innbroti.
íbúar í fjórða húsinu sem hann
hugði til inngöngu í þessa nótt voru
svo heppnir að húnninn á þvotta-
húsdyrunum þar var laus, þannig
að hann lét það hús eiga sig.
Þegar hér var komið sögu voru
menn farnir að hafa þungar
áhyggjur af þessum næturheim-
sóknum. Að vísu meðgekk Náttfari
samtals tuttugu og eitt innbrot
þetta sumar þegar hann loks náð-
ist. En næturheimsóknir urðu þó
allnokkru fleiri í Reykjavík og ná-
grenni og er ekki í öllum tilvikum
vitaö enn í dag hverjir voru þar að
verki. Á meðan enginn var grunað-
ur og enginn náðist var Náttfara
kennt um þær allar.
Fauk í dömuna
Þannig sagði Dagblaðið frá því
að þrettán ára gömul telþa hefði
vaknað við þaö um tvöleytið eina
nóttina að maður lá ofan á henni í
rúmi hennar á Frakkastígnum. Það
fauk í dömuna yfir þessari ósvífni,
svo hún skrúfaði sig upp og spurði
manninn fokill hvern fjandann
hann væri að gera þarna. „Hypjaðu
þig bara í burtu!“ sagði hún og var
hin ófrýnilegasta.
Næturgestur hennar var ungur
maður og ekki óálitlegur, sagði hún
á eftir, og hún sá ekki betur en
hann yrði dálítið aumur við þessar
kuldalegu móttökur. Hann sussaöi
á hana og sagðist hafa ætlað að
heimsækja vinkonu sína, en greini-
lega farið húsavillt. Telpan sagðist
kalla á pabba og mömmu í næsta
herbergi ef hann ekki pillaði sig á
stundinni. „Uss, hafðu ekki hátt,“
sagði maðurinn og hvarf út um
gluggann sem þó var á annarri
hæð. Engu aö síður vakti telpan
foreldra sína sem hringdu í lögregl-
una undir eins.
Lögreglan kom mjög fljótt á stað-
inn. En maðurinn var auövitað
allur á bak og burt. Athugun leiddi
í ljós að vinnubrögðin voru ekki
ósvipuð Náttfara. Fyrst hafði hann
sp.ennt upp kjallaraglugga á þessu
sama húsi og náð sér þar í skrúf-
járn og stiga. Stigann lagði hann
upp að glugga stúlkunnar og skrúf-
aði stormjárnið frá en setti það
snyrtilega til hliðar í gluggakis-
tunni og skrúfumar hjá.
Þessa heimsókn vildi Náttfari sá
sem náðist ekki meðganga og varð
hún ekki sönnuð á hann.
Sjálfur Skuggi
Annars var svo komið af ótta við
Náttfara, eða almennri trú á að hér
væri á ferðinni einhver næstum
yfirskilvitleg vera, einhvers konar
Skuggi líkt og í teiknimyndasög-
unni, að menn sáu verk hans í
hverju homi. í blöðum frá þessum
tíma má lesa smáklausur um snot-
ur næturinnbrot hér og þar um
höfuðborgarsvæðið. Þannig fór
þjófur inn í hús í Mosfellssveit
skömmu eftir að náttfaraskrekkur
fór að breiðast út og stal þar 20
þúsund krónum úr herbergi milli
tveggja svefnherbergja. Náttfara
var eignað verkið. Náttfari sást í
Hlíðunum og menn vom sannfærð-
ir um að hann hefði farið inn í
biðskýli við Bústaðaveg og stolið
þar kassa sem annaðhvort var tóm-
ur - eða fullur af fimmtíu króna
peningum.
Er þó aðeins fátt eitt nefnt.
En lögreglan hafði ekkert eftir að
fara. Náttfari skildi ekki eftir sig
merki sem hægt var að rekja. Hann
tók heldur ekkert og hafði á brott
með sér sem síðan mátti rekja til
hans. Allt útlit var fyrir að hann
myndi geta haldið leik sínum áfram
lengi enn, með góðum ábata.
Sagt er að enginn afbrotamaður
sé svo snjall að hann skilji ekki um
síðir eftir hár af höfði sér, kusk af
fötum, far af fæti, einhveija agnar-
litla vísbendingu sem hann leiðir
ekki hugann að. Og víst er að sum-
um hefur tekist að dyljast furðu
lengi af því þeir voru snjallir.
Margir töldu að Náttfari væri
snjall. Því miður afsannaði hann
það sjálfur. Hann var svo vitlaus
að segja má að hann hafi rétt lög-
reglunni nafnspjaldið sitt.
(Millifyrirsagnir eru blaðsins.)